Waloryzacja awifauny legowej doliny Gornej Narwi i koniecznosc jej ochrony

• Autorzy: Lewartowski Z
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study bases on data from a survey of breeding avifauna made in 1988-1994 in the valley of the Upper Narew in the north-east of Poland. Narew valley forms a belt several hundred to 5 km wide and over 147 km long roughly 479 square km in area. The valley of the Upper Narew harbours 90 species of endangered birds, 3 of them threatened worldwide (corn crake (Crex crex), aquatic warbler (Acrocephalus paludicola) and white-tailed eagle (Haliatus albicilla)), 46 endangered on a European, 33 on a national and 8 on a regional scale. Disregarding the last group this adds up to 82 species, i.e., some 60% of endangered bird species in Poland. This high number of endangered species many of which occur in sizable populations designates the valley of the Upper Narew as a major European bird refuge. The area fulfils several criteria set up by ‘‘Bird Life International” necessary for qualifying to the European register of key bird refuges. Endangered bird species in the valley of the Upper Narew belong to 15 orders; the largest percentage are Ciconiformes, Anseriformes, Accipitriformes, Gruiformes, Charadriiformes and Passeriformes. Over a half (52, 58% of all endangered birds) are aquatic birds which also form the largest populations in comparison to other ecological groups. Cartograms were elaborated showing the differentiation of distinct parts of the valley from the point of view of presence of nesting grounds of endangered bird species (fig. 1 and 2). On their basis were distinguished local bird refuges. Avifaunistic values of the eight outstanding sites varied in terms of their surface area and importance for nature conservation were described. Recommendations for protection were drawn up individually for each of these sites suggesting the most suitable forms of protection, suggesting i.a., - enactment of the Narew River National Park, - in view of its value for birdlife setting up the Landscape Park of the Upper Narew Valley, - including bird refuges found around the Narew-Biebrza in the Biebrza National Park, - draft proposals for legal protection of several bird refuges as nature reserves or ecologically managed areas.

Słowa kluczowe

PL

ptaki; fauna; sklad gatunkowy; populacje legowe; ochrona zwierzat; doliny rzeczne; ochrona przyrody; dolina Gornej Narwi

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1996
• Tom: 428
• Opis fizyczny: s.123-139,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lewartowski Z

