System nawozenia jako czynnik determinujacy zasobnosc gleby w przyswajalne formy skladnikow pokarmowych

• Autorzy: Rutkowska B , Szulc W , Labetowicz J , Korc M , Salajczyk M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W oparciu o wyniki z 40 lat prowadzenia trwałego doświadczenia polowego przedstawiono zmiany odczynu gleby oraz zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie. Doświadczenie obejmowało pięć obiektów nawozowych: obiekt nienawożony (kontrola), obiekty nawożone obornikiem, obornikiem i wapnowane, nawozami mineralnymi i wapnowane oraz nawozami mineralnymi łącznie z obornikiem i wapnowaniem. W latach 1979 i 2001 pobierano próbki glebowe z pola, na którym od 1960 roku (na polu doświadczalnym SGGW w Łyczynie) stosuje się zróżnicowane nawożenie. W próbkach tych oznaczono zawartości całkowite oraz zawartość przyswajalnych form mikroelementów (Mn, Zn, Cu) metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej po ekstrakcji w wodzie królewskiej w przypadku zawartości całkowitych, formy przyswajalne oznaczano w wyciągu HCl o stężeniu 1 mol·dm⁻³. Stwierdzono, że 40-letnie zróżnicowane nawożenie wywierało wyraźny wpływ na odczyn gleby oraz zawartość makroelementów w glebie. W obiektach z nawożeniem mineralnym i wapnowaniem oraz mineralno-organicznym na tle wapnowania, stwierdzono wzrost odczynu gleby oraz zasobności w fosfor i potas. Zróżnicowane nawożenie nie wpływało na zasobność gleby w magnez. Wieloletnie stosowanie obornika z pominięciem nawożenia mineralnego i wapnowania powodowało wzrost zasobności gleby w fosfor. W obiektach wapnowanych stwierdzono wzrost odczynu gleby. Niezależnie od systemu nawożenia, całkowita zawartość manganu, cynku i miedzi w glebie nie ulegała istotnym zmianom na przestrzeni 20 lat prowadzenia doświadczenia. Całkowite zawartości Mn, Zn i Cu w glebie utrzymywały się na poziomie zawartości uznanych za naturalne dla powierzchniowych poziomów gleb w Polsce. Na przestrzeni 20 lat prowadzenia doświadczenia zasobność gleby w przyswajalny mangan i miedź nie uległa zmianie, zmniejszyła się natomiast zawartość przyswajalnych form cynku w glebie.

EN

The study concerning effects of long-term (40 years) differentiated fertilization on soil reaction and available phosphorus, potassium and magnesium content in soil. The experiment included five treatments: an unfertilized treatment (control), treatment fertilized with manure, manure + liming, fertilized with mineral fertilizers + liming and fertilized with mineral fertilizers + manure + liming. Soil samples were also taken in 1979 and 2001 from the field of differentiated fertilization since 1960, at Field Experiment Station of Warsaw Agricultural University in Łyczyn. The total content of micronutrients (Mn, Zn and Cu) after extraction with HCl : HNO₃ = 1:3, and available forms of manganese, zinc and copper after extraction with 1 mol HCl·dm⁻³ were detected in these soils. It was found that 40 years differentiated fertilization significantly affected the soil pH and content of available macronutrients in soil. On the treatments with mineral fertilization with liming and mineral-organic fertilization with liming, an increase of soil pH and soil abundance in available phosphorus and potassium forms was observed. Differentiated fertilization did not affect on magnesium content in soil. On the treatments with long-term manure fertilization (without mineral fertilization and liming), an increase of soil abundance in available phosphorus forms was observed. On the liming treatments an increase of soil pH was observed. Different fertilization (for 20-years) did not influence on the total content of manganese, zinc and copper in soil. Total concentrations of Mn, Zn and Cu in soil were characteristic for non-contaminated soils. During 20 years of experiment content of available forms of manganese and copper in soil did not change. The content of available forms of zinc was decreased.

