Zastosowanie wegla brunatnego i humobentofetu jako srodkow korygujacych zaburzenia metaboliczne u krow. Czesc II. Wplyw humobentofetu na przemiany metaboliczne i wydajnosc mleczna krow

• Autorzy: Kupczynski R

Warianty tytułu

EN

Application of brown coal and humobentofet in diet as correcting agents of metabolic disease in dairy cows. Part II. Effect of humobentofet on metabolism and milk yield in cows

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematem badań było określenie wpływu Humobentofetu na kształtowanie się parametrów biochemicznych krwi krów ze szczególnym uwzględnieniem parametrów równowagi kwasowo-zasadowej. Badania przeprowadzono u 30 krów, podzielonych na dwie grupy. Krowom grupy I charakteryzującym się stanem równowagi kwasowo-zasadowej oraz grupy II z zaburzeniami RKZ w kierunku alkalozy do dawki pokarmowej dodawano preparat mineralno-tłuszczowy Humobentofet. Stosowano go od 4 tygodni przed spodziewanym terminem porodu do 4 tygodni po porodzie. W celu określenia jego wpływu wykonano następujące badania: gazometryczne, hematologiczne, biochemiczne surowicy krwi: białko całkowite i jego frakcje, glukozę, makroelementy: Ca, P nieorganiczny, Na, K i Cl oraz aktywność enzymów (AspAT, AlAT, AP i GGTP). Stwierdzono buforujący wpływ Humobentofetu u krów z zasadowicą, natomiast u krów, u których występował normatywny układ parametrów RKZ, odnotowano przejście w alkalozę. Przyczynił się on również do wzrostu zawartości białka całkowitego i poziomu γ-globulin w surowicy krwi krów oraz zawartości Ca i P nieorganicznego, a ponadto do wzrostu wydajności mlecznej, zwłaszcza u krów grupy II.

EN

The subject of investigations was qualification of Humobentofet influence on the biochemical parametr’s formation in the blood of cows with special regard to parameters of acid base-balance state (ABB). Investigation were performed using 30 cows, divided on two groups. First group was characterized by normative acid base balance (ABB) state and the second group with disturbance of ABB in direction to alkalosis. Both groups were fed with addition mineral-fat preparation, Humobentofet. It was used for 4 weeks before expected time of calf born to 4 weeks after. For Humobentofet influence followed measurements were performed: gasometric, haematological, biochemical parameters in serum blood like total protein and it’s fractions, glucose, macroelements as Ca, inorganic P, Na, K and Cl and activity of enzymes like AST, ALT, ALP and GTP. After investigations find out the buffer influence of Humobentofet in cows with alkalosis, but in cows with normative state of ABB parameters were noted passage in alkalosis. It also contributed to increase content of total protein level and γ-globulin in serum blood of cow as well as increase of Ca and inorganic P and milk efficiency especially at the second group of cows.

Słowa kluczowe

PL

zawartosc tluszczu; bydlo; preparaty mineralno-tluszczowe; zaburzenia metabolizmu; zaburzenia rownowagi kwasowo-zasadowej; krowy; preparat Humobentofet; kwasica; wskazniki biochemiczne; alkaloza; badania krwi; wydajnosc mleka; mleko; wskazniki hematologiczne; zawartosc bialka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Zootechnika
• Rocznik: 2000
• Tom: 47
• Opis fizyczny: s.115-135,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kupczynski R

• Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Hodowlanego, Akademia Rolnicza, Wroclaw

