Problemy ochrony ginacych zbiorowisk lakowych na Pomorzu Zachodnim

• Autorzy: Kochanowska R
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawia się wyniki wieloletnich badań fitosocjologicznych (1964-2000), związanych z przemianami zbiorowisk łąkowych w północno-zachodniej Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na rolę użytkowania w kształtowaniu łąkowej szaty roślinnej - zagrożeń związanych z antropopresją oraz problemy ochrony czynnej najcenniejszych zbiorowisk łąkowych.

EN

The changes in grassland communities of north-western Poland are presented on the basis of phytosociological investigations conducted within 1964-2000. The greatest attention was paid to the role of grasslands utilization as influencing their plant cover, the threats resulting from anthropopression, and the problems of active protection of the most valuable grassland communities. The Western Pomerania is the second region in Poland in respect of polders establishment. Following the dewatering of lowland bogs, large polders of 200-400 ha were used to establish the cultivated grasslands. Within 1970-1999, i.e., during intensive utilization of grasslands, they were dominated by sown fodder grasses: Alopecunis pratensis, Dactylis glomerata, Festuca pratensis, and Phleum pratense. In contrast, in river valleys of, e. g., the Ina and Wolczenica rivers, semi-natural, extensively utilized grasslands of rich floristic composition remained. The Cirsio-Polygonetum plant association forming four subassociations, i.e., Cirsio-Polygonetum gracilis, C.-P. caricetosum fuscae, C.-P. avenastretosum, and C.-P. deschampsietosum, commonly occurred. The moor grass (Molinietum coeruleae) plant association occurred frequently. Beginning from 1990, the plant associations listed above have been frequently secondarily dominated by rush associations of the orders Phragmitetetalia or Magnocaricetalia due to the lack of conservation of water lifting and drainage devices and desisted cuttings of the sites to become too humid or marshy. The original plant association changes into simplificated associations belonging to the Caricetum acutiformis, C. gracilis, C. ripariae, Phalaridetum arundinaceae, and Phragmitetum communis associations. In the Caricetum gracilis association, Carex disticha, a species previously infrequently found, often occurs. On the contrary, Polemonium coeruleae, a plant earlier recorded on this area, was not encountered. The naturalistically most valuable plant associations remained in some river valleys, where the grasslands were extensively utilized, including those with Trol- lius europaeus located on the well-head peatland in the Chociel river valley (the basin of the Parsęta river) in the Central Pomerania. The greatest population of Trollius europaeus may be found here. This species of a high vitality, occurs in different associations of the order Molinietalia, i. е., Cirsio-Polygonetum, Molinietum coeruleae, Filipendulo-Geranietum, and Scirpetum silvaticae. Apart from Trol- lium europaeus, over 430 vascular plant species grow in the valley, including dan- gered and protected species. The grasslands are dangered by firing of non-cut areas, expansion of other species, including, e.g., Carex cespitosa, Cirsium oleraceum, Deschampsia cespitosa, and Filipendula ulmaria, as well as by the lack of utilization. The naturalistic values of the valley indicate the need of protecting it legally as the Ecological-Cultural Society in Bobolice and the botanists from different centers of Poland suggest.

Słowa kluczowe

PL

ochrona srodowiska; zbiorowiska roslinne; zbiorowiska lakowe; ochrona przyrody; zagrozenia srodowiska; Pomorze Zachodnie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.409-414,bibliogr.

Twórcy

autor

Kochanowska R

• Akademia Rolnicza, ul. Slowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• CIEŚLAK M. 2000. Wykorzystanie biomasy z cennych przyrodniczo środowisk łąkowych i ich ochrona. Bociek. Biul. Lubuskiego Klubu Przyrodników 3: 24-25.
• CZAPLAK I., DEMBEK W. 2000. Torfowiska Polski jako źródło emisji dwutlenku węgla. Zesz. Eduk. IMUZ Falenty 6: 61-71.
• ERDMANN R. 1998. Koncepcja przyrodniczych obszarów chronionych dorzecza Parsęty, w: Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty - stań badań, zagospodarowanie, ochrona. Kostrzewski A. (red.) UAM, Inst Bad. Czwartorzędu Poznań: 155-166.
• KLUGIEWICZ J. 1992. Polderyzacja terenów depresyjnych. Tow. Wolnej Wszechnicy Polskiej. O/Bydgoszcz.
• KOCHANOWSKA R. 1971. Łąki rdestowo-ostrożeniowe (Cirsio-Polygonetum Tx. 51) na terenie województwa szczecińskiego. Fragm. Flor. et Geobot. 17(1): 129-145.
• KOCHANOWSKA R. 1995. Łąki pełnikowe w dolinie Chocieli. Chr. Przyr. Ojcz LI Kraków. 3: 37-43.
• KOCHANOWSKA R. 1996. Wetlands and grasslands in the Szczecin region. Mat. sem. „Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Wyd. IMUZ Falenty 35.
• KOCHANOWSKA R., GAMRAT R. 1999. Zbiorowiska mokradłowe doliny rzeki Iny i problemy związane z ich ochroną, w: Problemy aktywnej ochrony ekosystemów wodnych i torfowiskowych w polskich parkach narodowych. Wyd. UMCS Lublin: 183-187.
• KOCHANOWSKA R., MATUSIAK R., FUDALI E. 1996. Aspekty florystyczne mokradeł i łąk na Pomorzu Zachodnim oraz zagadnienia ich ochrony. Chr. Przyr. Ojcz., Kraków. RLII (52)3: 74-80.
• KOCHANOWSKA R., RYGIELSKI T. 1996. Zróżnicowanie mokradeł Pomorza Zachodniego Zesz. Nauk. AR Szczecin 173, Roln. 63: 25-30.
• KOCHANOWSKA R., RYGIELSKI T. 1994. Zmiany i zagrożenia ekosystemów łąkowych pod wpływem antropopresji. Wiad. Melior. i Łąk. 1: 267-270.
• MALINOWSKI B. 1998. Podstawy prawne ochrony krajobrazu obszaru polanowsko- szczecineckiego a praktyka. Biul. Tow. Ekol.-Kult. w Bobolicach 2: 3-7
• OSADOWSKI Z. 1999. Walory przyrodnicze gminy Bobolice i propozycje ich ochrony. Chr. Przyr. Ojcz. 4: 49-63.
• RYGIELSKI T. 2000. Zmiany w składzie florystycznym łąk uprawnych nad jeziorem Dąbie w latach 1956-1997. Praca doktorska, AR Szczecin: 77 ss.