Zmiany w parametrach biochemicznych u szczurow intoksykowanych wybranymi ksenobiotykami

• Autorzy: Zasadowski A , Barski D. , Terlecka A. , Spodniewska A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian wybranych parametrów biochemicznych (glukozy, grup-SH oraz aktywności AP i Crpl) w surowicy krwi szczurów kontrolnych oraz zatruwanych octanem ołowiawym (w przeliczeniu na ołów) o stężeniu 2500 mg/dm3, podawanym przez 28 dni z wodą do picia i jednorazowo per os foschlorem w dawce 50 mg/kg m.c. Wymienione związki podawano poje­dyńczo i łącznie. Stwierdzono, że octan ołowiawy i foschlor w stosowanych daw­kach wykazują wpływ na badane parametry biochemiczne, przy czym nasilenie zmian uzależnione było nie tylko od rodzaju użytego ksenobiotyku, ale również od czasu jaki upłynął od zatrucia i sposobu intoksykacji. Zastosowanie octanu ołowiawego przed foschlorem spowodowało w niektórych okresach czasu nasilenie zmian w badanych parametrach biochemicznych — zwłaszcza aktywności fosfatazy alkalicznej i ceruloplazminy — w porównaniu z intoksykacją pojedyńczą tymi związkami.

RU

В работе представлены результаты исследований изменений биохимических пока зателей (глюкозы, групи-SH, а также активности щелочной фосфатазы и церулошш- мина) в сыворотке крови контрольных крыс и крыс, отравляемых уксуснокислым свинцом в концентрации 2500 мг/дм3 (в пересчете на свинец) в течение 28 дней с питьевой водой и одноразово фосхлором пероралыю в дозе 50 мг/кг массы тела. Указанные соединения давали отдельно и совместно. Констатировали, что уксусно­кислый свинец и фосхлор в применяемых дозах влияют на исследованные биохими­ческие параметры, причем интенсивность наблюдаемых изменений зависит не только от вида ксенобиотика, но также от времени, истекшего с момента отравления, и от способа интоксикации. Применение перед фосхлором уксуснокислого свинца усилило в некоторых промежутках времени изменения исследованных биохимических параметров — особенно активности щелочной фосфатазы и церулоплазмина — в сравнении с инто­ксикацией этими соединениями, применяемыми отдельно.

EN

Results of studies concerned changes of chosen biochemical parameters (glu­cose, groups-SH, alkaline phosphatase and ceruloplasmine) in blood serum of control and lead acetate intoxicated raits in this paper are presented. Rats were given lead acetate with drinking water in concentration 2500 mg/dm3 (as calculated for lead) during 28 days and once foschlore per os in dose of 50 mg/kg b.w. Above compounds were given seperately and together. It was found that lead acetate and foschlore in applied doses shured effect on the studied biochemical para­meters but intensity of changes were dependent not only on the type of used xenobiotic but olso on period of time from poisoning and way of intoxication. Application of lead acetate before foschlore caused in some periods of time inten­sification of the studied parameters changes particulary alkaline phosphatase and ceruloplasmine when compared to the single intoxications of these compounds.

Słowa kluczowe

PL

toksykologia; intoksykacja; ksenobiotyki; badania na zwierzetach; zwierzeta laboratoryjne; szczury; wskazniki biochemiczne; aktywnosc enzymatyczna; ceruloplazmina; fosfataza zasadowa; badania krwi; foschlor; octan olowiu

EN

toxicology; intoxication; xenobiotic; animal experimentation; laboratory animal; rat; biochemical index; enzyme activity; ceruloplasmin; alkaline phosphatase; blood test; foschlor; lead acetate

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Veterinaria
• Rocznik: 1993
• Tom: 21
• Opis fizyczny: s.195-204,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zasadowski A

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

autor

Barski D.

autor

Terlecka A.

autor

Spodniewska A.

