Borsuk jako wskaznik jakosci srodowiska lesnego

• Autorzy: Myslajek R W , Nowak S.

Warianty tytułu

EN

Eurasian badger as a indicator of forest habitat quality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dla borsuków Meles meles miarą jakości siedlisk leśnych może być biomasa dżdżownic oraz możliwość kopania nor. Najbardziej zasobne w dżdżownice są łąki i pastwiska, a spośród lasów grądy i olsy, natomiast najbardziej ubogie w te bezkręgowce są bory sosnowe i świerkowe. Dodatkowo, w górach biomasa dżdżownic zmniejsza się wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza. Dominacja monokultur iglastych w Polsce wpływa niekorzystnie na liczebność populacji borsuków w lasach. W lasach nizinnych dostępność schronień nie jest zazwyczaj czynnikiem limitującym zagęszczenie populacji borsuków, ponieważ mogą one z łatwością kopać nory w grubej warstwie gleby. Odmiennie wygląda sytuacja w lasach górskich, gdzie wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza zmniejsza się miąższość gleby, co uniemożliwia kopanie nor. W takich warunkach borsuki zmuszone są do wykorzystywania schronień alternatywnych, takich jak jaskinie i szczeliny skalne. Dostępność tego typu schronień w górach może ograniczać liczebność populacji borsuka, a ich dewastacja w trakcie prac leśnych (np. poprzez zasypywanie ich odpadami powstałymi w trakcie ścinki drzew), dodatkowo zmniejsza liczbę miejsc, które mogą być wykorzystywane przez ten gatunek.

EN

The quality of habitats for Eurasian badger Meles meles can be assessed by the availability of earthworms and possibility of sett digging. Meadows, pastures, oak-lime-hornbeam forests and riparian forests are the most affluent in earthworms, while the poorest habitats are coniferous – spruce and pine – forests. Furthermore, in mountains the biomass of earthworms decreases with altitude. Predomination of coniferous forests in Poland unfavourably influences the number of badgers. Availability of setts is not a limiting factor for the density of badgers in lowland forests, as they can easily dig in the thick soil layer. However, in mountains the thickness of soil decreases with altitude, preventing badgers from digging proper setts in higher elevated areas. In such conditions badgers are forced to utilise alternative shelters, such as caves and rock cervices. Availability of those shelters may limit badger numbers and their devastation (eg. during wood processing and logging) can additionally reduce the badger population.

Słowa kluczowe

PL

dostepnosc pokarmu; wystepowanie; fauna; lokalizacja; Meles meles; borsuk; ssaki; czynniki siedliska; lasy; nory zwierzat

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2007
• Tom: 09
• Numer: 2-3[16] cz.2
• Opis fizyczny: s.457-463,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Myslajek R W

• Stowarzyszenie dla Natury Wilk

autor

Nowak S.

Bibliografia

• Bednarek R., Prusinkiewicz Z. 1997. Geografia gleb. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Cheeseman C.L., Jones G.W., Gallagher J., Mallinson P.J. 1981. The population structure, density and prevelance of tuberculosis Mycobacterium bovis in bad gers Meles meles from four areas in south-west England. Journal of Applied Ecology 18: 795–804.
• Feore S., Montgomery W.I. 1999. Habitat effects on the spatial ecology of the European badger Meles meles. Journal of Zoology, London 247: 537–549.
• Fretwell S.D. 1972. Populations in a Seasonal Environment. Princeton University Press, Princeton.
• Goszczyński J., Jędrzejewska B., Jędrzejewski W. 2000. Diet composition of badgers Meles meles in a pristine forest and rural habitats of Poland compared to other European populations. Journal of Zoology, London 250: 495–505.
• Griffiths H.I., Thomas D.H. 1997. The conservation and management of the European badger Meles meles. Nature and environment No. 90, Council of Europe Publishing, Strasbourg.
• Kasprzak K. 1986. Klucze do oznaczania bezkręgowców Polski. Tom 6. Skąposzczety glebowe, III. Rodzina: Dżdżownice Lumbricidae. Instytut Zoologii PAN, PWN, Warszawa.
• Kowalczyk R., Bunevich A.N., Jędrzejewska B. 2000. Badger density and distribution of setts in Białowieża Primeval Forest (Poland and Belarus) compared to other Euroasian populations. Acta Theriologica 45: 395–408.
• Kowalczyk R., Zalewski A., Jędrzejewska B., Jędrzejewski W. 2003. Spatial organization and demography of badgers Meles meles in Bialowieza Primeval Forest, Poland, and the influence of earthworms on badger densities in Europe. Canadian Journal of Zoology 81: 74–87.
• Kowalczyk R., Zalewski A., Jędrzejewska B. 2004. Seasonal and spatial pattern of shelter use by badgers Meles meles in Białowieża Promeval Forest (Poland). Acta Theriologica 49: 75–92.
• Krebs C.J. 1997. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Lasy w Polsce 2006. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
• Maciaszek W., Gruba P., Januszek K., Lasota J., Wanic T., Zwydak M. 2000. Degradacja i regradacja gleb pod wpływem gospodarki leśnej na terenie Żywiecczyzny. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków.
• Mysłajek R.W. 2006. Quality and distribution of foraging habitats for Euroasian badger Meles meles in Western Carpathian Mountains (S Poland) and its implication for population management. 9th Annual International Conference of the Society for Conservation GIS, USA, San Jose, June 24-28, 2006.
• Mysłajek R.W., Nowak S. 2007. Czynniki kształtujące organizację przestrzenną borsuków Meles meles w Beskidzie Śląskim. Materiały X Ogólnopolskiej Konferencji Teriologicznej,Warszawa 13–14.02.2007. SGGW, Warszawa: 49.
• Pullin A.S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Remonti L., Balestrieri A., Prigioni C. 2006. Factors determining badger Meles meles sett location in agricultural ecosystems of NW Italy. Folia zoologica 55: 19–27.
• Revilla E., Palomares F., Fernández N. 2001. Characteristics, location and selection of diurnal resting dens by Eurasian badgers Meles meles in a low density area. Journal of Zoology, London 255: 291–299.
• Roper T.J. 1993. Badger setts as a limiting resource. W: T.J. Hayden, red. The badger. Royal Irish Academy, Dublin: 26–34.
• Rożen A., Mysłajek R.W. 2005. Earthworm communities of the Silesian Beskid Mountains. W: V.V. Pop, A.A. Pop, red. Advances in Earthworm Taxonomy II (Annelida: Oligochaeta). Cluj University Press, Cluj: 195–202.
• Virgós E., Mangas J.G., Blanco-Anguiar J.A., Garrote G., Almagro N., Viso R.P. 2004. Food habits of European badgers Meles meles along an altitudinal gradient of Mediterranean environments: a field test of the earthworm specialization hypothesis. Canadian Journal of Zoology 82: 41–51.
• Wasilewska L. 2003. Wpływ uproszczenia zbiorowisk roślinności łąkowej na biologię gleby i procesy rozkładu materii. Bioindykacyjna rola fauny glebowej. Kosmos 52, 2–3: 357–364.