Badania porownawcze wplywu zanieczyszczen przemyslowych na podstawie wlasciwosci drewna sosny zwyczajnej [Pinus sylvestris L.]

• Autorzy: Niedzielska B
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono charakter i kolejność występowania zmian zachodzących w wybranych cechach makroskopowej i mikroskopowej struktury oraz gęstości drewna sosny rosnącej w strefach o zróżnicowanym poziomie zanieczyszczeń przemysłowych

EN

The paper concerns the comparative analysis of changes occurring in macroscopic, as well as in microscopic structure and density of wood of scotch pine, growing in three zones, differing according to industrial effluent hazard. The studies were carried out on 8 surfaces, founded in homogenous pine stand, of the age from 80 to 100 years. The surfaces were located in three zones of different industrial effluent hazard (0, II and III), determined on the base of tree-crown damages. On every surface 15 trees were analysed. It was documented that in pine stands, growing in the range of industrial effluent, the life of the trees and their growth dynamics were lowered, also changes in wood structure and its properties occurred. The changes were correlated with the degree of pollution hazard (tree-crowns damages). It was possible to determine the character of these changes and their succession in every zone. In zone II of hazard (of average damages) the decreasing of annual ring growths, below determined indexes of critical values, correlated with decreasing of about 4% of late wood and also correlated with decreasing of about 10% of wood density. In this wood, the gum ducts were much numerous than normally of about 25% (Table 2 and 3). In zone III оf hazard (of serious damages) the decreasing of annual ring growths progressed, whether the decreasing of wood density was similar to that of the zone II: on the level of 10%. In zone III essential changes in dimensions of vascular tracheids were observed. The most visible differences were observed in narrow growths, up to 0.5 mm. The lengths of vascular tracheids decreased in this zone of about 35%, whether the surface of their cross-sections of about 15%. In tree populations, growing in zone III of hazard, much higher variability in wood features was observed, than in tree stands growing in zone free of pollution. Such individual differentiations of trees reactions on industrial effluents should be taken into consideration when selecting the trees for industrial areas.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewa lesne; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; drewno; drewno sosnowe; struktura drewna; wlasciwosci fizyczne; gestosc drewna; analiza porownawcza; budowa makroskopowa; budowa mikroskopowa; czynniki srodowiska; zanieczyszczenia przemyslowe; strefy zanieczyszczen

EN

forestry; forest tree; Scotch pine; Pinus sylvestris; wood; pine wood; wood structure; physical property; wood density; comparative analysis; macroscopic structure; microscopic structure; pollution zone; environmental factor; industrial pollutant

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris
• Rocznik: 1996
• Tom: 34
• Opis fizyczny: s.105-120,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Niedzielska B

• Akademia Rolnicza, Krakow

Bibliografia

• Bauch J.: Characteristics and response of wood in declining trees front forests affected by pollution. JAWA Bulletin 7, 269—276, 1986.
• Białobok S. Zmienność cech morfologicznych i fizjologicznych w zależności od środowiska. Zarys fizjologii sosny zwyczajnej. Inst Dendrologii PAN, 9-23, 1967.
• Вiałobok S., Karolewski Р.: Ocena stopnia odporności drzew matecznych sosny zwyczajnej i ich potomstwa na działanie SO i O oraz mieszaniny tych gazów. Arbor. Kórn. 23, 224-310, 1978.
• Bosshard H. H., Kucera L. J., Stoll A., Mochfegh K.: Holzkundliche und holztechnologische Untersu­chungen an beschadigten Fichten und Tannen. Schweiz. Ztschr. fur Forstwesen 137, 463-478, 1986.
• Elandt R.: Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. PWN, 1964.
• Greszta J.: Wpływ przemysłowego zanieczyszczenia powietrza na lasy. SGGW-AR, 1987.
• Highton N. П., Chadwick M. J.: The effects of changing patterns of energy use on sulphite emissions and depositions in Europe. Ambio 11, 324-329, 1982
• Jaworski A., Skrzyszewski J.; Żywotność jodły w lasach karpackich. Sylwan 2-3, 37-51, 1986.
• Józefaciukowa W.: Próba wyodrębnienia typów pokrojowych sosny zwyczajnej na obszarze Polski. Pr. Inst. Bad. Leśn., 416, 47-88, 1968.
• Keller Т.: The effect of a continunuous springtime fumigation, with SO on CO uptake and strukture of the annual ring in spruce. Canad. J. For. Res. 10, 1-6, 1980.
• Kort I.: Wood structure and growth ring with of vital and non-vital Douglas fir (Pseudotsuga menziessi) from a single stand in the Netherlands. JAWA Bulletin 7, 309-318. 1986.
• Leśnictwo. GUS, 1994.
• Niedzielska В.: Wpływ zanieczyszczeń powietrza na budowę anatomiczną drewna sosny zwyczajnej rosnącej w zasięgu imisji huty „Bolesław" koło Olkusza. Acta Agr. et Silv. ser. Silv. 25, 131-141, 1986
• Niedzielska В.: Badania porównawcze wybranych właściwości drewna drzew doborowych na tle drzew populacji 8 proweniencji sosny zwyczajnej z terenu Polski. Dokumentacja naukowa, mpis, AR. Kraków 1986.
• Niedzielska В.: Zastosowanie wywiertów w badaniach drewna. Sylwan 11-12, 99-104, 1988,
• Niedzielska В.: Analiza makroskopowej budowy oraz gęstości drewna jodły (Abies alba Mill. ) w zasięgu jej naturalnego występowania w Polsce. Acta Agr, et Silv. ser. Silv. 28, 45-57, 1989.
• Niedzielska R. Analiza zmian zachodzących w podstawowych właściwościach drewna pięciu gatunków drzew leśnych pod wpływem skażeń środowiska. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 20, 375-391, 1991,
• Przybylski Т.: Variability of Scots pine of Polish provenances. Arbor. Kórn. 17, 21-167, 1972.
• Robinson E.: Dispersion and fate of atmospheric pollutants. Air pollution and plant live. 15-37, 1984.
• Scholz F.: Long-term effects of air pollution on the gene fie strukture of forest tree populations. Proc, ECE Symp, Effects Air-Borne Pollut. Veget., 276, Warszawa 1980.
• Scholz F.; Genecologicol as/reels of air pollution effects on northern forests. Silva Fenn. 4, 384-391, 1981.
• Schulz H.: Festigkeit und Wassergehalt in Fichten, Kiefern und Buchen interschiedlicher Schadstufen. Holz als Roh-und Werkstoff 4, 300301, 1986
• Staszkiewicz J.: Systematyka i zmienność. Sosna zwyczajna — Pinus silvestris L. PWN, 55-77, 1970.
• Szymkiewicz В.; Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów. PWRiL, 1971.
• Trampler Т., Dymerko K., Girżda A.: 1986. Przyrodniczoleśna regionizacja Polski. Prace IBL, ser. B, 5, 1971
• Zimny H., Sikora В.: The effects of pollution on the quality of agriculture and forest products. Proc. FCF Symp, Effects Air-Borni Pollut, Veget., 160-188, Warszawa 1980.
• Zwoliński J.: Wpływ emisji zakładów metali nieżelaznych na środowisko leśne — rola metali ciężkich, w degradacji lasów. Prace IBL, ser A, 1995.