Nowo odnaleziona populacja lulecznicy krainskiej Scopolia carniolica Jacq. u granic Tatrzanskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Delimat A , Walusiak E.

Warianty tytułu

EN

Newly found population of Scopolia carniolica Jacq. at borders of the Tatra National Park [southern Poland]

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W trakcie badań terenowych w okolicy Jaszczurówki, 3 maja 2006 roku, zanotowano pierwsze położone w granicach TPN stanowisko lulecznicy kraińskiej. Stanowisko położone jest na skraju polany, w bezpośredniej bliskości asfaltowej Drogi im. Oswalda Balzera, na wysokości 950 m npm i o ekspozycji zachodniej. W 2006 roku stwierdzono zaledwie 2 osobniki lulecznicy kraińskiej w odległości około 1 m od siebie. Pierwszy z nich liczył kilkanaście pędów (w 2008 – 45 pędów), drugi – młodszy miał tylko trzy pędy, obecnie 12 pędów. Odkrycie nowego stanowiska lulecznicy kraińskiej na granicy Tatr przesuwa północno-zachodnią granicę zasięgu tego gatunku. W Polsce, najbliższe Tatrom naturalne stanowisko lulecznicy kraińskiej znajduje się w Pieninach. Są jednak pewne wątpliwości czy stanowisko lulecznicy kraińskiej w rejonie Jaszczurówki jest naturalne, czy pochodzenia antropogenicznego. Nasuwające się pytania związane z rozsiedleniem i pokrewieństwem mogłyby zostać wyjaśnione badaniami genetycznymi

EN

On the 3rd of May 2006 in the region of Jaszczurówka the first stand of European scopolia Scopolia carniolica within the area of the Tatra National Park was noted. The species grows at the edge of thinned forest, in the glade (950 m a.s.l.) with a slope 20° and western aspect. Only two clumps of the plant at the distance 1 m from each other were observed. The first one contained over a dozen ramets (in 2008 – 45 shoots). The second and younger clump had three ramets, at present – 12 ramets. The discovery of the new stand of European scopolia shifts northern-western border of the range of the species. In Poland, the closest natural Scopolia carniolica-stand to the new one is a locality in the Pieniny Mts. However, there are some doubts about natural origin of this stand. It could be explained by genetic studies

Słowa kluczowe

PL

wystepowanie; lulecznica krainska; Tatrzanski Park Narodowy; populacje roslin; rosliny chronione; Scopolia carniolica; nowe stanowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2009
• Tom: 65
• Numer: 6
• Opis fizyczny: s.455-460,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Delimat A

• Instytut Ochrony Przyrody PAN, Tatrzanska Stacja Terenowa, ul.Antalowka 13, 34-501 Zakopane

autor

Walusiak E.

Bibliografia

• Bac-Moszaszwili M., Burchart J., Głazek J., Iwanow A., Jaroszewski W., Kotański Z., Lefeld J., Mastella L., Ozimkowski W., Roniewicz P., Skupiński A., Westwalewicz-Mogilska E. 1979. Mapa geologiczna Tatr skala 1: 30 000, Polska Akademia Nauk, Polskie Towarzystwo Geologiczne, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Błaszczyk H. 1963. Scopolia carniolica Jacq., Lulecznica kraińska. W: Pawłowski B. (red.). Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. 10: 220-221, PWN, Warszawa-Kraków.
• Bodziarczyk J., Vončina G. 2001. Nowe i rzadkie gatunki roślin naczyniowych Pienińskiego Parku Narodowego. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 8: 11-19.
• Domin K. 1932. Státní reservace v Pieninách. Krása našeho Domova 24(9): 129-134.
• Domin K. 1934. Vegetační pomiery slovenské přírodní reservace v Pieninách. Bratislava 8(3): 177-185.
• Filarszký 1898. Das Pieninen-Gebirge und seine Flora. Magyar Kárp. Évk. Jahrb. Ungar. Karpathen-Verein 25: 30-91.
• Jasiewicz A., Zarzycki K. 1960. Zapiski florystyczne z Bieszczadów Zachodnich. Fragm. Flor. Geobot. 4(3): 315-321.
• Jasiewicz A. 1965. Rośliny naczyniowe Bieszczadów Zachodnich. Monographiae Botanicae 20.
• Maglocký S., Ferákowá V. 1993. Red list of ferns and flowering plants (Pteridophyta and Spermatho- phyta) of the flora of Slovakia (the second draft). Biológia (Bratislava) 48(4): 361- 385.
• Michalik S., Szary A. 1997. Zbiorowiska leśne Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie 1.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. 1992. Contemporary threat to the vascular flora of the Polish Carpathians Zürich. 107: 151-162.
• Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2003. Atlas roślin chronionych. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Piekoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2006. Rośliny chronione. Flora Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Rouppert K. 1923. Mrówkosiewność lulecznicy (Scopolia carniolica). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 1: 201-204.
• Rozporządzenie 1983. Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 roku w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin. Dz. U. Nr 27, poz. 134 z dnia 20 maja 1983 r.
• Šeljag-Sosonko Ju. R. 1996. Červona Kniga Ukraini. Roslinnij Svit. Ukrains’ka enciklopedija imeni M. P. Bažana, Kiiv.
• Vraný V. 1929. Herbář Fr. Cypriana, lékaře kamaldulenských řeholníků v Červeném Klášteře z let šedesátých 18. století. Věda přír. 10: 141142.
• Zarzycki K. 1969. Zapiski florystyczne z Pienin. Fragm. Flor. Geobot. 15(4): 417-423.
• Zarzycki K. 1981. Rośliny naczyniowe Pienin. Rozmieszczenie i warunki występowania. PWN, Warszawa-Kraków.
• Zemanek B., Winnicki T. 1999. Rośliny naczyniowe Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie 3.