PL
Metodę mikrorozmnażania tulipana opracowano dla potrzeb hodowli twórczej i zachowawczej. Celem prezentowanych badań było zwiększenie efektywności formowania i jakości cebul w kulturach pędów in vitro. W badaniach wykorzystano pędy odmiany ‘Blue Parrot’, która w warunkach in vitro formuje cebule niskiej jakości. Badano wpływ kwasu 1-aminocyklopropano-l-karboksylowego (ACC), kwasu 2-chloroetylo-fosfonowego, CEPA), kwasu indolilo-3-octowego (IAA) oraz estru metylowego kwasu jasmonowego (MeJA) na liczbę i masę uzyskanych cebul in vitro oraz efektywność formowania cebul (procent pędów formujących cebule wysokiej jakości nadających się do ukorzeniania). Związki te dodawano oddzielnie lub łącznie do kultur pędów rosnących na zestalonych pożywkach agarowych po 4 (CEPA) lub 8 tygodniach (wszystkie związki) od zakończenia 14-tygodniowego chłodzenia (niska temperatura indukuje proces tuberyzacji). Wykazano, że IAA oraz MeJA istotnie stymulowały formowanie cebul. W kontroli efektywność procesu formowania cebul wynosiła 20%. W kulturach pędów traktowanych IAA notowano nawet większą liczbę wszystkich cebul od liczby tworzących je pędów, jednakże tylko 49% pędów wytworzyło cebule wysokiej jakości (przy stężeniu IAA 2,5 mg‧dm⁻³). Najwięcej takich wartościowych cebul wytworzyły pędy traktowane samym MeJA w stężeniu 25 i 50 µl‧dm⁻³, odpowiednio 55,5% i 61,0%. Spośród traktowań ACC i CEPA, dwukrotnie zastosowanie CEPA w stężeniu 1 mg‧dm⁻³ poprawiło efektywność formowania cebul z 7,5% (kontrola) do 42,5%. Cebule najwyższej jakości (okryte tuniką i z wąską szyjką) notowano w obecności samego MeJA.
EN
The tulip micropropagation method was developed for breeding purposes. The aim of the presented study was to improve the efficiency of bulb formation in vitro. High ability for bulb formation is essential for successful micropropagation of the given genotype. In vitro shoot cultures of the cultivar difficult-to-form bulb ‘Blue Parrot’ were used for the experiment. The effect of 1-aminocyclo-l-carboxylic acid (ACC), 2-chloroethylphosphonic acid (CEPA), 3-indoleacetic acid (IAA) and methyl jasmonate (MeJA) on bulb formation was studied. These chemicals were added separately or in combinations to the shoot cultures in the 4th (CEPA) or 8th week (all of the growth regulators) after cooling (low temperature treatment induces bulb formation). The results showed that IAA and MeJA significantly stimulated bulb formation. In control, 20.0% bulbing efficiency (percent of the well formed bulbs in relation to the number of shoots designed for bulbing) was noted. In cultures treated with IAA at 5 or 10 mg‧dm⁻³, the total number of bulbs was even higher than the number of shoots designed for bulbing but the bulbing efficiency was 49.0% whereas in the treatments of MeJA at 25 and 50 µl‧dm⁻³, such efficiency was 55.5% and 61.0%, respectively. CEPA applied twice at the concentration of 1 mg‧dm⁻³ improved bulbing efficiency from 7.5% to 42.5%. Bulbs of the best quality were noted in the presence of MeJA when it was used alone.