Mozliwosc wykorzystania makrohydrofitow w bioindykacji skazen srodowiska metalami

• Autorzy: Klink A , Krawczyk J , Lechatowicz B
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono możliwości wykorzystania roślin o liściach pływających w monitoringu skażenia środowiska wodnego metalami (Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Sr, Zn i V). Zawartości badanych metali oznaczono za pomocą atomowego spektrometru emisyjnego z plazmą wzbudzoną indukcyjnie w wodzie, osadach dennych i liściach pływających Nymphaea alba L. i Nuphar lutea (L.) Sibith. & Sm. z 14 jezior Pojezierza Leszczyńskiego. W celu określenia zdolności grzybieni białych i grążeli żółtych do pobierania badanych metali z osadów dennych, policzono ich współczynniki bioakumulacji. Dla obu badanych gatunków, największe wartości osiągały współczynniki kumulacji Cd oraz Co i Cr. W przypadku Ba, Sr i Zn zanotowano istotnie wyższe współczynniki kumulacji dla Nuphar lulea niż dla Nymphaea alba z tych samych stanowisk. Istotne, dodatnie korelacje pomiędzy zawartością Ba, Cr, Co i Sr w Nymphaea alba oraz Ba, Cr, Co i Cu w Nuphar lutea, a ich zawartością w wodzie lub w osadach dennych, świadczą o możliwości wykorzystania badanych roślin w kontroli zawartości wymienionych metali w środowisku.

EN

The possibilities of using some nymphaeids in biomonitoring of metals were determined. The concentrations of Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Sr, Zn, and V were determined with Inductively Coupled Plasma Emission Spectrophotometry - ICP (Spectroflame SIMSEQ) in water, bottom sediments and floating leaves of Nymphaea alba and Nuphar lutea sampled from 14 lakes of Leszczyńskie Lakeland. Examined plants contained elevated levels of Cd, Co, Cr, and Pb and were characterized by high ratio for these metals, especially for Cd as well as Co and Cr. Test-t indicated that from the both species Nuphar lutea accumulated much more Ba and Sr and showed higher accumulation ratios for Ba, Sr, and Zn than Nymphaea alba. Significant, positive correlations between concentrations of Ba, Cr, Co, Cu, and Sr in plants and concentrations of these elements in water or sediment suggest that Nymphaea alba and Nuphar lutea may be useful as an indicator of examined metals in the environment.

Słowa kluczowe

PL

Nuphar lutea; skazenia srodowiska; grazel zolty; metale ciezkie; Nymphaea alba; wspolczynnik bioakumulacji; bioindykacja; grzybien bialy; rosliny wodne; makrohydrofity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.203-209,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Klink A

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

autor

Krawczyk J

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

autor

Lechatowicz B

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

Bibliografia

• Dojlido J.R. 1995. Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok: 78-189.
• Frazin W.G., Mcfarlane A. 1980. An analysis of the aquatic macrophyte, Myriophyllum exalbescens, as an indicator of metal contamination of aquatic ecosystems near a Base metal smelter. Bull Environm. Toxicol. 24: 597-605.
• Grosbois C.A., Horowitz A.J., Smith J.J., Elrick K.A. 2001. The effect of mining and related activities on the sediment-trace element geochemistry of Lake Coeur d'Alene, Idaho, USA. Part III. Downstream effects: the Spokane River Basin. Hydrol. Process. 15: 855-875.
• Guilizzoni P. 1991. The role of heavy metals and toxic materials in the physiological ecology of submersed macrophytes. Aquatic Botany 41: 87-109.
• Jones K.C. 1985. Gold, silver and other elements in aquatic bryophytes from mineralized area of North Wales UK. J. Geochem. Explor. 24: 237-246.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 89-321.
• Krawczyk J. 2002. Bioakumulacja cynku w podbiałku alpejskim Homogyne alpina (L.) Cass. z Karkonoskiego Parku Narodowego. Zesz. Nauk. Komitetu „Człowiek i Środowisko” PAN 33: 315-323.
• Lee S., Moon J.W., Moon H.S. 2003. Heavy metals in the bed and suspended sediments of Anyang River, Korea: implications for water quality. Environmental Geochemistry and Health 25: 433-452.
• Manny B.A., Nichols S.J., Schloesser D.W. 1991. Heavy metals in aquatic macrophytes drifting in a large river. Hydrobiologia 219: 333-344.
• Markert B. 1992. Presence and significance of naturally occurring chemical elements of the periodic system in the plant organism and consequences for future investigations on inorganic environmental chemistry in ecosystems. Vegetatio 103: 1-30.
• Nichols S.J., Manny B.A., Schloesser D.W., Edsall T.A. 1991. Heavy metal contamination of sediments in the Upper Connecting Channels of the Great Lakes. Hydrobiologia 219: 307-315.
• Parker R.E. 1983. Introductory Statistics for Biology. Edward Arnold Publishers Ltd. London: 163 ss
• Stankovi A., Pajevi S., Vukovi M., Stojanovi S. 2000. Concentrations of trace metals of the Lake Provala (Vojevodina, Yugoslavia). Biologia - Plantarum 43(4): 583-585.
• StatSoft, Inc. 2004. STATISTICA for Windows (data analysis software system), version 6. www.statsoft.com.
• Vanderpoorten A. 1999. Aquatic bryophytes for a spatio-temporal monitoring of the water pollution of the rivers Meuse and Sambre (Belgium). Environmental Pollution 104: 401-410.
• Woitke P., Wellmitz J., Helm D., Kube P., Lepom P., Litheraty P. 2003. Analysis and assessment of heavy metal pollution in suspended soils and sediments of the River Dunabe. Chemosphere 51: 633-642.
• Żuk B. 1989. Biometria stosowana. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 88-90.