EN
The aim of the study was to identify the characteristics of a population of signal crayfish Pacifastacus leniusculus (Dana) which were introduced into the lake eleven years ago. In 1992, 1,100 one-year-old signal crayfish specimens were released into the lake. The lake has a surface area of 57.6 ha, an average depth of 5.9m and a maximum depth of 15.4m and is currently in a moderately advanced trophic state. The lake was inhabited by numerous populations of the noble crayfish Astacus astacus (L.) until 1988 when they were poisoned. The catch rate statistics of crayfish fishermen have indicated that the growth in the signal crayfish populations has been progressive since 1996. In 1998, the sixth year they inhabited the lake, the size of the catch population, which occurred in that and in following years, was formed. Specimens measuring from 11 to 14 cm dominated in this population, while only a very few crayfish specimens reached a length of approximately 16 cm. As the crayfish specimens increased in body length, the male body weight predominance over female body weight also increased. While for specimens 10 cm long this figure was as high as 17.5%, for 16 cm long specimens it peaked at 33.6%. Noble and narrow-clawed crayfish have also been observed in control catches since 1999. The signal crayfish had similar weights at the same body lengths to those of the noble and narrow-clawed crayfish Astacus leptodactylus Esch. and were heavier than the spiny-cheek crayfish Orconectes limosus (Raf.). The signal crayfish reproduce in late September and early October, which is at least two weeks earlier than indigenous crayfish.
PL
Celem pracy było poznanie możliwości adaptacyjnych i cech populacji raka sygnałowego Pacifastacus leniusculus (Dana) introdukowanego do jeziora przed jedenastoma laty. Powierzchnia jeziora wynosi 57,6 ha, głębokość maksymalna 15,4 m, a głębokość średnia 5,9 m (rys. 1). Roślinność wynurzona porasta prawie całą linię brzegową jeziora i zajmuje około 10% powierzchni. Roślinność zanurzona, zdominowana przez moczarkę kanadyjską Elodea canadensis Rich. i ramienice Chara sp. porasta dno do 5 m głębokości i zajmuje około 21% powierzchni jeziora. Ichtiofauna jeziora zdominowana jest przez ryby karpiowate Cyprinidae, którym towarzyszy okoń Perca fluviatilis L. i szczupak Esox lucius L. Węgorz Anguilla anguilla L. nie występuje. Większość parametrów fizykochemicznych wody (tab. 1) jak również skład gatunkowy fitoplanktonu zdominowanego przez sinice (tab. 2) wskazuje na średni stopień zeutrofizowania jeziora. W szczycie stagncji letniej warstwa dobrze natlenionej wody epilimnionu sięga 5 m (rys. 2) i do tej głębokości ograniczał się zasięg występowania raków. Jak na polskie warunki, stosunkowo jeszcze dobry stan troficzny badanego jeziora dalece odbiega od warunków panujących w oligotroficznym jeziorze Tahoe, skąd ten rak trafił do Europy. Ustępuje ono również jeziorom szwedzkim, do których najwcześniej i najliczniej trafiły introdukowane raki. Wiosną 1992 roku do badanego jeziora introdukowano 1100 jednorocznych raczków. W1996 roku, w którym rozpoczęto coroczne połowy kontrolne, w jeziorze, prócz rodziców, bytowały już cztery pokolenia raków, z których przynajmniej dwa najstarsze tworzyły z rodzicami populację łowną. Efektywność połowów, prowadzonych przy użyciu szwedzkich raczników typu „Evo", rosła i w ostatnim roku badań wyniosła 2,5 raka w pułapce przez noc. Może to świadczyć o stałym wzroście liczebności populacji w badanym okresie. Od 1999 roku w połowach kontrolnych spotykany jest również rak szlachetny Astacus astacus (L.) i rak pręgowaty Orconectes limosus (Raf.). Z porównania wielkości poławianych raków sygnałowych wynika, że od siódmego roku życia raków bytujących w jeziorze nie zmienia się skład wielkościowy populacji łownej (tab. 3). Dominują w niej osobniki o długości od 11 do 14 cm, zaś długość nielicznych, największych osobników zbliża się do 16 cm lub tylko wyjątkowo nieznacznie ją przekracza (rys. 3). Świadczy to o tym, że w jeziorze najstarsze osobniki dożywają siódmego roku życia. Podobnie kształtuje się rozkład wielkościowy populacji łownej raka sygnałowego w jeziorach szwedzkich. Kondycja wyliczona dla 288 samic i 348 samców pochodzących z badanego jeziora wskazuje, że wraz ze wzrostem długości ciała przewaga masy ciała samców nad samicami stale wzrasta i przy długości 16 cm wynosi już 33,6% (rys. 4).