PL
W warunkach gospodarki rynkowej oraz demokratyzacji życia publicznego sterowanie zmianami, jakie dokonują się w przestrzeni śródmiejskiej, wymaga nowych narzędzi planowania i zarządzania. Autor omawia różne formuły planów urbanistycznych: plany struktury, plany zagospodarowania przestrzennego, klasyczne i nowatorskie techniki strefowania oraz tzw. plany działań, zastanawiając się w jakim stopniu mogę one być wykorzystane jako instrumenty rewitalizacji śródmieść. Przedmiotem analizy są funkcje regulacyjne planów - zwłaszcza w ochronie wartości kulturowych - oraz inspirujące proces odnowy przez promowanie nowych aktywności gospodarczych w sposób nie zagrażający tożsamości kulturowej przestrzeni naszych śródmieść. Szczególną rolę odgrywają tutaj tzw. plany działań, czyli nieobligatoryjne instrumenty polityki przestrzennej władzy lokalnej, kojarzące strategię rewitalizacji z decyzjami operacyjnymi związanymi z jej realizacją. Jako przykładami autor posłużył się planami działań opracowanymi w związku z odnową Starego Miasta w Edynburgu oraz opracowaniem przygotowywanym obecnie dla krakowskiego Kazimierza.
EN
Using as an example the case of revitalization of the central areas of large cities, the author tried to define the principles of instrumentalization of this type of physical policy in the conditions of transition to market economy. Although, of necessity, the considerations were limited to planning tools, this study also shows the relations between urban planning and the other instruments of physical policy. In analyzing the different functions and formulas of urban planning, both mandatory and optional, the role of the latter was emphasized by pointing out their usefulness in contemporary management of the historic city. The author focussed on plans for revitalization defined as action plans, reconciling the strategic decisions of the plan and the tools for their implementation, among which special emphasis was given to the significance of urban planning design, financial tools for revitalization and institutions which serve to coordinate the revitalization process in agreement with the local community.