PL
Oceniono rozwój i produkcyjność rodzin z matkami inseminowanymi, przetrzymywanymi przed i po zabiegu w różnych warunkach, w porównaniu z pniami z matkami naturalnie unasiennionymi. Podjęto także próbę określenia wpływu liczby plemników w zbiorniczku nasiennym na wartość produkcyjną rodzin pszczelich z badanymi matkami. Wykonano wczesne odkłady z matkami unasiennionymi naturalnie (gr. I) oraz inseminowanymi, przetrzymywanymi przed i po zabiegu w odkładach (gr. II), w klateczkach Woykego z ok. 200 pszczołami towarzyszącymi (gr. III) oraz w rodzinie bezmatecznej w klateczkach Zandera, bez pszczół (gr. IV). Odkłady doprowadzone do siły normalnych rodzin pszczelich zazimowano, porównując w kolejnych latach ich rozwój, produkcyjność oraz zimowlę. Najwięcej czerwiu wiosną miały rodziny z matkami inseminowanymi przetrzymywanymi w klateczkach Woykego, w których stwierdzono najmniejsze porażenie pszczół nosemozą. Badane sposoby unasienniania i przetrzymywania matek przed i po inseminacji nie wpłynęły istotnie na powierzchnię czerwiu po pożytkach oraz na produkcyjność rodzin doświadczalnych, a także na łączne straty pni i matek. Można przypuszczać, że różna liczba plemników w zbiorniczkach nasiennych matek, w granicach 3-5 min, nie wpłynęła istotnie na najważniejsze cechy użytkowe rodzin pszczelich.
RU
Оценено развитие и продуктивность семей с искусственно осемененными матками, содержащимися перед и после осеменения в различных условиях, в сравнении с семьями, где матки были осеменены естественным способом. Предпринято также попытку определить влияние числа сперматозоидов в семяприемнике на продуктивность семей с исследованными матками. Сформировано ранние отводки с естественно осемененными матками (гр. I), а также с искусственно осемененными, содержащимися перед и после осеменения в отводках (гр. II), в клеточках Войке вместе с примерно 200 пчелами (гр. III), а также в безматочной семье, в клеточках Зандера без пчел (гр. IV). Отводки, доведенные до нормальной силы пчелиных семей, оставлено на зимовку, сравнивая в очередны годы их развитие, продуктивность и результаты зимования. Больше всего расплода было весной у семей с искусственно осеменными маткама, содержащимися в клеточках Войке, где поражение пчел нозематозом было наименьшим. Исследованные способы осеменения и содержания маток перед и после искусственного осеменения не оказали существенного влияния на количество расплода после взятков и на продуктивность опытных семей, а также на общие потери семей и маток. Можно предположить, что различное число сперматозоидов в семяприемниках маток (в пределах 3—5 млн.) не повлияло значимо на развитие пчелиных семей и их продуктивность.
EN
Estimates were made of the productivity of honeybee colonies with inseminated queens kept in different conditions before and after the insemination and the results were compared to those obtained for honeybee colonies with naturally inseminated queens. An attempt was also made to determine the effect of spermatozoa numbers in the semen upon productivity of the honeybee colonies. Early nuclei were made with naturally inseminated queens (group I) and instrumentally inseminated queens kept in nuclei (group II), in Woyke's boxes with about 200 accompanying bees (group III), and in a queenless colony in Zander's cages (group IV). The most brood in spring was observed in the case of colonies with inseminated queens kept in Woyke's boxes. These were also least infested with Nosema. The method of queen insemination and keeping before and after this measure had no significant effect on brood area and productivity of the experimental colonies, neither on overal losses of queens and colonies. It can be assumed that different number of spermatoza in spermatheca of the queens, within the range of 3-5 million, had no significant effect on the most important productive features of the bee colonies.