Changes in communities of longhorn and buprestid beetles (Coleoptera: Cerambycidae, Buprestidae) accompanying the secondary succession of the pine forests of Puszcza Białowieska

• Autorzy: Gutowski J.M.

Warianty tytułu

PL

Zmiany w zgrupowaniach kózkowatych i bogatkowatych (Coleoptera Cerambycidae, Buprestidae) towarzyszące wtórnej sukcesji borów świeżych Puszczy Białowieskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Results of a study of Buprestidae and Cerambycidae In the pine forests of Puszcza Białowieska (NE Poland) are presented. 16 and 49 species have been registered respectively. Succession of these taxons in four age classes of forest stand (culture, young stand, pole wood, mature stand) has been analysed, and conspicuous differences have been revealed in species composition, structure of dominance, abundance and diversity.

PL

W latach 1979-1994 badano skład gatunkowy i strukturę zgrupowań Buprestidae i Cerambycidae różnych stadiów wzrostowych (uprawa, młodnik, drągowina, starodrzew) borów świeżych (Vaccinia vitis-idaeae-Pinetum, Vacciniomyrtilli-Piceetum) Puszczy Białowieskiej (polskiej i białoruskiej części). Zastosowano różne metody pozyskiwania materiału, takie jak metoda „na upatrzonego", analizy materiału lęgowego larw, pułapki Moericke'go zawieszone w koronach drzew oraz na wysokości lm, analizy drzew posuszowych, czerpakowanie oraz tzw. jesienne poszukiwania szkodników sosny w drągowinie i w starodrzewiach. W borach świeżych Puszczy Białowieskiej stwierdzono występowanie 16 gatunków chrząszczy z rodziny Buprestidae i 49 gatunków z rodziny Cerambycidae, w tym niektóre gatunki rzadkie w skali Polski czy Europy, jak np. Acmaeops marginata, Cortodera femorata i Anthaxia funerula (Tab. I, II). Wykazano wyraźne różnice w bogactwie gatunkowym badanych grup poszczególnych stadiów wzrostowych drzewostanów (Tab. III-V, VII). Uprawy, zwłaszcza 1-4-letnie charakteryzują się bogatą fauną Buprestidae i stosunkowo bogatą fauną Cerambycidae, co wynika z wykorzystywania pniaków oraz resztek pozrębowych do swego rozwoju przez te kambio- i ksylofagi. Pewną rolę odgrywa też duża insolacja, preferowana zwłaszcza przez wyjątkowo ciepłolubne Buprestidae. Młodniki mają najuboższą gatunkowo faunę badanych grup. Rozkładające się pniaki nie są już odpowiednim materiałem lęgowym dla większości kózkowatych i bogatkowatych, a cienkie pnie i gałęzie, przy dużym zacienieniu, nie są właściwą bazą pokarmową dla szerszego spektrum gatunków. Drągowiny charakteryzują się fauną bogatkowatych, a zwłaszcza kózkowatych, zbliżoną do fauny naturalnego starodrzewia. Najbogatszym w gatunki Buprestidae i Cerambycidae stadium rozwojowym borów świeżych w Puszczy Białowieskiej są starodrzewie. Grupują one te najwięcej gatunków rzadkich i interesujących z zoogeograficznego punktu widzenia. Różnorodność gatunkowa Buprestidae, mierzona wskaźnikami Shannona i Weavera oraz Simpsona, wzrasta wraz z wiekiem drzewostanu. Dla Cerambycidae sytuacja jest podobna, z wyjątkiem młodnika, gdzie różnorodność jest nieco niższa niż na uprawie. Jednak w drągowinie różnorodność jest już zdecydowanie wyższa, a w starodrzewiu osiąga maksymalne wartości. Podobieństwo zgrupowań Buprestidae i Cerambycidae, obliczone według wzoru Sorensena, najwyższe jest między drągowiną i starodrzewem (Tab. VI, VIII). Fauna badanych rodzin chrząszczy w drzewostanach sadzonych na zrębach zupełnych na siedlisku boru świeżego osiąga stan zbliżony do obserwowanego w starodrzewiu po 40- 60 latach. Jednak niektóre gatunki mogą się rozwijać dopiero na drzewach jeszcze starszych, np. Stictoleptura variicornis, Pedostrangalia pubescens, Monochamus urussovii, Chalcophora mariana.

Słowa kluczowe

PL

fauna; liczebnosc populacji; sklad gatunkowy; Coleoptera; Buprestidae; sukcesja wtorna; chrzaszcze; kozkowate; bogatkowate; Cerambycidae; owady; bor swiezy; Puszcza Bialowieska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Fragmenta Faunistica
• Rocznik: 1995
• Tom: 38
• Numer: 20
• Opis fizyczny: s.389-409, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gutowski J.M.

• Forestry Research Institute, 17-230 Bialowieza