Wplyw nawozenia azotem i terminu zbioru na plon i wybrane cechy jakosci bulw wczesnych odmian ziemniaka

• Autorzy: Wierzbicka A , Mazurczyk W , Wroniak J

Warianty tytułu

EN

Influence of nitrogen fertilization and date of harvest on some tuber quality characteristics of early potato cultivars

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2003-2005 w IHAR Jadwisin. Badano wpływ nawożenia N (w zakresie 0-150 w I i II i 0-200 kg N·ha⁻¹ w III terminie zbioru) i terminu zbioru na plon i wybrane cechy składu chemicznego bulw (sucha masa, skrobia, azotany i N ogółem) czterech wczesnych odmian ziemniaka: Denar, Karatop, Gracja i Korona. Nawożenie N wpływało istotnie na plon bulw po 75 dniach od posadzenia i po dojrzeniu, zawartość N ogółem i azotanów we wszystkich terminach zbioru, natomiast nie miało wpływu na plon bulw po 60 dniach od posadzenia oraz zawartość suchej masy i skrobi bulw dojrzałych. Bulwy niedojrzałe zbierane po 60 dniach od posadzenia charakteryzowały się najmniejszą zawartością suchej masy, a największą N ogółem i azotanów. Wraz ze wzrostem bulw wzrastała zawartość suchej masy i skrobi a zmniejszała się koncentracja azotu i azotanów w bulwach. Dopuszczalny poziom 200 mg NO₃·kg⁻¹ św. masy bulw został przekroczony w bulwach po 60 dniach od posadzenia przy nawożeniu dawkami azotu 100 i 150 kg N·ha⁻¹. Odmiana Denar w okresie wegetacji 2003-2005 wydała najwyższy plon bulw dojrzałych 44,1 t·ha⁻¹. Plon odmiany Gracja zebranej po 75 dniach od posadzenia zawierał 22% suchej masy. Odmiana ta, zatem jako jedyna spełnia warunki przydatnej do produkcji frytek z ziemniaków zebranych na początku lipca. Oszacowanie zatem wymagań odnośnie azotu dla odmian ziemniaka jest bardzo ważne zarówno ze względu na plon, jakość jak i środowisko.

EN

The investigation was carried out at the Department of Plant Breeding and Acclimatization Institute at Jadwisin in 2003-2005. The aim of the study was to estimate the effect of nitrogen fertilization (within the range from 0 to 150 kg N·ha⁻¹ at 1st and 2nd and 0-200 kg N·ha⁻¹ at 3rd date of harvest) and date of harvest on the tuber chemical composition (dry matter, starch, nitrates and total N) of four early potato cultivars. Nitrogen fertilization increased significantly the tuber yield harvested 75 days after planting and after reaching maturity, nitrates and total N content at all dates of harvest, but decreased dry matter and starch content. The immature tubers, harvested 60 days after planting contained the least dry matter and the highest N total and nitrates content. During the development of the tuber, the dry matter and starch content increased and the concentration of nitrogen and nitrates decreased. The acceptable level of 200 mg NO₃·kg⁻¹ fresh matter was exceeded in the immature tubers harvested 60 days after planting at doses of 100 and 150 kg N·ha⁻¹ and in mature tubers at dose 200 kg N·ha⁻¹. Cultivar Denar produced the highest yield - 44.1 t·ha⁻¹. Cultivar Gracja had very good properties for processing for chips at the beginning of July. Thus the estimation of the requirement of the crop concerning nitrogen is very important both for the yield, tuber quality and for the environment.

