Zawartosc metali ciezkich w glebach i roslinach lakowych wokol Huty im.Tadeusza Sendzimira

• Autorzy: Gorlach E , Gambus F. , Brydak K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Próbki gleb i runi łąkowej pobrano w 49 punktach usytuowanych w różnych kierunkach i różnych odległościach od Huty. Oznaczono w nich zawartość Cd, Cu, Ni, Pb i Zn. Kierunek i odległość od Huty miały dość wyraźny wpływ na zawartość: Cd, Pb i Zn w glebie. Nic stwierdzono takiej zależności w odniesieniu do Cu i Ni. Oznaczona zawartość metali ciężkich runi łąkowej tylko w przypadku niklu i cynku jest dodatnio skorelowana z ich zawartością w glebie.

EN

Samples of soil and meadow sward were collected in the first half of June 1992 at 47 spots situated in various directions and distances from the Ironworks (fig. 1). The following directions were taken into consideration: north-west (N-W), north (N), north-east (N-E), east (E), south-east (S-E), south (S) and south-west (S-W). Depending on the direction, the longest distance from the source of emission was from 6 to 19 km. One sample of meadow sward and three samples of soil, one from each of the following horizons: 0-10 cm, 10-20 cm and 30-50 cm were collected. Contents of Cd, Cu, Ni, Pb and Zn were assessed in soil and plant samples. Apart from heavy metals also basic soil properties were assayed in soil samples. Estimation of heavy metals content points to processes of heavy metals cumulation in soil which are taking place in the area around the Ironworks. It concerns particularly zinc and, to a lesser extent, lead and cadmium (tables I and 3). The heaviest pollution of soil with zinc was observed in the areas adjoining the Ironworks from N-E direction, with cadmium from E direction and with lead from E and N directions (Fig 2-6). As regards the vertical distribution, two groups may be distinguished within the investigated heavy metals: one comprises copper and nickel which do not show a vertical variation, the second one includes cadmium, lead and zinc, and their content generally decreases markedly along with depth (tab. 1 and fig. 2-6). Only in case of nickel and zinc their content in soil is positively correlated with die content of heavy metals assessed in sward (tab. 5) Despite of a high content of some metals in the investigated soils — their content assayed in sward is within norm and does not disqualify the hay as fodder (tab. 4).

Słowa kluczowe

PL

Krakow; Huta im.Tadeusza Sendzimira; gleby; run lakowa; zanieczyszczenia przemyslowe; metale ciezkie; zawartosc pierwiastkow

EN

Krakow city; Tadeusz Sendzimir Steelworks; soil; meadow sward; industrial pollutant; heavy metal; element content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Agraria
• Rocznik: 1994
• Tom: 32
• Opis fizyczny: s.13-14,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gorlach E

• Akademia Rolnicza, Krakow

autor

Gambus F.

autor

Brydak K.

Bibliografia

• [1] Curzydło J.: Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach uprawianych w rejonie Kombinatu Metalurgicznego Huty im. Lenina, Acta Agr. et Sil v., ser. Agr. XXVII, 119-130, 1988.
• [2] Curzydło J.: Wpływ Kombinatu Metalurgicznego Huty im. Lenina na zanieczyszczenie gleby i roślin metalami ciężkimi oraz plan rolniczego zagospodarowania terenów skażanych. Klęska ekologiczna Krakowa (praca zbiorowa pod red. M. Gumińskiej i A. Delorme), Kraków 1990.
• [3] Curzydło J., Nagawiecka H., Pacułt M: Wpływ Huty im. Tadeuszu Sendzimira na zanieczyszczenie gleby i roślin metalami ciężkimi, Biul, Region. ZUP AR w Krakowie, 295, 51-65, 1991.
• [4] Faber A., Niezgoda J.: Zanieczyszczenie gleb i roślin uprawnych w pobliżu huty cynku i ołowiu, Cz. I. Gleby, Rocz. Glebozn. XXXII/l-2, 93-107, 1982.
• [5] Gambuś F.; Metale ciężkie w wierzchniej warstwie gleb i w roślinach regionu krakowskiego, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozpr. hab. 176, 1993.
• [6] Garścia E.: Kształtowanie się wielkości emisji zanieczyszczeń z Huty im. Tadeusza Sendzimira, Biul. Region. ZUP AR w Krakowie, 295, 19-27, 1991.
• [7] Gorlach E.: Wskaźniki zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi, Biul. Region. ZUP AR w Krakowie, 295, 29-39, 1991,
• [8] Gorlach E.: Zawartość pierwiastków śladowych w roślinach pastewnych jako miernik ich wartości, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Sesja Nauk. 34, Cz, 1, 13-22, 1991.
• [9] Gorlach E., Brydak K., Gambuś F.: Distribution of heavy metals in soil profiles of the Cracow region, Pol. J of Soil Sci. XXVI/2, 97-104, 1993.
• [10] Grün M. et al.: Kontrolle der Schwermetalibelastung des Bodens, Kolloquien IPE, Jena 1987 „Schwer- metalle in der Umwelt", 2, 13-29.
• [11] Kabata-Pendias i wsp.: Ocena stopnia zanieczyszczeniu gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką, 1UNG, Puławy 1993,
• [12| Marcinek J.: Huta im. Tadeusza Sendzimira a środowisko naturalne, Biul. Region. ZUP AR w Krakowie, 295, 7-17, 1991.
• [13] Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin — katalog, Wyd. Inst., Ochr. Środ., Warszawa 1991.
• [14] Szerszeń L., Karczewska A., Roszyk E., Chodak T,: Rozmieszczenie Cu. Pb i Zn w profilach gleb przyległych do hut miedzi. Rocz. Glebozn. XLII/3-4, 199-206, 1991,
• [15] Wąchalewski T.: Wpływ Kombinatu Huty im. Lenina i Cementowni Nowa Huta na gleby obszaru projektowanej strefy ochronnej Kombinatu, Zesz. Nauk. AGH, Sozologia i Sozotechnika 1031/21, 69-81, 1987.