Awifauna stawow rybnych doliny Bialej Nidy i terenow przyleglych w latach 2002-2010

• Autorzy: Dudziak K , Bielak E. , Maksalon L. , Dobosz R.

Warianty tytułu

EN

Avifauna of fishponds in Biala Nida valley and adjacent areas in 2002-2010

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2002–2010 na dziesięciu kompleksach stawów rybnych zlokalizowanych w dolinie Białej Nidy pomiędzy Dzierzgowem a Nowymi Kanicami stwierdzono 193 gatunki ptaków: 125 lęgowych i prawdopodobnie lęgowych oraz 68 nielęgowych. Spośród nich 36 gatunków jest wymienionych w krajowej Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych, a cztery z nich to ptaki gniazdujące (bąk Botaurus stellaris, bielik Haliaeetus abicilla, zielonka Porzana parva, kropiatka Porzana porzana). Ważnym siedliskiem w dolinie Białej Nidy pozostają stawy hodowlane. Ze względu na cenne walory przyrodnicze tego terenu należy dążyć do prowadzenia ekstensywnej gospodarki rolnej i stawowej, niedopuszczenia do dalszego przesuszania nadrzecznych łąk, promowania walorów przyrodniczych wśród lokalnej ludności i wdrażania programów rolnośrodowiskowych. Awifauna kompleksów stawowych w Bałkowie, Kossowie, Chyczy, Rzeszówku, Marianowie i Chorzewie powinna zostać objęta stałym monitoringiem w celu określenia rodzaju i tempa zachodzących zmian

EN

In 2002–2010 altogether 193 species of birds (125 breeding or probably breeding and 68 nonbreeding ones) were found in the Biała Nida river valley between Dzierzgów and Nowe Kanice. Among the breeding species the most numerous were: Podiceps cristatus (32–39 pairs), Botaurus stellaris (11–12 males), Ciconia ciconia (15 pairs), Cygnus olor (11 pairs), Anas strepera (19–21 pairs), Aythya ferina (92–103 pairs), Aythya fuligula (79 pairs), Circus aeruginosus (22–26 pairs), Crex crex (50–70 males), Fulica atra (140–165 pairs), Grus grus (8 pairs), Charadrius dubius (8–10 pairs), Larus ridibundus (278 pairs), Upupa epops (12 pairs), Saxicola rubicola (14–15 pairs), Locustella naevia (12 pairs), Locustella luscinioides (12 pairs) and Carpodacus erythrinus (27–29 males). There were 43 species listed in Annex I to Birds Directive, of which 17 were breeding in the valley (Botaurus stellaris, Ciconia ciconia, Ciconia nigra, Cygnus cygnus, Haliaeetus abicilla, Circus aeruginosus, Circus pygargus, Pernis apivorus, Grus grus, Crex crex, Porzana porzana, Porzana parva, Caprimulgus europaeus, Alcedo atthis, Dryocopus martius, Lullula arborea and Lanius collurio) and 26 were noted during migrations. Altogether 36 bird species of those enumerated in the Red List of Threatened Animals in Poland were found, of which four (Botaurus stellaris, Haliaeetus albicilla, Porzana parva and Porzana porzana) were breeding in the area. Outside the breeding season the valley is an important place for migrating species, which rest and feed on the fishponds, i.e.: Egretta alba (up to 160 individuals), Ciconia ciconia (> 120 ind.), Cygnus olor (> 200 ind.), Cygnus cygnus (> 65 ind.), Cygnus columbianus (10 ind.), Anas platyrhynchos (> 1000 ind.), Anas crecca (> 270 ind.), Anas strepera (110 ind.), Anas penelope (> 70 ind.) and Fulica atra (> 1000 ind.). 121 species of those listed in Appendix II to Bern Convention and 77 species from Appendix II to Bonn Convention were found in the valley. The lack of annual spring floods of the Biała Nida river in the discussed period, as well as maintenance of drainage ditches and natural succession on patches of meadows caused the decline in breeding pairs of Anas querquedula, Porzana porzana, Tringa totanus and Limosa limosa. Fishponds are still a vital habitat in the valley. Due to the natural value of the area, agricultural and fishpond management should have more extensive forms, prevent further drainage of meadows, promote natural features of the area in the local community and implement agri-environmental programmes. The most valuable fishpond complexes in Bałków, Kossów, Chycza, Rzeszówek, Marianów and Chorzewa should be included in the regular monitoring programmes in order to identify any changes to the environment

Słowa kluczowe

PL

dolina Bialej Nidy; tereny przylegle; stawy rybne; fauna; ptaki; roznorodnosc gatunkowa; lata 2002-2010

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.261-282,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dudziak K

• ul.Wola Wisniowa 99, 29-100 Wloszczowa

autor

Bielak E.

autor

Maksalon L.

autor

Dobosz R.

Bibliografia

• Borowiec M., Stawarczyk T., Witkowski J. 1981. Próba uściślenia metod oceny liczebności ptaków wodnych. Not. Orn. 22 (1-2): 47-61.
• Chmielewski S., Fijewski Z., Nawrocki P., Polak M., Sułek J., Tabor J., Wilniewczyc P 2005. Ptaki Krainy Gór Świętokrzyskich. Monografia faunistyczna. Bogucki Wyd. Nauk., Kielce-Poznań.
• Dudzik K., Putowski P 2005. Pierwsze przypadki gniazdowania łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus w Krainie Gór Świętokrzyskich. Kulon 10: 59-62.
• Dudzik K., Wilniewczyc P, Maksalon L., Kaczorowski G., Święciak T, Kmiecik P, Grzegorczyk P 2010. Niecka Włoszczowska. W: Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P (red.). Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki: 484-486.
• Dunajewski A. 1931. Spis ptaków obserwowanych w okolicach źródeł Nidy i Pilicy (pow. włoszczowski). Fragm. Faun. Mus. Zool. Pol. 1: 371-387.
• Głowaciński Z. (red.). 2002. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. IOP PAN, Kraków.
• Komisja Faunistyczna 2006. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2005. Not. Orn. 46.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Munteanu D., Ranner A. 1997. Great White Egret Egretta alba. W: Hagemeijer W.J.M., Blair M.J. (red.). The EBCC Atlas of European Breeding Birds: Their Distribution and Abundance. T & AD Poyser, London: 48-49.
• Polak M., Wilniewczyc P 2001. Ptaki lęgowe doliny Nidy. Not. Orn. 42 (2): 89-102.
• Pugacewicz E., Kowalski J. 1997. Pierwsze w 20. wieku lęgi czapli białej Egretta alba w Polsce. Not. Orn. 38: 323-325.
• Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P (red.) 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• Tomiałojć L., Stawarczyk T 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PPPP „pro Natura”, Wrocław.