Wplyw autostrady A-2 na obszary turystyczne polozone w jej poblizu

• Autorzy: Skalmowski W
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł zawiera omówienie wyników badań wpływu budowy i użytkowania projektowanej autostrady A-2 na obszary turystyczne położone od niej w odległości nie większej niż 25 km. Badania prowadzone były w latach 1998 i 1999 w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, w ramach Programu Badań Zamawianych „Wpływ budowy i eksploatacji autostrad na przemiany systemu zagospodarowania przestrzennego Polski", koordynowanego przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów. W artykule przedstawiono: diagnozę stanu obszarów turystycznych położonych w pobliżu autostrady A-2, ich typologię pod względem podatności na potencjalne oddziaływania autostrady, prognozę skutków oddziaływania oraz wynikające z tego: cele, kierunki i instrumenty polityki zagospodarowania przestrzennego. W badanej strefie znajduje się 41 obszarów turystycznych o różnej kategorii walorów wypoczynkowych i krajoznawczych. Obszary o najwyższych walorach i dość dobrym zagospodarowaniu turystycznym położone są na Pojezierzu Lubuskim w sąsiedztwie zachodniego odcinka autostrady. Duże walory krajoznawcze i relatywnie najlepszą bazę hotelową posiadają wielkie ośrodki miejskie - Poznań, Lódź i Warszawa, które w przyszłości połączy autostrada. Autostrada ułatwi dojazd z wymienionych miast oraz z Berlina i Frankfurtu/O do obszarów o dużych walorach wypoczynkowych, położonych w jej pobliżu. Dzięki wybudowaniu autostrady największe miasta polskie staną się też łatwiej dostępne dla turystów zagranicznych. Przyczyni się to niewątpliwie do wzrostu ruchu i rozwoju bazy na najbardziej atrakcyjnych obszarach turystycznych położonych wokół autostrady. W sąsiedztwie autostrady powstawać będą przede wszystkim liczne obiekty hotelarskie i gastronomiczne, służące obsłudze podróżnych. Będą się one koncentrować przy węzłach położonych w pobliżu największych miast i dróg dojazdowych do ich centrów, a także przed przejściami granicznym w Świecku i Terespolu. Szczególnie atrakcyjnym miejscem lokalizacji nowych obiektów turystycznych stanie się otoczenie węzła autostrad A-l i A-2 w Strykowie pod Łodzią, gdzie w przyszłości powstanie zapewne wielkie regionalne centrum handlowe, rozrywkowe i rekreacyjne. Budowa i użytkowanie autostrady A-2 - obok wspomnianych korzyści - stwarzać będzie także zagrożenia dla położonych w jej sąsiedztwie obszarów turystycznych. Na terenach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie autostrady w odległości do 300-1000 m, warunki wypoczynku ulegną radykalnemu pogorszeniu. Przyczyną tego będzie duża emisja zanieczyszczeń powietrza i hałasu przez pojazdy samochodowe, których ilość będzie systematycznie rosnąć. Uciążliwości te wystąpią m.in. na obrzeżach Łagowskiego Parku Krajobrazowego - jednego z najbardziej atrakcyjnych obszarów turystycznych znajdujących się w pobliżu autostrady A-2. Autostrada A-2, poprawiająca dostępność komunikacyjną najatrakcyjniejszych obszarów turystycznych położonych na Pojezierzu Lubuskim, może być pośrednią przyczyną degradacji ich walorów przyrodniczych oraz pogorszenia warunków wypoczynku. Spowodować to może zbyt intensywne zagospodarowanie i nadmierny rozwój ruchu turystycznego, przekraczającego naturalną chłonność tych obszarów. Najbardziej atrakcyjne miejsca lokalizacji obiektów turystycznych mogą też zostać zabudowane w sposób chaotyczny pod względem sposobu zagospodarowania terenu i formy architektonicznej powstających obiektów. Utrudni to w przyszłości obsługę ruchu turystycznego i realizację innych funkcji korzystających z bliskości autostrady oraz spowoduje degradację krajobrazu. Dla właściwego wykorzystania szans rozwoju i zapobieżenia potencjalnym zagrożeniom niezbędne będzie wyprzedzające opracowanie nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz programów wojewódzkich, powiatowych i gminnych uwzględniających przewidywane skutki budowy i użytkowania autostrady A-2.

