Wpływ pszenżytnich form rodzicielskich na zawartość mineralnych sklłdników pokarmowych w mieszańcowych ziarniakach xTriticosecale Wittmack z Aegilops sp.

• Autorzy: Makarska E. , Gruszecka D.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach określono zawartość podstawowych składników mineralnych (Mg, Ca, K, Mn, Fe, Cu, Zn) i ich wzajemne proporcje w ziarniakach mieszańcowych pszenżyta z kozieńcami oraz pszenżytnich komponentów rodzicielskich i odmian wzorcowych. Zastosowano metodę spektrofotometrii absorpcyjnej. Obiektem badań były ziarniaki 4 rodów mieszańcowych, w tym 2, w których formą mateczną był kozieniec, a ojcowską pszenżyto: Ae. crassa 4x x (Panda x Dańkowskie Złote) i Ae. juvenalis 6x x [(Lanca x L 506/79J x CZR 142/79)] oraz 2 rody otrzymane w wyniku krzyżowania odwrotnego [(Jana x Tempo x Jana) x Ae. juvenalis 6x)]. Rody te powstały przez dwu- lub trzykrotne wsteczne zapylanie mieszańców F1 odpowiednią rodzicielską formą pszenżyta (B), a następnie cztero- lub pięciokrotne samozapylanie uzyskanych form mieszańcowych (F). W kolejnych generacjach prowadzono pozytywną selekcję, uwzględniającą odporność na czynniki chorobotwórcze i stresowe działanie czynników środowiska, oraz selekcję negatywną dotyczącą niekorzystnych cech kozieńców. Analiza wpływu pszenżyta na popiołowość i poziom pokarmowych składników mineralnych oraz ich proporcje w ziarniakach mieszańcowych pozwala na wysunięcie wniosku, iż istnieje możliwość kształtowania poziomu składników mineralnych w ziarniakach mieszańcowych poprzez dobór form rodzicielskich, kierunek ich krzyżowań oraz wielokrotność wstecznych zapyleń pszenżytem, połączonych z odpowiednią selekcją, uwzględniającą korzystne cechy tego gatunku.

EN

The content of basic mineral components (Mg, Ca, K, Mn, Fe, Cu, Zn) and their mutual proportions were determined in hybrid kernels of triticale with Aegilops sp. and triticale parental components and standard cultivars. Absorption spectrophotometry method was used. The material for the study consisted of four strains of kernels, including two strains in which the maternal form was Aegilops and the paternal one was triticale: Ae crassa 4x x (Panda x Dańkowskie Złote) and Ae. juvenalis 6x x [(Lanca x L 506/79) x CZR 142/79)] and two strains obtained by reciprocal crossing [(Jana x Tempo x Jana) x Ae. juvenalis 6x)]. The strains were obtained by double or triple back pollination of the hybrids F1 with a respective parental form of triticale (B); the hybrid forms thus obtained (F) were then four or five times self-pollinated. Consecutive generations were subjected to positive selection towards resistance to pathogenic agents, tolerance to environmental stresses, and negative selection concerning unfavorable traits of Aegilos. Analysis of the influence of triticale on the ash content and level of nutrient mineral compounds as well as on their proportions in hybrid kernels allows the authors to conclude that it is possible to affect the level of mineral compounds in hybrid kernels through selection of parental forms, direction in which they are crossed and the number of back- pollinations with triticale in conjunction with good selection towards desirable features of this species.

Słowa kluczowe

PL

hodowla roslin; gleby; formy rodzicielskie; warunki klimatyczne; Polska; ziarno; skladniki mineralne; mieszance; Triticale; pszenzyto

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Magnezologiczny
• Rocznik: 2000
• Tom: 05
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.171-176,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Makarska E.

• Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 13, 20-934 Lublin

autor

Gruszecka D.

Bibliografia

• Bartnik M., Gwardys M. 1991. Studies of chemical composition of Polish triticale varieties. I. Chemical composition of grain. Acta Alim. Polon. 17, 1 (3-10).
• Boros D. 1990. Pszenżyto w ocenie biologicznej wartości pokarmowej na tle innych zbóż. Biul. IHAR 173 (27-30).
• Gruszecka D., Kowalczyk K. 2000. Charakterystyka wybranych cech ilościowych mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z kozieńcami (Aegilops sp.). Fol. Univ. Agric. Stetin. 206 Agricultura 82), Ann. 2000 (w druku).
• Gruszecka D., Tarkowski Cz., Stefanowska G., Marciniak K. 1996. Cytological analyses of F, Aegilops hybrids with Triticosecale. Triticale: Today and tomorrow. Developments in Plant Breed., Kluwer Academic Publishers 5 (195-202).
• Gustafson J. P., Dille J. E., Skovmand B. 1989. Wheat substitution in hexaploid triticale. Plant Breed. 102 (109-112).
• Lelley T. 1992. Triticale, still a promise ? Plant Breed. 109 (1-17).
• Makarska E. 1997. Jakość ziarna odmian pszenżyta ozimego w warunkach stosowania wybranych herbicydów. Rozprawy nr 205, AR Lublin.
• Makarska E., Gruszecka D. 1996. Wpływ komponentów rodzicielskich na zawartość makro i mikroelementów w ziarniakach mieszańcowych pszenżyta z pszenperzem. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434 (9105-109).
• Makarska E., Gruszecka D. 1999. Zawartość makro- i mikroelementów w mieszańcowych ziarniakach X Triticosecale Wittmack z Aegilops sp. Biul. Magnezol. 4, 2, (367-370).
• Masłowski J., Gruszecka D., Tarkowski Cz. 1997. Tolerancyjność mieszańców pszenżyta z kozieńcami na toksyczne jony glinu. Zesz. Nauk. AR Szczecin 175 (255-258).
• Mazurek J., Mazurek J., Zych J. 1989. Charakterystyka i technologia uprawy odmian pszenżyta. Wyd. IHAR, Radzików.
• Rybka K., Boros D., Raczyńska-Bojanowska K. 1992. Comparative studies on the components of cereal grain that are indigestible in vitro. J. Cereal Sci. 15 (295-303).