Ocena funkcjonowania instrumentu rent strukturalnych w latach 2002-2007

• Autorzy: Dudek M

Warianty tytułu

EN

Assessment of the role of the instrument of structural benefits in 2002-2007

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy poddano analizie ewolucję instrumentu rent strukturalnych w Polsce, oceniono jego funkcjonowanie w latach 2002–2007 oraz zidentyfikowano czynniki wpływające na zainteresowanie nim wśród badanych rolników. Wykorzystany materiał badawczy pochodził z ankiet, przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy (IERiGŻ-PIB), na próbie 3705 indywidualnych gospodarstw rolnych oraz danych zgromadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Na potrzeby badań dokonano również analizy aktów prawnych związanych z rentami strukturalnymi i krajowych planów rozwoju obszarów wiejskich. W przeciwieństwie do wielkości środków finansowych przeznaczonych na renty strukturalne oraz tzw. kryteriów dostępu dla beneficjentów od początku wprowadzenia tego narzędzia polityki rolnej nie zmieniły się zasadnicze jego cele. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (UE) znacząco wzrosła liczba beneficjentów, m.in. na skutek liberalizacji przepisów oraz zwiększenia budżetu. Stwierdzono występowanie zróżnicowania korzystania rolników z rent strukturalnych na poziomie regionalnym.

EN

The paper contains an analysis of the evolution of the instrument of structural benefits in Poland, presents an assessment of the instrument’s role in 2002–2007 and identifies factors that exert an influence on the farmers’ interest in structural benefits. The analysis is based on the results of surveys conducted with the help of questionnaires by the Institute of Agricultural Economics and Food Economy – the State Research Institute Badawczy (IERiGŻ-PIB), which covered a sample of 3,705 family farms, and on the data collected by the Agency for the Restructuring and Modernisation of Agriculture (ARiMR) and by the Farmers’ Social Insurance Fund (KRUS). For the purpose of evaluation of the role played by structural benefits the author has also examined relevant legal acts and national plans for the development of rural areas. Unlike the amount of financial means earmarked for structural benefits and unlike the so-called criteria of access for beneficiaries the principal goals of this agricultural policy instrument have not changed since the moment of its introduction. Following Poland’s accession to the European Union the number of beneficiaries has grown considerably owing to the liberalization of legal regulations and increased budget. The analysis has revealed regional differences in the use of structural benefits by farmers.

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; gospodarstwa rolne; gospodarstwa indywidualne; rolnicy; wiek przedemerytalny; renty strukturalne; emerytury rolnicze; swiadczenia przedemerytalne; dochody ludnosci; wnioskodawcy; srodki finansowe; Unia Europejska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.123-141,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dudek M

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Zywnosciowej - Panstwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Bibliografia