Bibliografia

• [1] Bednarek D., Kondracki M., Grzęda M.: Magnez i wapń w profilaktyce porażenia poporodowego u krów. Med. Wet., 56, 6, 2000, 367-371.
• [2] Białkowski Z.: Gospodarka mineralna u krów i cieląt w rejonie niedoborowym. Praca hab. AR Lublin, 1986.
• [3] Bielak F., Wawrzyńczak S., Kraszewski J., Strządała B.: Efektywność stosowania dodatku tłuszczu paszowego w dawce pokarmowej dla krów rasy czerwono-białej. Rocz. Nauk. Zoot.T. 21, z. 1-2, 1994, 145-155.
• [4] Bronicki M., Dembiński Z.: Badanie aktywności enzymów wątrobowych u krów mlecznych w powiązaniu z wybranymi wskaźnikami gospodarki lipidowej. Med. Wet. 50, 6, 1994, 268-271.
• [5] Brzóska F., Wiewióra W., Michalec J., Brzóska B.: Wpływ tlenku magnezowego i dolomitu na wydajność krów, skład mleka, zawartość elektrolitów w mleku i surowicy krwi. Rocz. Nauk. Zoot. T. 23, z. 3, 1996, 71-84.
• [6] Christensen J. O., Grummer R. R, Rasmussen F. E., Bertics S. J.: Effect of method of delivery of propylene glycol on plasma metabolites of feed-restricted cattle. J. Dairy Sci. 80, 3, 1997, 563-568.
• [7] Chudoba-Drozdowska B., Janeczek W., Frąckiewicz G.: Wpływ podawania cielętom wyciągu z węgla brunatnego oraz „Acinorminu-Polfa” na wskaźniki równowagi kwasowo-zasadowej krwi. Med. Wet. 49, 7, 1993, 329-331.
• [8] Chudoba-Drozdowska B., Janeczek W., Kupczyński R.: Influence of brown coal, huminic acids and their mixture fed to calves on health and formation of chosen blood indexes. Vet. Med. Czech. 45, 4, 2000, 116-117.
• [9] Chudoba-Drozdowska B.: Węgiel brunatny w chowie cieląt. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 455, 1998, 173-184.
• [10] Coppock C., Wilks D.: Supplemented fat in high energy ration for lactating cows. Effects of intake, digestion, milk yield and composition. J. Anim. Sci., 69, 9, 1991,3826-3837.
• [11] Correa M. T., Curtis Ch. R., Erb H. N., Scarlett J. M. Smith R. D.: An ecological analysis of risk factors for postpartum disorders of Holstein - Fresian cows from thirty two New York Farms. J. Dairy Sci., 73, 1990, 1515-1524.
• [12] Dale A., Moore, Ishler V.: Managing dairy cows during the transition period: Focus on ketosis. Vol. 92, 12, 1997, 1061-1072.
• [13] Dembiński Z., Kosicki B., Mróz-Dembińska S., Szczęśniak Ł., Więckowski W.: Wpływ bentonitu produkcji krajowej na równowagę kwasowo-zasadową u bydła mlecznego w okresie okołoporodowym. Med. Wet. 41,5, 1985, 311-314.
• [14] Deptuła W., Dorynek Z.: Kształtowanie się wskaźników hematologicznych u krów mlecznych. Roczn. AR w Poznaniu. 136, 1993, 15-21.
• [15] Dhiman T., Kleinmans J., Tessmann N., Radloff H., Everst P., Satter L.: Effect of dietary forage: grain ratio on blood constituency in dairy cows. J. Dairy Sci., 74, 8, 1991, 2691- 2695.
• [16] Dobrzański Z., Tronina S.: Proekologiczne preparaty huminowe dla zwierząt. Zesz. Nauk. AR Wroc. s. Konf. 22, 361, 1999, 65-71.
• [17] Dymnicka M.: Wpływ żywienia krów oraz wielkości produkcji mleka, stadium laktacji i kolejnych laktacji na zawartość wybranych wskaźników biochemicznych we krwi. Wyd. Fundacja Rozwój SGGW, 1998.
• [18] Filar J.: Schorzenia przemiany węglowodanowo-tłuszczowej u przeżuwaczy. Wyd. AR w Lublinie, 1999.
• [19] Fürll M., Eckermann W., Amin M.: Saure basen und mineralstoff haushalt bei gesunden kuhen im geburtsnahen zeitraum. Tierärztliche Umschau. 49, 2, 1994, 107-108, 113-115.