• Centrum Badan i Ochrony Ptakow, Bialowieza

Bibliografia

• 1. Cramp S., Simmons K. E. L. (eds): The Birds of the Western Palearctic, Vol. 1. Oxford: Oxford Univ. Press 1977.
• 2. Cramp S., Simmons K. E. L. (eds): The Birds of the Western Palearctic, Vol. 2. Oxford: Oxford Univ. Press 1980.
• 3. Cramp S„ Simmons K. E. L. (eds): The Birds of the Western Palearctic, Vol. 3. Oxford: Oxford Univ. Press 1980.
• 4. Cramp S. (ed.): The Birds of the Western Palearctic, Vol 4. Oxford: Oxford Univ. Press 1985.
• 5. Dezyderat nr 5 Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa do Ministrów... uchwalony w dn. 7 lipca 1994 r. Biul. Inf. Rady Programowej Porozumienia Zielone Płuca Polski 1994 (3 ) 2/94: 10.
• 6. Dyrcz A.: Tereny ważne dla ornitologii i ochrony ptaków w Polsce. Prz. Zool. 1989 33, 3: 417-438.
• 7. Głowaciński Z. (red.): Polska czerwona księga zwierząt. Warszawa: PWRiL 1992.
• 8. Głowaciński Z. i in.: Stan fauny kręgowców i wybranych bezkręgowców Polski - wykaz gatunków, ich występowanie, zagrożenie i status ochronny. Stud. Naturae 1980 21: 1 - 163.
• 9. Grimmet R. F. A., Jones T. A.: Important bird areas in Europe. ICBP, Technical Publications 1989 9.
• 10. Gromadzki M. i in.: Ostoje ptaków w Polsce. Gdańsk: OTOP 1994 s. 403.
• 11. Grygoruk A.: Narwiański Park Narodowy powstaje! Orlik 1995 5: 1.
• 12. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Ptaki Palearktyki - nazewnictwo i status krajowy. Not. Orn. 1994 35, zeszyt specjalny.
• 13. Lewartowski Z.: Waloryzacja doliny Narwi w Narwiańskim Parku Krajobrazowym jako ostoi awifauny lęgowej wraz z opracowaniem zasad restytucji naturalnych siedlisk ptaków wodno-błotnych. Białowieża: CBiOP 1991, maszyn.
• 14. Lewartowski Z.: Waloryzacja ornitologiczna gminy Tykocin i niektórych terenów przylegających w dolinie Narwi. Białowieża: CBiOP 1991, maszyn.
• 15. Lewartowski Z.: Waloryzacja ornitologiczna zbiornika Siemianówka. Białowieża: CBiOP 1991, maszyn.
• 16. Lewartowski Z.: Monitoring ornitologiczny w dolinie Narwi na terenie Narwiańskiego Parku Krajobrazowego w warunkach maksymalnego piętrzenia wód przez jaz w Rzędzianach. Białowieża: CBiOP 1991 maszyn.
• 17. Lewartowski Z.: Waloryzacja ornitologiczna województwa białostockiego ze szczególnym uwzględnieniem ważnych ostoi ptaków lęgowych. Białowieża: CBiOP 1993, maszyn.
• 18. Lewartowski Z.: Szczegółowa waloryzacja ornitologiczna doliny Narwi w okolicach Uhowa dla potrzeb projektowanego rezerwatu przyrody. Białowieża: CBiOP 1993, maszyn.
• 19. Lewartowski Z.: Raport o stanie awifauny oraz niektórych innych grup kręgowców Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Białowieża: CBiOP 1993, maszyn.
• 20. Lewartowski Z.: Monitoring ornitologiczny w dolinie Narwi na terenie Narwiańskiego Parku Krajobrazowego - badania rozmieszczenia i liczebności wskaźnikowych gatunków ptaków. Białowieża: CBiOP 1994, maszyn.
• 21. Lewartowski Z.: Szczegółowa waloryzacja ornitologiczna doliny Narwi w okolicach Waniewa dla potrzeb projektowanego rezerwatu przyrody. Białowieża: CBiOP 1994, maszyn.
• 22. Lewartowski Z.: Szczegółowa waloryzacja awifauny lęgowej doliny Górnej Narwi na odcinku od granicy Państwa do Wizny wraz z opracowaniem wniosków w zakresie potrzeb ochrony ostoi ptaków wodno-błotnych. Białowieża: CBiOP 1995, maszyn.
• 23. Lewartowski Z., Piotrowska M.: Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinie Narwi. Acta Orn. 1987 23 s. 215-272.
• 24. Lewartowski Z., Piotrowska M., Pugacewicz E.: Ornitologiczna waloryzacja doliny Narwi na odcinku Suraż-Żółtki. Nauka i Prakt. 1983 nr 1-2 s. 133-155.
• 25. Lewartowski Z., Pugacewicz E.: Zagrożenie Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Przyr. Pol. 1991 nr 8/9 s. 4.
• 26. Okruszko H.: 1983. Przyrodniczo-gospodarcza ocena odcinka doliny Narwi od Rzędzian do Suraża oraz proponowany sposób jego użytkowania. Nauka i Prakt. 1983 nr 1-2 s. 9-34.
• 27. Okruszko H., Oświt J.: Przyrodnicza charakterystyka bagiennej doliny Górnej Narwi jako podstawa melioracji. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1973 z. 134.
• 28. Piersma T.: Breeding waders in Europe. Wader Study Group Bull. 1986 48: s. 1-115.
• 29. Sokołowski A. W.: Synteza wyników waloryzacji przyrodniczej i turystycznej doliny Narwi na odcinku Suraż - Rzędziany. Nauka i Prakt. 1983 nr 1-2 s. 157-170.
• 30. Sokołowski A. W.: Przyrodnicze obiekty chronione województwa białostockiego. Białystok: Woj. Kons. Przyr., 1991 s. 151.
• 31. Szymaniak T: Troska o narodowe dziedzictwo. Las Polski 1991 nr 10 s. 5-6.
• 32. Tomiałojć L.: Uwagi o stosoweaniu ocen „częstości” i liczebności ptaków. Prz. Zool. 1971 15, 1 s. 79-91.
• 33. Tomiałojć L.: Kombinowana odmiana metody kartograficznej do liczenia ptaków lęgowych. Not. Orn. 1980 21: 33-54.
• 34. Tomiałojć L.: Podstawowe informacje o sposobie prowadzenia cenzusów z zastosowaniem kombinowanej metody kartograficznej. Not. Orn. 1980 21 s. 55-61.
• 35. Tomiałojć L.: Ptaki Polski. Rozmieszczenie i liczebność. Warszawa: PWN 1990.
• 36. Uchwały i wnioski KOP PAN podjęte w wyniku sesji poświęconej "Zagospodarowaniu i ochronie dużych rzek i ich dolin w Polsce", Wrocław, 26-28 września 1991 r. W: Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski (red. L. Tomiałojć). Wydaw. IOP PAN s. 225-228.