PL
Wiele składników zawartych w roślinach strączkowych, oprócz działania pozytywnego na organizm, może mieć także działanie negatywne, zarówno pod względem fizjologicznym jak i żywieniowym. Wiesiołek dziwny podobnie jak nasiona roślin strączkowych zawiera wiele składników biologicznie czynnych. Doświadczenie przeprowadzono na 15 szczurach Wistar, podzielonych na pięć grup żywieniowych: grupa kontrolna - dieta standardowa (LSM); SOY - dieta z dodatkiem liofilizowanego ekstraktu sojowego (lektyny): 15 mg/dobę w pierwszym tygodniu i 5 mg w drugim; EPM - dieta z dodatkiem 15 i 5 mg/d ekstraktu z wytłoków z wiesiołka; EPS - dieta z dodatkiem 15 i 5 mg/d ekstraktu z całych nasion wiesiołka; PEA - z dodatkiem 10 mg/d ekstraktu z grochu (1 tydzień). Ekstrakt lektynowy z soi użyty w tym doświadczeniu nie obniżył zawartości Se w wątrobie szczurów, stąd można przypuszczać, że to inne składniki biologicznie czynne, a nie lektyny, obniżają biodostępność selenu. Dodatek ekstraktu z wytłoków wiesiołka (grupa EPM), obniżył stężenie Se w wątrobie podobnie jak to miało miejsce w przypadku innych składników mineralnych w wątrobie szczurów karmionych dietą z dodatkiem 10% wiesiołka dziwnego (6).
EN
Many compounds from food legumes including phytic acid, condensed tannins, polyphenols (flavonoids), enzyme inhibitors and lectins, besides their positive effects, have been shown to cause physiological and nutritional negative effects (17, 18). Evening primrose seeds are widely used as a source of gamma-linolenic acid (CI8:3 n-6), but its cake contains a lot of antinutritional factors. Fifteen Wistar rats were divided into 5 groups of three and were fed during 2 weeks experimental diets: control group - standard diet (LSM), SOY - diet supplemented with 15 mg/day - 1st week and 5 mg/d freeze-dried soybean extract (lectins) - 2nd week, EPM - with 15 and 5 mg/d extract of primrose meal (cake), EPS - 15 and 5 mg/d extract of full-oil primrose seeds and PEA - with 10 mg/d pea extract in the 1st week only. In previous experiments (7), dietary legumes decreased selenium concentration in liver. Dietary lectin extract (SOY) did not affect it, so it can be concluded that lower Se bioavailability was caused by other biologically active substances than lectins. However, extract of evening primrose cake (EPM), but not of full-oil seeds (EPS), had tendency to decrease the liver Se content, similarly like it was observed in case of other minerals when 10% of evening primrose cake was added to the diets (6).