Biologicznie czynne zwiazki polifenolowe zawarte w owocach roznych odmian hodowlanych i dziko rosnacego bzu czarnego

• Autorzy: Pliszka B , Wazbinska J. , Puczel U. , Huszcza-Ciolkowska G.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie roślinami alternatywnymi. Do tej grupy roślin można zaliczyć bez czarny (Sambucus nigra L.), którego prawie wszystkie części (kora, korzenie, liście, kwiaty i owoce) mają duże znaczenie w lecznictwie i ziołolecznictwie. Oznaczono zawartości związków fenolowych i antocyjanowych w owocach bzu czarnego odmian hodowlanych i formy dziko rosnącej, zbadanie aktywności antyoksydacyjnej tych związków i określenie zależności między zawartością związków polifenolowych a ich aktywnością antyoksydacyjną w ekstraktach z owoców. Badania prowadzono nad odmianami szlachetnymi - duńskimi (Alleso, Korsor, Sampo i Samyl) oraz formą dziko rosnącą bzu czarnego. Na podstawie badań spektrofotometrycznych i chromatograficznych stwierdzono, że zawartość związków fenolowych w owocach poszczególnych odmian i form dziko rosnących bzu czarnego kształtowała się na zbliżonym poziomie. Natomiast zawartość związków antocyjanowych była zróżnicowana. Najwięcej barwników antocyjanowych zawierały owoce odmiany Samyl, a najmniej owoce formy dziko rosnącej. Ekstrakty otrzymane z owoców poszczególnych odmian bzu czarnego i form dziko rosnących wykazywały dużą zdolność antyoksydacyjną. Zawartość związków polifenolowych w owocach bzu czarnego ma istotny wpływ na właściwości przeciwutleniające badanych ekstraktów.

EN

A growing interest in alternative plants has been observed in recent years. This group includes elder (Sambucus nigra L.), as almost all parts of this plant (i.e. bark, roots, leaves, flowers and fruits) can be used in medical practice and phytotherapy. In the present study: the concentrations of phenolic compounds and anthocyanins in fruits of cultivated varieties and wild-growing forms of elder, antioxidative activity of these compounds in elder fruit extracts, and correlations between polyphenolic compounds content and their antioxidative activity were determined. The experimental material comprised cultivated Danish varieties (Alleso, Korsor, Sampo and Samyl) and wild-growing forms of elder. Results of spectrophotometric and chromatographic analyses showed that elderberries of particular cultivated varieties and wild-growing form contained similar concentrations of phenolic compounds and different concentrations of anthocyanins. Fruits of elder var. Samyl contained the most anthocyanin dyes, and those of wild-growing forms - the least. Elderberry extracts from particular varieties and wild-growing forms showed high antioxidative activity. The level of polyphenolic compounds in elderberries has a significant effect on the antioxidative properties of the extracts examined in the study.

Słowa kluczowe

PL

rosliny dziko rosnace; zwiazki fenolowe; antocyjany; polifenole; odmiany hodowlane; aktywnosc przeciwutleniajaca; bez czarny; owoce; ekstrakty owocowe; odmiany roslin

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 507
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.443-449,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pliszka B

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, pl.Lodzki 4, 10-727 Olsztyn

autor

Wazbinska J.

autor

Puczel U.

autor

Huszcza-Ciolkowska G.

Bibliografia

• Abuja P. M., Murkovic M., Pfannahauser W. 1998. Antioxidant and prooxidant activities of elderberry (Sambucus nigra L.) extract in low-density lipoprotein oxidation. J. Agric. Food Chem. 46(10): 4091 - 4096.
• AOAC (Association of the Official Analytical Chemists) 1974. Official Methods of Analysis, 12th edition Washington DC, 9. 110.
• Bronnum-Hansen K., Jacobsen F., Flink J. M. 1985. Anthocyanin colourants from elderberry (Sambucus nigra L.). I. Process considerations for production of the liquid extract. J. Food Techn. 20(6): 703 - 711.
• Goiffon J. P., Mouly P. P., Gaydou E. M. 1999. Anthocyanic pigment determination in red fruit juices, concentrated juices and syrups using liquid chromatography. Anal. Chim. Acta 382(1-2): 39 - 50.
• Kaack K., Austed T. 1998. Interaction of vitamin C and flavonoids in elderberry (Sambucus nigra L.) during juice processing. Plant Foods Hum Nutr. 52(3): 187 - 198.
• Kähkönen M. P., Hopia A. I., Heinonen M. 2001. Beriy Phenolics and Their Antioxidant Activity. J. Agric. Food Chem. 49: 4076 - 4082.
• Kong J. M., Chia L-S., Goh N-K., Chia T-F., Brouillard R. 2003. Analysis and biological activities of anthocyanins. Phytochem. 64: 923 - 933.
• Lopezvelez M., Martinez F., Delvalleribes C. 2003. The study of phenolic compounds as natural antioxidants in wine. Critical Reviews in Food Sei. and Nutr. 43: 3.
• Marinova E. M., Yanishlieva N. VI. 1997. Antioxidative activity of extracts from selected species of the family “Lamio-ceae” in sunflower oil. Food Chem. 58: 245 - 248.
• Oszmiański J., Lamer-Zarawska E. 1995. Naturalne flawonoidy w profilaktyce chorób układu krążenia. Wiad. Ziel. 07/08: 27.
• Pliszka B., Mieleszko E., Huszcza-Ciołkowska G., Karczyński F. 2003. Skład i potencjał antyoksydacyjny antocyjanów ekstrahowanych kwasem cytrynowym z owoców aronii. Biul. Nauk. 22: 71 - 76.
• Rice-Evans C. A., Miller N. J., Paganga G. 1996. Structure - antioxidant activity relationships of flavonoids and phenolic acid. Free Radie. Biol. Med. 20(7): 933 - 956.
• Robards K., Prenzler P. D., Tucker G., Swatsitang P., Glover W. 1999. Phenolic compounds and their role in oxidative processes in fruits. Food Chem. 66: 401 - 436.
• Waźbińska J. 2000. Rośliny alternatywne w uprawach ogrodowych i parkowych północno-wschodniej Polski. Biul. Nauk. 8: 309 - 315.
• Wrölstad R. 1976. Color and pigment analyses in fruit products. Station Biuletyn 624, Agricultural Experiment Station. Oregon State Univ. Corvallis, OR (1976).
• Yen G-Ch. Hung Ch-Y. 2000. Effects of alkaline and heat treatment on antioxidative activity and total phenolics of extracts from Hsian-tsao (Mesona procumbens Hemsl). Food Research International 33: 487 - 492.
• Zheng W., Wang S. Y. 2003. Oxygen radical absorbing capacity of phenolics in blueberries, cranberries, chokeberries and lingonberries. J. Agric. Food Chem. 51(2): 502 - 509.