Bibliografia

• Bessey, O. A., O. H. Lowry, M. J. Brock, 1946, A method for the rapid determination of alkaline phosphatase with jive cubic milimeters of serum. J. Biol. Chem., 164: 321.
• Сhrishti, M. A., T. Rotkiewicz, 1993, Hepatic and renal ultrastructural changes in cockerels exposed to cadmium chloride and subsequent interaction with organophosphate insecticide. J. Environ. Pathol. Toxicol. Oncol., 12 (1): 35—45.
• Cikrt, M., K. Blaha, J. Nerudova, D. Bitterova, H. Jehlickova. M. M. Jones, 1992, Distribution and excretion of cadmium and nickel after simultaneous exposure and the effect of N-benzyl-D-glucamine dithiocarbamate on their biliary and urinary excretion. J. Toxicol. Environ. Health, 35: 211—220.
• Farage-Elawar, M., B. Magnus Francis, 1988, Effects of fenthion, fenitrothion and desbromoleptophos on gait, acetylcholinesterase, and neuro­toxic esterase in young chicks after in ovo exposure. Toxicology, 49: 253—261.
• Humphreys, D. J., 1991, Effects of exposure to excessive quantities of lead on animals. Br. vet. J., 147: 18—30.
• Johansson, L., M. Wide, 1986, Long-term exposure of the male mouse to lead. Effects on fertility. Environ. Res., 41: 481—487.
• Kassen, С. K., W. M. Bracken, R. E. Dudley, P. L. Goering, G. A. Hazelton, J. I. Hjelle, 1985, Role of sulfhydryls in hepatotoxicity of organic and metallic compounds. Fund. Appl. Toxicol., 5: 806—811.
• Kimmel, С. A., L. D. Grant, С. S. Sloan, В. С. Gladen, 1980, Chronic low-level lead toxicity in the rat. Toxicol. Appl. Pharmacol., 56: 28—41.
• Kołacz, J., 1975, Badania nad skutecznością wybranych insektycydów fosfo­roorganicznych w zwalczaniu hyperdermatozy bydla. Med. Wet., 31 (5): 295—298.
• Kraczkowski, H., S. Patyra, M. Walkowski, 1980, Wpływ inhibicji esterazy cholinowej foschlorem na poziom białek i niektórych enzymów we krwi królików. Med. Wet., 36 (2): 113—116.
• Kuleta, Z., 1980, Wpływ trichlorfonu na zachowanie się aktywności enzyma­tycznej u owiec. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Vet., 12: 3—47.
• Morawiec, M., 1991, Pierwiastki szkodliwe a żelazo, cynk i miedź. Interakcje w organizmie zwierząt i ludzi. II. Ołów. Rocz. PZH, 42 (2): 121—126.
• Patyra, S., A. Kurek, S. Kossakowski, 1974, Badania hematologiczne u psów po ostrym zatruciu foschlorem. Med. Wet., 30 (8): 478—481.
• Podolak-Majczak, M., W. Tyburczyk, 1986, Wpływ skojarzonego działania azotynu sodu i karbarylu na organizm szczura. IV. Działanie hepatotoksyczne. Bromat., 19 (3): 161—166.
• Presson, B. L., D. Hamm, Т. A. Yazwinski, L. M. Pote, 1984, Critical test evaluations of oxfendazole and trichlorphon effectiveness of a paste formu­lation in the horse. Am. J. Vet. Res., 45 (6): 1203—1204.
• Rotkiewicz, Т., J. Szarek, A. Zasadowski, 1990, Wpływ jednorazowej i frakcjonowanej dawki octanu ołowiawego na obraz patomorfologiczny narzą­dów wewnętrznych szczurów po podaniu foschloru. Sesja naukowa Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, Warszawa, 58.
• Rice, E. V., E. Wagman, Y. Takekaka, W: Metody badań laboratoryjnych stosowanych w klinice. 1969, F. Kokot, PZWL, Warszawa.
• Sagan, Z., W: Laboratoryjne metody diagnostyczne. 1967, pod red. J. Kraw­czyńskiego, T. Osińskiego, PZWL, Warszawa.