Słowa kluczowe

PL

uprawa roslin; ziemniaki; plony; ziemniaki wczesne; odmiany roslin; bulwy; cechy jakosciowe; zawartosc suchej masy; zawartosc skrobi; zawartosc azotanow; zawartosc azotu; nawozenie azotem; terminy zbiorow

EN

plant cultivation; potato; yield; early potato; plant cultivar; potato tuber; qualitative trait; dry mass content; starch content; nitrate content; nitrogen content; nitrogen fertilization; harvest term

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 530
• Opis fizyczny: s.207-216,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wierzbicka A

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Jadwisinie, 05-140 Serock

autor

Mazurczyk W

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Jadwisinie, 05-140 Serock

autor

Wroniak J

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Jadwisinie, 05-140 Serock

Bibliografia

• Fotyma E. 2000. Wpływ nawożenia azotem na wielkość i jakość plonu. Agrochemia 12: 3-5.
• Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K. 1996. Czynniki wpływające na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Biuletyn Inst. Ziem. 47: 111-125.
• Gianquinto G., Bona S. 2000. The significance of trends in concentrations of total nitrogen and nitrogenous compounds, w: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. (Eds). Wageningen Pers, Wageningen: 35-54.
• Głuska A., Zgórska K. (Red.) 2004. Charakterystyka zarejestrowanych odmian ziemniaka. Wyd. VII, Jadwisin: 32 ss.
• Kaczorek S. 1983. Wpływ proporcji N : P i terminów stosowania azotu na niektóre cechy jakości bulw młodych ziemniaków wczesnych. Biuletyn Inst. Ziem. 29: 81-92.
• Lis B. 1996. Wpływ długości okresu wegetacji odmian i nawożenia azotowego na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 440: 217-222.
• Lis B., Mazurczyk W. 2000. Sposoby obniżania zawartości azotanów w bulwach ziemniaka. Konf. Nauk. „Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie” Polanica Zdr. 8-11 V 2000: 96-97.
• Lis B., Wierzejska-Bujakowska A. 2000. Wykorzystanie azotu przez jadalne odmiany ziemniaka, a ich plonowanie. Biuletyn IHAR 213: 87-98.
• Lisińska G. 2006. Wartość technologiczna i jakość konsumpcyjna polskich odmian ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 511: 81-94.
• Lisińska G., Leszczyński W. 1989. Potato science and technology. Elsevier Applied Sci., Londyn, New York: 1-24.
• Mazurczyk W., Wierzbicka A., Wroniak J. 2006. Wieloletnia zmienność klimatycznego bilansu wodnego dla okresu wegetacji ziemniaka na północnym Mazowszu. Annales UMCS Lublin-Polonia 2006 „Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, Vol. LXI, 34, Sec. B: 290-295.
• Rozporządzenie MZ 2003. Z dnia 13.01.2003 w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń azotanami warzyw i ziemniaków. Dz. U. Nr 37, poz. 326: 9.
• Roztropowicz S. 1983. Synteza wyników doświadczeń prowadzonych w latach 1974-1979 w zakresie agrotechnicznej charakterystyki odmian ziemniaka Narew, Pola, Ronda, Ryś, Sokół, Sowa, Tarpan. Praca zbior. pod red. Roztropowicz S., Inst. Ziem. Bonin: 83 ss.
• Rytel E. 2004. Wpływ dojrzałości ziemniaka jadalnego na jego konsystencję po ugotowaniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 500: 465-473.
• Wierzbicka A. 2006a. Wymagania nawozowe nowych odmian ziemniaka wczesnego na glebach lekkich. Ziemniak Polski 2: 12-17.
• Wierzbicka A. 2006b. Zmienność wybranych cech jakości bulw wczesnych odmian ziemniaka w zależności od nawożenia azotem i terminu zbioru. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 511: 175-187.
• Zgórska K., Frydecka-Mazurczyk A. 1997. Przydatność odmian do przetwórstwa przemysłowego i domowego, w: Produkcja ziemniaków. Chotkowski J. (Red.) Technologia-Ekonomika-Marketing, Wyd. II. Bonin: 244-250.
• Zgórska K. 2002. Przydatność polskich i zagranicznych odmian do przetwórstwa spożywczego. Podręcznik producenta ziemniaka, IHAR: 93-98.