Słowa kluczowe

PL

zasobnosc gleb; gleby; nawozenie; formy przyswajalne; skladniki pokarmowe; ksztaltowanie srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2002
• Tom: 484
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.537-547,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rutkowska B

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Szulc W

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Labetowicz J

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Korc M

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Salajczyk M

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

Bibliografia

• Barczak B., Cwojdziński W., Nowak K. 1999. Wpływ nawożenia mineralnego i organicznego na niektóre właściwości gleby w statycznym doświadczeniu polowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 467: 177-183.
• Czarnowska K. 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. XLVII Supl.: 43-50.
• Czuba R. 1995. Zmiany zasobności gleb kraju w trzydziestoleciu oraz eksperymentalna ocena systemów regeneracji nadmiernie wyczerpanych ich zasobów. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 421a: 59-65.
• Gawrońska-Kulesza A., Lenart S., Suwara I. 1989. Wpływ wieloletniego nawożenia organicznego i mineralnego na niektóre właściwości chemiczne warstwy ornej i podornej gleby. Rocz. Glebozn. 4(1): 21-26.
• Gerritse R.C., Van Driel W. 1984. The relationship between adsorption of trace metals, organic matter, and pH in temperate soils. J. Environ. Anal. 13/2: 197-204.
• Gorlach E. 1996. Toksyczne metale ciężkie w systemach nawożenia, w: Nawożenie mineralne roślin uprawnych. Czuba R.(red.) Zakłady Chemiczne Police S.A.: 353-368.
• Johnston A.E. 1997. The value of long-term field experiments in agricultural, ecological and environmental research. Advances of Agronomy, Vol. 54: 291-333.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 364 ss.
• Kaniuczak J. 1995. Magnez przyswajalny w glebach centralnej części Obniżenia Podkarpackiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 421a: 181-191.
• Kaniuczak J., Turski R. 1985. Wpływ agrotechniki na zasobność w fosfor i potas gleb centralnej części Obniżenia Podkarpackiego. Annales UMCS, sectio E, Vol. XL (23): 221-235.
• Krzywy E., Krupa J., Wołoszyk Cz. 1996. Wpływ wieloletniego nawożenia organicznego i mineralnego na niektóre wskaźniki żyzności gleby. Zesz. Nauk. AR Szczecin, Rolnictwo 172(62): 259-264.
• Kuszelewski L., Łabętowicz J., Korc M. 1995. Dynamika plonowania i zmiany w składzie kompleksu sorpcyjnego przy różnych systemach nawożenia na glebie lekkiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 421a: 239-243.
• Łabętowicz J., Kuszelewski L., Korć M., Szulc W. 1999. Znaczenie nawożenia organicznego dla trwałości plonów i równowagi jonowej gleby lekkiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465: 123-134.
• Mercik S., Stępień W., Kubik I.1992. Wpływ wieloletniego nawożenia mineralnego i organicznego na zawartość mikroelementów w glebie. Mat. VII Symp. „Mikroelementy w rolnictwie”, Wrocław 16-17 września: 71-75.
• Moskal S., Mercik S. 1976. Współdziałanie wapnowania z nawożeniem mineralnym. Mat. Symp. Nauk. „Skutki wieloletniego stosowania nawozów” Cz. II. 16—17 II 1976, IUNG Puławy: 115-122.
• Ruszkowska M., Sykut S., Kusio M. 1996. Stan zaopatrzenia roślin w mikroelementy w warunkach zróżnicowanego nawożenia w wieloletnim doświadczeniu lizymetrycznym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 434: 43-47.
• Spiak Z. 2000. Mikroelementy w rolnictwie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 471: 29-34.
• Terelak H., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T., Pietruch Cz. 2000. Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa: 69 ss.
• Urbanowski S., Jaskulska J., Urbanowska T. 1999. Zmiany zawartości węgla organicznego oraz makroelementów w glebie pod wpływem wieloletniego nawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465: 353-361.
• Wolt J.D., Graveel J. 1986. A rapid routine method for obtaining soil solution using vaccum displacement. Soil Sci. Soc. Am. J. 50: 602-605.
• Zalecenia nawozowe 1990. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro- i mikroelementów. Cz. I. Praca zbiorowa. Wyd. IUNG, Puławy, Ser. P (44): 26.