• [20] Goff J. P., Horst R. L.: Plasma calcium levels achieved by various oral calcium salt preparations and their potential use in milk fever. J. Dairy Sci., Suppl. 1,74, 1991, 154.
• [21] Grodzki K., Kleczkowski M., Sikora J., Karpiński J., Stypuła J.: Występowanie i wpływ alkalozy żwacza krów na produkcję mleka. Med. Wet. 37, 12, 1981,719-722.
• [22] Grohn Y. T., Eicker S. W., Ducrocq V., Hertl J. A.: Effect of diseases on the culling of Holstein dairy cows in New York State. J. Dairy Sci., 81, 1998, 966-978.
• [23] Grohn Y. T., Erb H. N., McCulloch C. E., Saloniemi H. S.: Epidemiology of mammary gland disorders in multiparous Finish Ayrshire cows. Prev. Vet. Med. 8, 4, 1990, 241— 252.
• [24] Hejłasz Z. Profil metaboliczny porażenia poporodowego krów. Med. Wet. 41, 11, 1985, 688-690.
• [25] Hejłasz Z., Mazur O., Raułuszkiewicz S.: Wpływ eksperymentalnej kwasicy na funkcję gruczołu mlekowego krów. Med. Wet. 40, 4, 1984, 217-220.
• [26] Hejłasz Z., Nicpoń J.: Biegunki cieląt a zaburzenia w układach buforowych krwi matek i noworodków - próby regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. Med. Wet. 36, 10, 1980, 602-605.
• [27] Hejłasz Z., Nicpoń J.: Wpływ alkalozy na skład i właściwości siary i mleka krów. Med. Wet. 46, 9, 1990, 329-331.
• [28] Hejłasz Z., Nicpoń J.: Wpływ żywienia paszą mocznikowaną na równowagę kwasowo-zasadową (RKZ), poziomy elektrolitów i przemianę azotową we krwi i żwaczu. Med. Wet. 38, 1-3, 1982, 98-101.
• [29] Hejłasz Z., Nicpoń.: Profil metaboliczny krów i ich potomstwa w niestrawności zasadowej. Med. Wet. 45, 3, 1989, 158-161.
• [30] Janeczek W., Chudoba-Drozdowska B., Rojkowski A., Szulc T.: Kształtowanie się poziomów wybranych wskaźników krwi krów dokarmianych przed porodem różnymi dodatkami paszowymi. Zesz. Nauk. AR Wroc., s. Zoot. 35, 206, 1991, 17-31.
• [31] Janeczek W., Chudoba-Drozdowska B., Weinmann A., Augustyn D.: Wpływ podawania mieszanek mineralnych na bazie kwasów huminowych na kształtowanie się równowagi kwasowo-zasadowej u cieląt. Sem. Problemy w ekologizacji rolnictwa. Warszawa 11-12 czerwca, 1997, 108-113.
• [32] Janeczek W.: Wartość diagnostyczna oznaczeń biochemicznych dla potrzeb metafilaktyki okresu okołoporodowego u krów. Praca doktorska., Wrocław 1978 (maszynopis).
• [33] Janiak T., Koziorowska S., Grzegorzak B., Nicpoń J., Miernik A., Zglejszewski J.: Dynamika wskaźników biochemicznych i hematologicznych u cieląt pochodzących od krów odmiennie żywionych w okresie zasuszania. Pol. Arch. Wet. 25, 1, 1987, 91-109.
• [34] Janowić R.: Celowość stosowania buforów w żywieniu wysoko mlecznych krów. Prz. Hod. 9, 1986, 15-18.
• [35] Jardon P., Weaver L., Holmberg C.: Effect of calcium level on hypocalcemia and associated conditions in dairy cattle fed acidic diets in the late dry. J. Dairy Sci., 77, Suppl. 1, 510, 1994, 133.
• [36] Jarrige J.: Żywienie przeżuwaczy. Omnitech Press. PAN Jabłonna 1993.
• [37] Jonkisz P.: Wpływ ketozy krów cielnych na wybrane parametry krwi u noworodków. Praca doktorska. AR Wrocław, 1999, (maszynopis).
• [38] Kadarik K.: Some results of the etiology of alkalosis in high yielding dairy cows. Acta Vet. Scandinavica. Suppl. 89, 1993, 117-118.
• [39] Kelton D. F., Lissemore K. D., Martin R. E.: Recommendations for recording and calculating the incidence of selected clinical diseases of dairy cattle. J. Dairy Sci., 81, 1998, 2502-2509.
