Retiolitid graptolite Spinograptus from Poland and its membrane structures

• Autorzy: Kozlowska-Dawidziuk A

Warianty tytułu

PL

Retiolit Spinograptus [ Graptolithina ] z Polski i jego struktura bloniasta

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Spinograptus reticulolawsoni sp. n., S. latespinosus sp. n., S. cf. latespinosus, and S. sp. are described from borecore samples of the late Wenlock (Colonograptus? praedeubeli Zone), of the Bartoszyce borehole, NE Poland. They represent an early diversification phase of retiolitids, which followed the Cyrtograptus lundgreni Event. Some species display a combination of primitive and advanced characters, implying a mosaic paffern of Spinograptus evolution. Most of the material studied contains continuous peridermal membranes, suggesting that they may have been universally present in the retiolitids. Long (2 mm) siculae found in two species of Spinograplus contrast with short siculae, known for Retiolites and Paraplectograptus.

PL

W późnowenlockich szarych iłowcach i marglach wiercenia Bartoszyce IG 1 z platformy wschodnioeuropejskiej (Fig. 1) stwierdzono zespół graptolitów z przewodnią formą Colonograptus? praedeubeli. Obserwowany zespół monograptidów i retiolitidów jest świadectwem wczesnej fazy odradzania się makrozooplanktonu po globalej katastrofie późnosylurskiej, znanej jako "zdarzenie Cyrtograptus lungreni". Występują tu retiolity z rodzaju Spinograptus reprezentowanego przez Spinograptus reticulolawsoni sp. n., S. latespinosus sp. n., S. cf. latespinosus i S. sp. Gatunki te różnią się między sobą i od innych gatunków tego rodzaju odmiennie wykształconymi aparatami aperturalnymi o budowie retikulofuzellarnej, stopniem retikulacji rabdozomu zewnętrznego otaczającego teki, zwanego rękawem ankory (ancora sleeve) i liczbą tek w rabdozomach dojrzałych, wykazujących tendencję do zakończonego wzrostu (Fig. 12). U Spinograptus reticulolawsoni sp. n. opisano, po raz pierwszy dla tego rodzaju, rabdozom kolonii o zakończonym wzroście z krótkim rurkowatym apendyksem. Wykazano, że ewolucja Spinograptus ma charakter mozaikowy. Wyjątkowy stan zachowania opisywanego materiału, w którym występują membrany perydermalne, pozwolił na szczegółowe zbadanie cech rabdozomu Spinograptus, ważnych dla odtworzenia filogenezy retiolitów. Błony perydermalne dostarczają szczegółowych danych o budowie rabdozomów retiolitów (sikul, pierwszych tek) i jednocześnie o pokrewieństwach w obrębie grupy. Bates & Kirk (1992) wnioskowali o obecności membran na podstawie ich śladów na beleczkach rabdozomów retiolitów, co potwierdziło niedawne odkrycie przez Lenza (1994) dobrze zachowanych rabdozomów Agastograptus robustus z membranami. Kolejne dowody obecności błon perydermalnych, opisane na podstawie materiału z Bartoszyc u Spinograptus, mogą świadczyć o powszechnym występowaniu takich struktur u retiolitów. Mimo spłaszczenia i często zachowanych jedynie fragmentów membran, w materiale z wiercenia Bartoszyce odnaleziono fragmenty prosikul, metasikul, tek i rękawów ankory. Obecność długiej sikuli u Spinograptus (2 mm) potwierdza wcześniejsze przypuszczenia autorki o przynależności tego rodzaju do linii Plectograptus (do tej pory sikula o długości 2 mm znana była u jednego przedstawiciela tej linii: Agastograptus robustus). Długa sikula w linii Plectograptus, kontrastująca z krótkimi sikulami przedstawicieli starszych linii Paraplectograptus i Retiolites wskazuje, iż retiolity mogą być grupą polifiletyczną.

Słowa kluczowe

PL

fauna kopalna; retiolity; Spinograptus; Polska; struktura bloniasta; paleontologia; blony perydermalne; morfologia zwierzat

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1997
• Tom: 42
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.391-412,fot.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kozlowska-Dawidziuk A

