PL
W kompostowanych przez 12 miesięcy, bez udziału i z udziałem dżdżownic kalifornijskich, mieszaninach osadu ściekowego ze zróżnicowanymi proporcjami dodatków organicznych (makulatura, słoma, trociny i liście) określono zawartość makro- i mikroelementów. W wermikompostach, w porównaniu z kompostami konwencjonalnymi, stwierdzono istotnie niższą zawartość azotu (o 7,6%), kadmu (o 8,2%) i cynku (o około 3%), a istotnie wyższą zawartość miedzi (o 2,9%), magnezu (o 9,7%), chromu (o 28,7%) i niklu (o 46,2%). Do najwyższej zawartości azotu, fosforu, potasu, magnezu, miedzi, cynku i kadmu przyczyniła się słoma, jako dodatek do osadu, natomiast wapnia, ołowiu i niklu - liście. Stwierdzono również, prawie we wszystkich przypadkach, iż wzrost udziału dodatku w osadzie ściekowym powodował obniżenie zawartości makro- i mikroelementów.
EN
The contents of macro- and microelements were determined in the mixtures of sewage sludge with different proportions of organic additions (waste paper, straw, sawdust, and leaves) composted for 12 months with or without Californian warms. Compared with the conventional composts the vermicomposts contained significantly lower contents of nitrogen (by 7.6%), cadmium (by 8.2%), zinc (by ca. 3%), but significantly higher contents of copper (by 2.9%), magnesium (by 9.7%), chromium (by 28.7%), and nickel (by 46.2%). The highest contents of nitrogen, phosphorous, potassium, magnesium, copper, zinc, and cadmium were found when straw was added, whereas the highest concentrations of calcium, lead, and nickel were revealed when leaves were used. The increased participation of the addition resulted in a decreased concentration of macro- and microelements in almost all the experimental variants compared.