PL
Grunty orne w Polsce charakteryzują, się znacznym udziałem gleb niskourodzajnych, do których zalicza się głównie gleby V i VI klasy bonitacyjnej. Przeciętnie w kraju ich udział w powierzchni gruntów ornych wynosi 33,0%. W najbardziej niekorzystnym położeniu pod względem jakości gleb znajduje się województwo ostrołęckie, w którym aż 70,5% gleb jest w V i VI klasie bonitacyjnej. O skali problemu może świadczyć fakt, iż w 30 gminach takich gleb jest ponad 60%, w tym aż w 22 gminach przekraczają one ponad 70% powierzchni gruntów ornych. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka rolnictwa na tych niskourodzajnych obszarach oraz pokazanie w tym kontekście różnic w strukturze budżetów gmin. Trudne warunki glebowe wręcz wymuszają uprawę roślin ekstensywnych (żyta, owsa, ziemniaków). Jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą, to mimo wysokiego udziału trwałych użytków zielonych nie są one wykorzystywane dla chowu bydła. Według opinii rolników wynika to z niskiej opłacalności produkcji mleka. Wysoki udział gleb niskourodzajnych znajduje odbicie w dochodach gmin. W kategorii dochodów własnych w najmniej korzystnej pod tym względem sytuacji znajdują się gminy o najwyższym udziale w gruntach ornych gleb V i VI klasy. Mimo tych trudnych warunków gospodarowania rolnicy wiążą swoją egzystencję z produkcją rolną, a także z rozwojem przetwórstwa rolnego. Pozytywny jest fakt, że mieszkańcy województwa ostrołęckiego szukają rozwiązania swoich problemów ekonomicznych poza rolnictwem. Swoją szansę widzą głównie w rozwoju rzemiosła. Jednakże podstawowym problemem w rozwoju każdej dziedziny jest brak środków finansowych oraz korzystnie oprocentowanych kredytów.
RU
Сельскохозяйственные угодья в Польше характеризуются значительным уд.весом низкоурожайных почв, к которым относятся, в основном, почвы V и VI бонитировочных классов. В среднем по стране их уд.вес в пахотных землях составляет 33,0%. В наиболее неблагоприятном положении, в качественном отношении, находятся почвы Остроленцкого воеводства, в котором 70,5% относится к V и VI бонитировочным классам. О масштабе проблемы может свидетельствовать факт, что в 30-ти гминах имеется таких почв более 60$, в т.ч. в 22-х гминах более 70% площади пахотных земель. Целью настоящей разработки является характеристика сельского хозяйства на этих низкоурожайных площадях, а также показание в этом контексте разниц в структуре бюджетов гмин. Трудные почвенные условия просто принуждают возделывать экстенсивные культуры (рожь, овес, картофель). Что касается животноводства, то, несмотря на высокий уд.вес постоянных зеленых угодий, не импользуются они для выращивания крупного рогатого скота. По оценке земледельцев это вытекает из низкой рентабельности молочного производства. Большой удельный вес низкоурожайных почв находит отражение в доходах гмин. В категориях собственных доходов в наименее благоприятной, в этом отношении, ситуации находятся гмины с наибольшим уд.весом в пахотных землях почв V и VI классов. Несмотря на эти трудные условия хозяйствования, земледельцы связывают свое существование с сельскохозяйственным производством, а также с развитием сельскохозяйственной переработки. Положительным является факт, что жители Остроленцкого воеводства ищут решения своих экономических проблем вне сельского хозяйства. Свои шансы видят, прежде всего, в развитии ремесла. Однако основной проблемой в развитии каждой отрасли является отсутствие финансовых средств и выгодно начисляемых кредитных процентов.
EN
Arable lands of low fertility (V-th and Vl-th class in the soil valuation) constitute on the average, about 33 percent of total area of arable land in Poland. Ostrołęka voivodship is especially affected by this problem. Soils of V-th and Vl-th class contribute in as much as 70.5 percent to its total arable land area. Such soils amounte to over 60 percent in 30 gminas ( the smallest administrative unit in Poland ) and over 70 percent in further 22 gminas. The paper describes the character of agriculture based on that kind of low-fertile soil. The problem of different structure of the gmina budget has also been discussed. Difficult soil conditions force farmers to produce extensive plants ( rye, oats, potatoes ). Despite big share of green lands in total agriculturally used land, they are not used for breeding cattle. According to the farmers* opinion this results from low profitability of milk production. High percentage of low-fertile soil in the agricultural land structure contributes to low income of gmina budget. This income is the worse the higher V-th and Vl-th class soil share in total arable land. In spite of those difficult situation farmers are determined to continue agricultural production in these regions. However, development of food processing is very important there. The inhabitants of the Ostrołęka voivodship are looking for the possibility to solve their problems out of agriculture. It is a positive phenomenon. Handicraft is mainly thought to be the solution. However, the big obstacle for any development is a lack of financial sources and cheep credit.