Zawartosc kadmu w nerkach i watrobie saren zaleznie od miejsca ich bytowania i wieku

• Autorzy: Gorlach E , Gambus F. , Jamrozy G. , Tomek A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W prezentowanych badaniach określono zawartość kadmu w wątrobie od 105 i nerkach od 96 saren upolowanych w 1995 roku w województwach: krakowskim, nowosądeckim i katowickim (rys. 1). Największe ilości kadmu oznaczono w nerkach saren upolowanych w województwie katowickim - średnio 61,3 mg, z kolei w krakowskim - 30,6 mg, a najmniej u zwierząt pochodzących z terenów podlegających stosunkowo malej antropopresji (okolice Krynicy - województwo nowosądeckie) - średnio 20,2 mg/kg s.m. Analogiczne zawartości w wątrobie wynosiły: 4,3; 4,4 i 3,0 mg/kg s.m. (tab. 1). Z wiekiem zwierząt koncentracja kadmu w badanych narządach wyraźnie rośnie (tab. 2). Dotyczy to szczególnie nerek. Jeśli przyjąć średnią zawartość kadmu w nerkach zwierząt do 2 lat za 100, to u osobników w wieku od 3 do 4 lat wynosi ona 204, a u starszych niż 4 lata - 357. Wzrost koncentracji kadmu w wątrobie, z wiekiem zwierząt, jest mniejszy. Wyrażony w liczbach względnych w wymienionych 3 grupach wiekowych saren wynosi odpowiednio: 100, 119 i 170.

EN

In the presented study, the contents of cadmium were determined in the samples of liver from 105 deer and kidneys from 96 deer hunted in 1995 in the provinces of Cracow, Nowy Sącz and Katovice (fig. 1). The biggest amounts of cadmium were found in the kidneys of deer hunted in the Katovice province - 61.3mg on an average, then in the Cracow province - 31.2 mg and the least was found in the animals from the region under a relatively small anthropopressure (environs of Krynica in the Nowy Sącz province) - 20.2 mg/kg d.m. on average. Analogous values for the liver were: 4.3, 4.4 and 3.0 mg/kg d.m. (Tab. 1). Cadmium concentration in the investigated organs increased visibly along with the animals’ age (Tab. 2). It was particularly evident in kidneys. If we assume average cadmium contents in kidneys in the animals age group up till 2 years as 100, then in the age group 3 - 4 years it is 204 and in older than 4 years - 358. An increase in cadmium concentration in the liver along with the animals age is smaller. Expressed in the relative numbers the values for 3 age groups are: 100, 119 and 170 respectively.

Słowa kluczowe

PL

zwierzeta lowne; dzialalnosc czlowieka; mikroelementy; nerki; wiek; kadm; sarny; watroba; zanieczyszczenia srodowiska; miejsce bytowania; zawartosc metali ciezkich; narzady wewnetrzne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1996
• Tom: 434
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.665-671,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gorlach E

• Akademia Rolnicza, al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

autor

Gambus F.

autor

Jamrozy G.

autor

Tomek A.

Bibliografia

• 1. Fergusson J. E.: 1990 The heavy elements: chemistry, environmental impact and health effects. Pergamon Press, Oxford.
• 2. Gambuś F.: 1993 Metale ciężkie w wierzchniej warstwie gleb i w roślinach regionu krakowskiego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Rozpr. Hab., 176.
• 3. Gambuś F., Gorlach E.: 1994 The content of cadmium in the kidneys and liver of deer (Capreolus capreolus) from the region of Cracow. Archiwum Ochrony Środowiska, 3 - 4, 163 - 170.
• 4. Gambuś F., Gorlach E.: 1995 Wrażliwość gleb regionu krakowskiego na akumulację kadmu. Zesz. Probl. PNR, 418, Cz. I., 247 - 252.
• 5. Gorlach E.: 1994 Phytoavailability of heavy metals as affected by liming and plant species. Pol. J. Soil Sci. XXVII/1, 59 - 67.
• 6. Gorlach E., Gambuś F.: 1995 Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach łąkowych północno-zachodnich rejonów województwa krakowskiego sąsiadujących z terenami eksploatacji górniczej i przeróbki rud cynku i ołowiu. Acta Agr. et Silv., ser. Agraria XXXIII, 59 - 70.
• 7. Gorlach E., Gambuś F., Brydak K.: 1994 Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach łąkowych wokół Huty im. T. Sendzimira. Acta Agr. et Silv., ser. Agraria XXXII, 11 - 22.
• 8. Kabata-Pendias A., Pendias H.: 1993 Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
• 9. Kośla T.: 1990 Ocena skażenia środowiska kadmem na podstawie analizy tkanek koni. W: Szkodliwość zanieczyszczeń chemicznych dla człowieka i zwierząt. PAN-MAB, Warszawa, Z. Nauk. 2, 97 - 107.
• 10. Ohtaishi N., Hachiya N.: 1985 Ageing techniques from annual layers on teeth and bone. Contemporare mammallogy in China and Japan. 186 - 190.
• 11. Pielowski Z.: 1988 Sama. PWRiL, Warszawa.
• 12. Trafas M., Gruszczyński S., Gruszczyńska J., Zawodny Z.: 1990 Zmiany właściwości gleb wywołane wpływami przemysłu w rejonie olkuskim. Zesz. Nauk. AGH, nr 1368, Sozologia i Sozotechnika z. 32, 143 - 161.