• Saxena, D. K., R. C. Murthy, S. V. Chandra, 1986, Embriotoxic and teratogenic effects of interaction of cadmium and lindane in rats. Acta Pharmac. Tox., 59 (3): 175—178.
• Sсiesiński, K., 1979, Insektycydy fosforoorganiczne stosowane w profilak­tyce i leczeniu inwazji ekto- i endopasożytów u zwierząt gospodarskich. Med. Wet., 35 (5): 282—284.
• Sed1ak, J., R. H. Lindsay, 1968, Estimation of total, proteinbound, and nonprotein sulfhydryl groups in tissue with EUman's reagent. Anal. Biochem. 25: 192.
• Seibert, В. Р., K. M. Newсomb, В. F. Michael, 1986, Critical test ani safety avaluations of an oral paste preparation of mebendazole and trichlorphon in horses. Am. J. Vet. Res., 47 (6): 1347—1350.
• Slott, V., D. J. E с o b i с h о n, 1984, An acute and subacute neurotoxicity assessment of trichlorphon. Can. J. Physiol. Pharmac., 62 (5): 513—518.
• Tyburczyk, W., J. Borkowska, K. Klimek, D. Galicki, 1990, Ocena skojarzonego działania niskich dawek azotynu sodu i kwasu 2,4-dwuchlorofenoksyoctowego na wybrane parametry biochemiczne we krwi szczurów. Bro­mat., 23 (3—4): 151—155.
• Tyburczyk, W., J. Borkowska, K. Klimek, D. Galicki, 1989, Wpływ skojarzonego działania azotynu sodu i fenitrotionu na wybrane parametry bio­chemiczne we krwi szczurów. Rocz. PZH, 40 (1): 58—64.
• Tуburczyk, W., J. Borkowska, 1988, Działanie niskich dawek pestycy­dów fosforoorganicznych na organizm szczurów. I. Wpływ owadofosu i nogosu podawanych zwierzętom per. os. Bromat., 21 (2): 136—141.
• Valle-Сarrega, E. D., L. O. Camberos, H. S. Lopez, A. A. Angulo, 1984, Evaluation of a combination of febantel and trichlorphon as an anthel­mintic for horses and its effect on serum acetylcholinesterase activity. Veterinaria — Mexico, 15 (2): 101—104.
• Vyskocil, A., J. Paneel, M. Tusl, E. Ettlerova, V. Semecky, L. Kasparova, R. Lauwerys, A. Bernard, 1989, Does related proximal tubular dysfunction in male rats chronically exposed to lead. J. Appl. Toxicol., 9 (6): 395—399.
• Wagstaff, D. J., 1979, Effects of dietary lead acetate on hepatic detoxication enzyme activity. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 23: 753—758.
• Winder, Ch., J. Kitchen, 1984, Lead neurotoxicity: A review of the bio­chemical neurochemical and drug induced behavioural evidence. Progress in Neurobiology, 22: 59—87.
• Wysocka-Paruszewska, В., M. Biel-Baranowska, 1979, Effects chronic lead administration on noradrenaline level, and Cholinesterase activity in adult rat brain. Pol. J. Pharmacol., 31: 399—405.
• Zalewska, Z., G. Jurkiewicz, E. Wenzel, 1977, Fosforylacja oksyda­cyjna i aktywność dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej mózgu szczurów w na­stępstwie zatrucia trichlorfonem i dichlarfosem. Bromat., 10 (4): 354—356.
• Zasadowski, A., M. Buszko, D. Barski, 1992, Dynamika zmian poziomu Cu, Fe, Zn i Mn w wątrobie szczurów w zależności od dawki i czasu ekspo­zycji na metylobromfenwinfos (IPO-63) i siarczan miedzi. Acta Acad. Agricult, Tech. Olst., Vet., 20: 247—258.
• Zasadowski, A., D. Barski, 1990, Poziom pozostałości foschloru w wątro­bie i mózgu szczurów po podaniu octanu ołowiu i foschloru. Sesja naukowa Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, Warszawa, 58.