Flora naczyniowa doliny Olszowki [Kotlina Sandomierska] - walory i zagadnienia ochrony

• Autorzy: Kubiak A P

Warianty tytułu

EN

Vascular flora of the Olszowka valley [Kotlina Sandomierska, SE Poland] - it's values and conservation issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia waloryzację florystyczną doliny rzeki Olszówki na trzech jej odcinkach o różnym stopniu antropogenicznego przekształcenia i zróżnicowanej gospodarce. Opisano bogactwo gatunkowe, osobliwości i specyfikę flory (gatunki chronione, rzadkie, wskaźnikowe starych lasów, zielarskie, antropofity, inwazyjne, przynależność syntaksonomiczną). Dodatkowo wskazano najcenniejsze zbiorowiska roślinne i siedliska przyrodnicze Natura 2000, występujące na odcinku o najbardziej naturalnym charakterze oraz najważniejsze problemy ochrony szaty roślinnej doliny

EN

The study area was a small lowland river valley within a range of 4750 m length and approx. 150 m width (about 62 ha), situated in the south-east of Poland, in the middle of Sandomierz Basin (Fig. 1). Flora and the chosen most valuable plant communities of the river bed with adjacent ecotone zone were investigated in 2007. During the study 291 species of vascular plants were found. Among them 10 are protected: Batrachium peltatum, Convallaria majalis, Dactylorhiza majalis, Daphne mezereum, Frangula alnus, Hedera helix, Lycopodium annotium, Nuphar lutea, Utricularia vulgaris, and Viburnum opulus. Other species were considered to be value-raising, e.g. Achillea ptarmica, Batrachium circinatum, Calla palustris, Crepis paludosa, Hottonia palustris, Hypochoeris glabra, Senecio ovatus or Valeriana dioica. The number of antropophytes with the amount of 10% is relatively low. Most valuable plant communities represent 3 types of Nature 2000 habitats: natural eutrophic lakes with Magnopotamion or Hydrocharition – code 3150, transition and quaking bogs – code 7140-1, and alluvial forests with Alnus glutinosa and Fraxinus excelsior – code 91E0-3. Human activities brought about the emergence of 3 different areas within the valley: channeled river site (K), natural river bed site (N) and agricultural field site (P). Those areas differ significantly in terms of the composition of flora, vegetation and biological diversity. Most valuable is (P) and the least is (K). The greatest potential source of danger for biodiversity is the wrong forester’s management, especially interference in the natural processes (the planned building of the extra pond) and preventing wooden biomass accumulation

Słowa kluczowe

PL

gatunki wskaznikowe; rosliny naczyniowe; antropofity; Kotlina Sandomierska; dolina Olszowki; gatunki inwazyjne; ochrona przyrody; ziola; zbiorowiska roslinne; roznorodnosc gatunkowa; gatunki specjalnej troski; siedliska przyrodnicze; walory przyrodnicze; flora

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2009
• Tom: 65
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.303-310,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kubiak A P

• Uniwersytet M.Sklodowskiej-Curie, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

Bibliografia

• Dubiel E., Loster S., Zając E. U., Zając A. 1979. Flora Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Materiały do Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Zesz. Nauk. UJ. 521, Pr. bot. 7: 1-218.
• Dubiel E., Loster S., Zając E. U., Zając A. 1983. Zagadnienia geobotaniczne Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Cz. I. Elementy kierunkowe i gatunki górskie. Cz. II. Lokalne rozmieszczenie roślin. Zesz Nauk. UJ. 521, Pr. bot. 11: 7-75.
• Dyrektywa 1992. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory [http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/ dokumenty_europej skie.php? doc=podstawa_ dokumenty/dyrektywa92/dyrektywa92_43.htm]
• Dzwonko Z., Loster S. 2001. Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności. Typologia zbiorowisk i kartografia roślinności w Polsce. Prace Geogr. IGiPZ PAN 178: 119-132.
• Faliński J.B. 2001. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. Seria Vademecum Geobotanicum. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Herbich J. 2004. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. T. 1-5. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Jasnowska J., Jasnowski M. 1977. Zagrożone gatunki flory torfowisk. Chrońmy Przyr. Ojcz. 33 (4): 5-14.
• Karczmarz K., Paczos S. 1977. Zależność rozmieszczenia subatlantyckich i pseudoatlantyc- kich roślin od stosunków opadowych w Kotlinie Sandomierskiej i na zachodniej krawędzi Roztocza. Rocz. Przem. 17/18: 277-340.
• Kłosowski S. 1985. Habitat requirements and bioindicator value of the main communities of aquatic vegetation in north-east Poland. Pol. Arch. Hydrobiol. 32 (1): 7-29.
• Kondracki J. 1994. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kucharczyk M., Wójciak J. 1995. Ginące i zagrożone gatunki roślin naczyniowych Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Wołynia zachodniego i Polesia lubelskiego. Ochrona Przyr. 52: 33-46.
• Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Michalska-Hejduk D., Bugała M., Kłosińska M., Kopeć D., Mamińska M., Sobowiec S. 2002. Notatki florystyczne z północno- zachodniej części Kotliny Sandomierskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 58 (9): 66-75.
• Michalska-Hejduk D., Kopeć D. 2002. Lemno minoris-Salvinietum natantis i Hydrocharitetum morsus ranae z udziałem Salvinia natans w starorzeczach Sanu i propozycje ich ochrony. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 9: 319-328.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland: a checklist. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.
• Mirek Z., Zarzycki K. 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków.
• Mowszowicz J. 1983. Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Operat 1990. Operat glebowo-siedliskowy dla Nadleśnictwa Kolbuszowa, obręb Morgi. Tom 1. 1990. BULiGL w Przemyślu, Kolbuszowa.
• Pawłowski B. 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: Szafer W, Zarzycki K. (red.). 1972. Szata roślinna Polski. Tom I. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Piórecki J. 1975. Trapa natans L. w Kotlinie Sandomierskiej (ekologia, rozmieszczenie i ochrona). Rocz. Przem. 15/16: 347-400.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz.U. Nr 168 (2004), poz. 1764.
• Rozporządzenie 2005. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie określenia typów siedlisk przyrodniczych wymagających ochrony w formie obszarów sieci Natura 2000. Dz.U. Nr 94 (2005), poz. 795.
• Ruciński P. 1998. Motywy i kryteria uznawania tworów przyrody za pomniki. Las Polski 23: 7-10.
• Rutkowski L. 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Szafer W 1972. Podstawy geobotanicznego podziału Polski. Szata roślinna Polski niżowej. W: Szafer W., Zarzycki K. Szata roślinna Polski. Tom II. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Wojtanowicz J. 1972. Rzeźba eoliczna na północnym przedpolu Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Ann. UMCS, Sec. B, 27: 1-20.
• Zając A., Zając M. 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Inst. Bot. UJ, Kraków.
• Załącznik 2007. Najważniejsze problemy ochrony przyrody w Polsce. Załącznik do uchwały z 9 marca 2007 „Stanowisko w sprawie kryzysu ochrony przyrody w Polsce”. Państwowa Rada Ochrony Przyrody, 15 maja, Warszawa.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W, Szeląg Z., Wołek T., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Kraków.