Nawozy organiczno-mineralne jako materialy do detoksykacji gleb

• Autorzy: Jasiewicz C , Curylo T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warunkach doświadczeń polowych badano wpływ nawozów organiczno- mineralnych otrzymanych na bazie węgla brunatnego na przyswajalność metali ciężkich dla roślin na glebach skażonych. Doświadczenia były zlokalizowane w dwóch miejscowościach województwa katowickiego. Schemat doświadczenia obejmował 5 wariantów: 1. Kontrola, 2. Plonofoska W, 3. Plonofoska J, 4. Rekulter, 5. NPK (mocznik, superfosfat potrójny, sól potasowa). Jako rośliny testowe stosowano burak ćwikłowy, marchew, pietruszkę i sałatę. Z przeprowadzonych badań wynika, że plon warzyw uwarunkowany był lokalizacją doświadczenia, gatunkiem oraz nawożeniem, a w mniejszym stopniu rodzajem nawozu. Nawozy organiczno-mineralne w porównaniu z nawozami mineralnymi dawały porównywalny efekt plonotwórczy. Nawożenie, bez względu na jego rodzaj, powodowało generalnie wzrost zawartości badanych metali w warzywach. Najwyższe zawartości metali zarejestrowano w warzywach uprawianych na obiektach nawożonych nawozami mineralnymi. Otrzymane wyniki pozwalają stwierdzić, że w rejonach zanieczyszczonych metalami ciężkimi nawozy organiczno-mineralne będą korzystniejszą formą nawozów ze względu na ich detoksykacyjne właściwości w stosunku do metali ciężkich. Problem ten jednak wymaga dalszych szczegółowych badań dotyczących czynników determinujących następcze działanie niekonwencjonalnych nawozów otrzymanych na bazie węgla brunatnego na przyswajalność kadmu, ołowiu i cynku dla roślin.

EN

The influence of organic-mineral fertilizers based on brown coal on detoxication of heavy metals on polluted soils was investigated in fild experiments. The experiments were localized at two locations of Katowice province. Experimental design comprised 5 series: 1. Control, 2. Plonofoska W, 3. Plonofoska J, 4. Rekulter, and 5. NPKmineral. (urea, triple superphosphate and potassium salt (58%)). Red beets, carrots, parsley and lettuce were the test plants. The investigations showed that the yield of tested plants was determined by localization of the experiment, by individual species and applied treatment, but to a less extent by the kind of fertilizer. Examined organic and mineral fertilizers gave a yield forming effect comparable to mineral fertilization. Despite its kind, the fertilization generally caused an increase in studied metal contents in vegetables. The highest concentrations of metals were detected in vegetables cultivated on the objects under mineral treatment. Obtained results allow to state that in the regions polluted with heavy metals the organic and mineral fertilizers would be more beneficial form of treatment due to their detoxicating properties in relation to heavy metals. However, the problem requires detailed examination of factors determining the consecutive effect of unconventional brown coal fertilizers on cadmium, lead and zinc availability for plants.

Słowa kluczowe

PL

metale ciezkie; przyswajalnosc; nawozy organiczno-mineralne; gleby skazone; wegiel brunatny; detoksykacja; warzywa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 455
• Opis fizyczny: s.99-111,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jasiewicz C

• Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

autor

Curylo T.

Bibliografia

• ADRIANO D.C. 1986. Trace elements in the terrestriol environment. Springer-Verlag, New York, Berlin, Heidelberg, Tokio.
• ALLOWAY B.J. 1990. Heavy metals in soils. Blackie, London: Villey. New York.
• ANDRZEJEWSKI M., DORĘGOWSKA M. 1986. Kompleksy próchnicy z metalami ciężkimi jako ochrona przed skażeniem gleby. Roczn. Glebozn., 37/2-3, 323-332.
• BRÜMMER G., HERMS U. 1983. Influence of soil reaction and organic matter on the solubility of heavy metals in soils. In: B.Ulrich und J. Pankraht (eds.). Effects of accumulation of air pollutients in forest ecosystems, 223-243, D. Reidel Publ. Company.
• CURYŁO T. 1996. Wpływ odczynu gleby na pobieranie cynku, miedzi i niklu przez rośliny owsa. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 434, 49-54.
• CURYŁO T., JASIEWICZ CZ. 1996. Wpływ nawozów organiczno-mineralnych produkowanych przez KWB "Konin" na skład chemiczny rzepaku. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie, 172, Roln., 62, 65-75.
• CURYŁO Т., JASIEWICZ CZ. 1995. Wartość nawozowa Plonofoski J i Plonofoski W wyprodukowanych na bazie węgla brunatnego przez KWB Konin. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 422, 123-132.
• GAMBUŚ F. 1989. Wpływ pH i zawartości materii organicznej na sorpcję Cu w glebie i jej pobieranie przez rośliny. Acta Agr. et Silv., series Agraria, 28, 51-60.
• GERRITSE R.C., VAN DRIEL W. 1984. The relationship between adsorption of trace metals, organic matter, and pH in temperate soils. J. Environ. Anal. 13/2, 197-204.
• GONET S., SZYMURA J., WIŚNIEWSKI W. 1986. Wpływ składu frakcyjnego próchnicy na sorpcję jonów miedzi i cynku. Roczn. Glebozn., 37/1, 101-108.
• GORLACH E., CURYŁO T. 1991. Comparison of the effect of soil pH оn the uptake of heavy metals by various plant species. Acta Agr. et Silv., ser. Agr. 29, 83-92.
• HERMS U., BRÜMMER G. 1980. Einfluß der Bodenreaktionen auf Löslichkeit und tolerierbare Gesamtgekalte an Nickel, Kupfer, Zink, Cadmium und Blei in Böden und kompostierten Siedlungsabfällen. Landwirtsch. Forsch. 33/4, 408-423.
• JASIEWICZ CZ. 1994. The influence of liming on phytotoxicity of cadmium. Polish J. Soil Sci., 27/1, 69-77.
• JASIEWICZ CZ. 1996. Wpływ wapnowania na fitotoksyczność ołowiu. Acta Agr. et Silv., ser. Agr., 35.
• JASIEWICZ CZ., SENDOR R. 1997. Zawartość Cd i Ni w wybranych gatunkach warzyw uprawianych w ogrodach działkowych Sosnowca. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln. 448b, 87-92.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
• KABATA-PENDIAS A., MOTOWICKA-TERELAK Т., PIOTROWSKA M., TERELAK H., WITEK T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Wyd. IUNG, P (53).
• MACIEJEWSKA A. 1995. Ekologiczne aspekty wykorzystania węgla brunatnego do poprawy właściwości gleb piaszystych użytkowanych rolniczo. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 422, 64-74.
• MACIEJEWSKA A. 1996. Wykorzystanie węgla brunatnego do poprawy rolniczych walorów gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 411, 369-373.