• Biczkowski M., Kluba M., 2007: Renty strukturalne jako czynnik kształtowania struktury agrarnej na przykładzie województwa kujawsko-pomorskiego. Roczniki Naukowe SERiA IX, 1.
• Bika Z., 2007: The territorial impact of the farmers’ early retirement scheme. ”Sociologia Ruralis” 47.
• Bułkowska M., Chmurzyńska K., 2007: Wyniki realizacji PROW i SPO „Rolnictwo” w latach 2004–2006. Raport nr 65. Program Wieloletni. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Czynniki określające zainteresowanie rolników rentami strukturalnymi, 2006. Red. W. Józwiak. Komunikaty Raporty Ekspertyzy. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Dzun W., Józwiak W., 2008: Farms in Poland before and after the EU accession. In: Farms in Central and Eastern Europe – today and tomorrow. Multi-annual Programme, IAFE-NRI, Warsaw.
• Fedyszak-Radziejowska B., 2006: Posłuchajmy rolników. W: Zmiany w systemie płatności bezpooerednich w rolnictwie po roku 2009. „Nowe Życie Gospodarcze” i IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Halamska M., 2006: Renty strukturalne a przemiany polskiej wsi. Uwagi socjologa. „Wieś i rolnictwo” 2 (131).
• Informacja dotycząca realizacji Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2004–2006 w okresie od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2007, 2008. Departament Analiz i Sprawozdawczości ARiMR, Warszawa.
• Informacja dotycząca wpływu działania rent strukturalnych na poprawę struktury agrarnej gospodarstw, 2008. MRiRW, Warszawa (http: //bip.minrol.gov.pl, 07.01.2009 r.).
• Klank L., 2006: Sukcesja gospodarstw rolnych w Polsce. IRWiR, Warszawa.
• Klimkowski C., 2006: Stan obecny i perspektywy ubezpieczenia społecznego rolników. Studia i Monografie 132. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Michna W., 2007: Sterowane i samoistne przemiany struktury agrarnej w różnych regionach kraju. Komunikaty Raporty Ekspertyzy. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• OECD in Figures 2008. OECD Observer (http: //dx.doi.org/10.1787/467480256804).
• Paszkowski S., 2004: Rolnicze renty strukturalne jako narzędzia przekształceń agrarnych w rolnictwie polskim. Rocznik Akademii Rolniczej w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 345, Poznań.
• Paszkowski S., 2006: Renty strukturalne w rolnictwie. Instytucjonalne uwarunkowania transformacji gospodarstw rolnych w Polsce. IRWiR PAN, Warszawa.
• Paszkowski S., 2007: Kierunki zmian zasad transferu gospodarstw rolnych w systemie rent strukturalnych PROW 2007–2013. Roczniki Naukowe SERiA 9, 1.
• Pięta P., 2006: Renty strukturalne jako instrument zmiany struktury agrarnej w Polsce. „Oeconomica” 6 (4).
• Przeobrażenia w strukturze społeczno-ekonomicznej wsi objętych badaniem IERiGŻ-PIB w latach 2000–2005, 2006. Red. A. Sikorska. Projekt badawczy nr 1H02C03528. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Raport końcowy. Ewaluacja ex post Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004–2006, 2009. Konsorcjum IERiGŻ-PIB, IRWiR PAN, IUNG-PIB, BSM SP. J.
• Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich, 2006. GUS, Warszawa.
• Rowiński J., 2008: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013 (PROW 2013). W: Rozwój sektora rolno-spożywczego w Polsce na tle tendencji światowych. Red. A. Kowalski, M. Wigier. Raport nr 101. Program Wieloletni. IERiGŻ-PIB, Warszawa: 146, 149.
• Rozporządzenie MRiRW z dn. 19.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawie przyznawania i wypłaty rent strukturalnych (Dz.U. nr 153, poz. 1769).
• Rozporządzenie RM z dn. 30.04.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskanie rolniczych rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz.U. nr 114, poz. 1191).
• Rozporządzenie RM z dn. 19.06. 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz.U. nr 140, poz. 190).
• Rozwój sektora rolno-spożywczego w Polsce na tle tendencji światowych. Red. A. Kowalski, M. Wigier. Raport nr 101. Program Wieloletni. IERiGŻ-PIB, Warszawa: 146, 149.
• Sikorska A., 2008: The current conditions for The agricultural land trading in Poland. In: The agriculture land market. Situation and outlook. Report no 89.1. Multi-Annual Programme IAFE-NRI, Warsaw: 17-18.
• Tomczak F., 2006: Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju. IRWiR PAN, Warszawa.
• Trawiński K., 2001: Renty strukturalne w rolnictwie. „Służba Pracownicza” 10: 2.
• Trawiński K., Żórawińska J., 1999: Wcześniejsze emerytury a renty strukturalne w rolnictwie.
• Ubezpieczenia w rolnictwie. Materiały i Studia 4. KRUS, Warszawa.
• Ubezpieczenia w rolnictwie, 1999. Materiały i Studia 4. KRUS, Warszawa.
• Ustawa z dn. 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. nr 7, poz. 24).
• Ustawa z dn. 26.04.2001 r. o rentach strukturalnych (Dz.U. nr 52, poz. 539).
• Ustawa z dn. 28.11.2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji EFOiGR (Dz.U. nr 29, poz. 2273).
• Ustawa z dn. 17.03.2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków EFRROW (Dz.U. nr 98, poz. 634).
• Uzasadnienie do projektu ustawy o rentach strukturalnych w rolnictwie, 2000. Druk nr 2315, Kancelaria Sejmu, Warszawa.