• [40] Kondracki M., Bednarek D., Cąkała S.: Problemy chorób niezakaźnych w hodowli bydła. Med. Wet. 52, 6, 1996, 350-354.
• [41] Kowalski Z. M., Kamiński J.: Niektóre aspekty żywienia krów wysoko wydajnych. XXVIII Sesja Żywienia Zwierząt. Mat. Konf. „Potrzeby pokarmowe wysoko wydajnych zwierząt fermowych”. Krynica 8-10 września, 1999, 13-31.
• [42] Kruczyńska H., Potkański A., Nowak W.: Ocena pasz i dawek pokarmowych najczęściej stosowanych w żywieniu bydła w warunkach wielkopolski oraz ich optymalizacja na podstawie metabolicznej reakcji organizmu. Zesz. Nauk. AR Wroc. s. Zoot. 38,226, 1994, 67- 85.
• [43] Kudlac E.: Negative Einfluss verschiedemer Umweltfaktoren auf das Puerperium beim Rind und Möglichkeiten zur Steuerung dieser Periode. Tierärztl. Wschr., 89, 1982, 329- 333.
• [44] Kuleta Z., Łuczak Z., Polakowska-Nowak G.: Wartości wskaźników przemiany białkowej i energetycznej u krów w okresie okołoporodowym. Acta. Acad. Agricult. Tech. Olst. Vet. 21, 1993, 91-101.
• [45] Kupczyński R.: Zastosowanie węgla brunatnego i humobentofetu jako środków korygujących zaburzenia metaboliczne u krów. Cz. I. Węgiel brunatny jako środek korygujący zaburzenia metaboliczne u krów. Zesz. Nauk. AR Wroc., Zoot. 47, 2000, (w druku).
• [46] Kwiatkowski T., Preś J., Łuczak W.: Ocena wskaźników przemiany białkowej, węglowodanowej i mineralnej we krwi krów mlecznych dokarmianych energetycznie. Pol. Arch. Wet. 29, 1-2, 1986, 177-187.
• [47] Kwiatkowski T., Preś J., Marcinkowski K., Sekuła B.: Wpływ dokarmiania energetycznego krów w okresie okołoporodowym na ich stan zdrowotny i produkcyjność. Med. Wet. 43, 10, 1993, 611-616.
• [48] Kwiatkowski T., Preś. J.: Kliniczne następstwa niewłaściwego stosowania kiszonek w żywieniu bydła. Med. Wet. 40, 10, 1984, 596-600.
• [49] Lach Z.: Wpływ żywienia krów mlecznych w systemie PMR (portion mixed ration) na niektóre wskaźniki krwi. XXVIII Sesja Żywienia Zwierząt. Mat. Konf. „Potrzeby pokarmowe wysoko wydajnych zwierząt fermowych”. Krynica 8-10 września, 1999, 123-124.
• [50] Lechowski R.: Wpływ subklinicznej kwasicy krów cielnych na stan wątroby nowo narodzonych cieląt-badania doświadczalne i terenowe. S. Rozprawy Naukowe i Monografie SGGW, 183, 1993.
• [51] Leclerc H., Block E.: Effect of reducing dietary cation - anion balance for prepartum dairy cows with specific reference hypocalcemic parturient paresis. Can. J. Anim. Sci., 69, 2, 1989,411-423.
• [52] Lotthammer K. H.: Relationships between milk production and health, fertility and lifespan in dairy cattle-investigations in a high yielding dairy herd. Tierärztliche Umschau. 54, 10, 1999, 544-553.
• [53] Madej E., Stec A., Filar J.: Okołoporodowe zaburzenia metaboliczne u krów pierwiastek o genetycznie dużej wydajności mlecznej. Med. Wet. 49, 9, 1993, 403-408.
• [54] Meyer D. J., Harvey J. W.: Veterinary laboratory medicine. W.B. Saunders Company. USA, 1998.
• [55] Nachtomi E., Halevi A., Bruckental J., Amir S.: Energy-protein intake and its effect on blood metabolites of high producing dairy cows. Can. J. Anim. Sci., 71,2, 1991,401-407.
• [56] Nicpoń J., Hejłasz Z.: Analiza przyczyn obniżonej jakości i wydajności mleka (choroby metaboliczne). Życie Wet. 68, 2, 1993, 34—37.
• [57] Nicpoń J., