PL
W artykule przedstawiono współczynniki sprawności i ekonomiczności kolektorów słonecznych budowanych sposobem gospodarczym (z gładkich rur polietylenowych oraz w kształcie falistej rury wykonanej z polichlorku winylu, „breadbox"), a także produkowanych systemem przemysłowym (płaskie panele stalowe) określone w naturalnych warunkach w okresie od kwietnia do września 1991-1993. Stwierdzono, że średnie wielkości współczynników sprawności (stosunek energii cieplnej nagromadzonej w wodzie do energii promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą, której powierzchnia równa się czynnej powierzchni kolektora) i temperatura podgrzewanej wody w kolektorach produkowanych samodzielnie różnią się w niewielkim stopniu. Współczynnik sprawności kolektora przemysłowego był średnio o 30%, a temperatura wody podgrzewanej przez 8 godzin (7⁰⁰-15⁰⁰ - czas nasłonecznienia) o 20% wyższe niż w przypadku kolektorów wykonanych samodzielnie. W okresie od kwietnia do września kolektory budowane systemem gospodarczym gromadzą w ciepłej wodzie 27%, a kolektory przemysłowe 36% sumarycznego promieniowania na płaszczyznę poziomą, co równoznaczne jest 223 kWh/m² i 297 kWh/m² energii cieplnej. Jeżeli na 1 m² kolektora wykonanego samodzielnie przypada 40 l, a w wykonaniu przemysłowym 60 l wody, wówczas średnia temperatura podgrzanej wody w sezonie wyniesie 40°C, a w dni słoneczne 60°C. Otrzymano zależność współczynnika sprawności płaskich kolektorów z tworzyw sztucznych budowanych systemem gospodarczym od natężenia promieniowania słonecznego, pory dnia, temperatury powietrza i podgrzewanej wody.
EN
Paper presents the results of studies carried out within 1991-1993 on the efficiency and economical indices of solar collectors under natural conditions from April till September. Plane collectors self-made by the users included the collectors built of smooth poly-ethylene pipes, of corrugated PVC tubes as well as a "breadbox" collector. The collectors of industrial production were consisted of flat metal pannels. The average amounts of efficiency coefficients (the ration of heat energy accumulated in water to solar energy radiated on a horizontal plate equal to active collector surface) and the temperatures of heated water in self-made collectors of PCV tubes, poly-ethylene pipes or "breadbox" were close each to other. The efficiency indices of industrial production collector were higher by 30%, while the temperature of water heated for 8 hours (7 a.m. - 3 p.m.) of insolation by 20%, than the indices of self-made collectors. Within the period of April-Septemper the self-made collectors accumulated in heated water 27% while industrially produced collectors 36% of the total solar radiation emitted on horizontal surface; these were equivalents of heat energy 223 and 297 kWh/m², respectively. When 1 m² of self-made collector heats 40 l and the industrial one 60 l of water, thus the average water temperature in the tank will reach 40°C during the season while 60°C during sunny days. Heating efficiency index was defined for self-made plate collectors built of plastic materials as affected by solar radiation intensity, time of the day, temperature of air and heated water.