• Instytut Paleobiologii PAN, ul.Twarda 51-55, PL-00-818 Warszawa

Bibliografia

• Bates, D.E.B. 1990. Retiolite nomenclature and relationships. - Journal of the Geological Society, London 147, 717-723.
• Bates, D.E.B. & Kirk, N.H. 1992. The ultrastructure, mode of secretion and functioning of a number of Llandovery ancorate diplograptid and retiolitid graptolites. - Modern Geology 17, 1-270.
• Bouček, B. & Münch, A. 1952. The central European Retiolites of the Upper Wenlock and Ludlow. - Sborník Ústředního Ústavu Geologického, Oddil Paleontologický 19, 1-54.
• Bulman, O.M.B. 1970. Graptolithina with sections on Enteropneusta and Pterobranchia. In: R.C. Moore & C. Teichert (eds), Treatise on Invertebrate Palaeontology, 1-163. University of Kansas and Geological Society of America, Boulder, Lawrence.
• Holland, C.H., Rickards, R.B., & Warren P.T. 1969. The Wenlock graptolites of the Ludlow district, Shropshire, and their stratigraphical significance. - Palaeontology 12, 663-683.
• Jaeger, H. 1991. Neue Standard-Graptolithenzonenfolge nach der 'Grossen Krise' und der Wenlock/Ludlow- Grenze (Silur). - Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen 182, 3, 303-354.
• Jaworowski, K. 1965. Strop warstw pasłęckich w obniżeniu litewskim a granica wenlok-ludlow. - Kwartalnik Geologiczny 9, 511-528.
• Koren', T. 1991. The C. lundgreni extinction event in Central Asia and its bearing on graptolite biochronology within the Homerian. - Proceedings of Estonian Academy of Sciences, Geology 40, 74-78.
• Koren', T. & Suyarkova, A.A. 1994. Monograptus deubeli and praedeubeli (Wenlock, Silurian) in the Asian part of the Soviet Union. - Alcheringa 18, 85-101.
• Koren', T. & Urbanek, A. 1994. Adaptive radiation of monograptids after the Late Wenlockcrisis. - Acta Palaeontologica Polonica 39, 137-167.
• Kozłowska-Dawidziuk, A. 1990. The genus Gothograptus (Graptolithina) from the Wenlock of Poland. - Acta Palaeontologica Polonica 35, 191-209.
• Kozłowska-Dawidziuk, A. 1991. Agastograptus from the Mulde Beds of Gotland. - Acta Palaeontologica Polonica 36, 143-149.
• Kozłowska-Dawidziuk, A. 1995. Silurian retiolitids of the Eeast European Platform. - Acta Palaeontologica Polonica 40, 261-326.
• Lenz, A.C. 1993. Late Wenlock and Ludlow (Silurian) Plectograptinae (retiolitid graptolites), Cape Philips Formation, Arctic Canada. - Bulletin of American Palaeontology 104, 1-52.
• Lenz, A.C. 1994a. Uppermost Wenlock and lower Ludlow plectograptine graptolites, Arctic Islands, Canada: new isolated material. - Journal of Paleontology 68, 851-860.
• Lenz, A.C. 1994b. A sclerotized retiolitid, and its bearing on the origin and evolution of Silurian retiolitid graptolites. - Journal of Paleontology 68, 1344-1349.
• Lenz, A.C. 1995. Upper Homerian (Wenlock, Silurian) graptolite biostratigraphy, Arctic Archipelago, Canada. - Canadian Journal of Earth Scientes 32, 1378-1392.
• Lenz, A.C. & Melchin, M.J. 1987a. Silurian retiolitids from the Cape Philips Formation, Arctic Islands, Canada. - Bulletin of the Geological Society of Denmark 35, 161-170.
• Lenz, A.C. & Melchin, M.J. 1987b. Peridermal and interthecal tissue in Silurian retiolitid graptolites: with examples from Sweden and Arctic Canada. - Lethaia 20, 353-359.
• Mitchell, C.E. 1987. Evolution and phylogenetic classification of the Diplograptacea. - Palaeontology 30, 353-405.
• Obut, A.M. & Zaslavskaya, N. 1976. New data on the early stages of Retiolitidea development [in Russian]. In: D. Kalio & T. Koren' (eds), Graptolites and Stratigraphy, 119-126. Institute of Geology Academy of Sciences of Estonian SSR, Tallin.
• Obut, A.M. & Zaslavskaya, N. 1983. Families of Retiolitida and their phylogenetical relations [in Russian] . In: A.S. Dagys & V.N. Dubatolov (eds), Morphology and Systematics of the Phanerozoic Inverterbrates, 103-113. Izdatelstvo Nauka, Moskva.
• Teller, L. 1976. Morphology of some Upper Wenlockian Cyrtograptinae from Zawada 1 profile (NE Poland). - Acta Geologica Polonica 19, 393-501.
• Teller, L. 1986. Morphology of selected Monograptinae from the Wenlock of NE Poland. - Palaeontographica 192, 51-73.
• Tomczyk, H. 1964. Stratygrafia syluru w północno-wschodniej Polsce. - Kwartalnik Geologiczny 8, 506-523.
• Tomczyk, H. 1968. Stratygrafia syluru w obszarze nadbałtyckim Polski na podstawie wierceń. - Kwartalnik Geologiczny 12, 15-36.