EN

The article includes the discussion of scientific results concerning influence of construction and usage of designed A-2 high way on touristic areas located in the distance not bigger than 25 km. The research has been done in the years: 1998 and 1999 in the Institute of Physical Planning and Municipal Economy in the frames of the Ordered Research Programme „Impact of construction and exploitation of high ways on changes in spatial management system of Poland", co-ordinated by the Research Institute of Roads and Bridges. In the article presented: diagnosis of condition of touristic areas placed in the neighbourhood of A-2 high way, their typology under condition of usefulness on potential impact of high way, prognosis of impact results and outcomes from this: objectives, directions and instruments of spatial management policy. There are 41 touristic areas of different category of leisure and landscape values. The areas of higher values and a quite good management of tourism are placed on the Lubuskie Lakes District nearby the western section of high way. The great urban centres Poznan, Lodz and Warsaw possess big landscape values and comparatively a best hotel base, which the high way connects in the future. The high way will enable the access to mentioned cities from Berlin and Frankfurt/O to areas of big leisure qualities, located in the neighbourhood. Thanks to the construction of high way the greatest Polish cities will become more accessible for foreign tourists. It will undoubtfully refer to increase in traffic and development of base on most attractive touristic areas located around the high way. In the neighbourhood of high way the numerous hotel and restaurant objects will rise first of all, as travellers service. They will concentrate at junctions placed nearby greatest towns and roads of access to their centres and in front of border passes in Swieck and Terespol, too. Particularly attractive location place of new touristic objects' location, the neighbourhood of A-l and A-2 high ways' junction will become, in Strykow nearby Lodz, where in the future the great regional, commercial, entertainment and leisure centre will be arranged. The construction and utilization of A-2 high way, nearby mentioned advantages, will create threats for placed in the neighbourhood - touristic areas, too. On the areas located in the strict neighbourhood of high way at the distance to 300-1000 m, conditions of recreation will be radically worsen. A big emission of air polution and noise by cars, which number will be systematically growing, will be its reason. This burden will take a part on areas of the Lagow Landscape Park in between, one of most attractive touristic areas, placed in the neighbourhood of A-2 high way. The A-2 high way, improving the access in transport of most attractive touristic areas placed on the Lubuskie Lakes District, may be a intermediate reason of degradation of their agricultural values and worsening conditions i of leisure. It may cause too intensive spatial management and development of excessive touristic movement, overestimating natural density of these areas. The most attractive places of touristic objects localities may also be built-up in the chaotic way on condition of terrain spatial management way and architectural form of errected buildings. In the future it will make touristic travels service difficult as well as achievement another functions utilizing from the high way closest neighbourhood and cause degradation of landscape. For the proper utilization of development chances and prevention of potential threats necessary is the overtaking elaboration of new local plans of spatial management and voivodeship, poviat and community programmes, considering foreseen results of construction and usage of A-2 high way.

Słowa kluczowe

PL

turystyka; planowanie przestrzenne; geografia transportu; autostrady

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 1999
• Tom: 23
• Numer: 2-3
• Opis fizyczny: s.201-219,tab.,bibliogr.+ 1 mapa

Twórcy

autor

Skalmowski W

Bibliografia

• Atlas samochodowy Polski 1996 Wydawnictwo „Demart". Warszawa
• Baza danych lokalnych GUS. Warszawa 1997
• Biuro Planowania Rozwoju Warszawy: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa warszawskiego. Warszawa 1997
• Biuro Studiów Przestrzennych i Polityki Regionalnej: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa bialskopodlaskiego. Biała Podlaska 1998
• Komorowski S. 1988 Scenariusz jako metoda diagnozy i prognozy. „Rozwój regionalny, rozwój lokalny, samorząd terytorialny". T. 12 WGiSR UW, Instytut Gospodarki Przestrzennej, Warszawa
• Kondracki J. 1988 Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa
• Krzymkowska-Kostrowicka A. 1997 Geoekologia turystyki i wypoczynku. PWN, Warszawa
• Kucharski B., Maluśkiewicz P. 1996 Ziemia Lubuska przewodnik. Sport i Turystyka Muza S.A., Warszawa
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J. 1998 Geografia turystyki Polski. PWE, Warszawa
• Malik K., Raciborska M. (red) 1996 Przewodnik po Polsce. Sport i Turystyka. Muza S.A., Warszawa
• Polska mapa administracyjna 1998 PPWK. Warszawa-Wrocław
• Polska mapa samochodowa z podziałem administracyjnym 1998 Wydawnictwo Kartograficzne Kompas. Szczecin
• Polska mapa turystyczna 1997 PPWK, Warszawa-Wrocław Polska. Ośrodki kultu religijnego 1995 PPWK, Warszawa-Wrocław Polska mapa zamków 1998 PPWK, Warszawa-Wrocław
• Plan kierunkowy zagospodarowania turystycznego Polski 1971 GKKFiT, Wrocław Przestrzenny program zagospodarowania turystycznego Polski do 1995 r. 1984 Instytut Turystyki, Toruń
• Przedsiębiorstwo Zagospodarowania Miast i Osiedli „TEREN": Studium zagospodarowania przestrzennego województwa zielonogórskiego. Zielona Góra 1996
• Rąkowski G. 1996 Polska Egzotyczna. Przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz", Pruszków
• Rusinek W. (red) 1998 Polska na weekend. Przewodnik turystyczny. Pascal, Bielsko-Biała
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa gorzowskiego. Gorzów 1997
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa poznańskiego. Poznań 1998
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa konińskiego. Konin 1996
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa sieradzkiego. Sieradz 1998
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego. Łódź 1997
• Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa skierniewickiego. Skierniewice 1997
• Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego: Studium zagospodarowania przestrzennego województwa siedleckiego. Siedlce 1997
• Wyrzykowski J. 1986 Geograficzne uwarunkowania rozwoju urlopowej turystyki wypoczynkowej w Polsce. „Acta Universitatis Wratislaviensis" nr 935. Studia Geograficzne nr XLIV, Wrocław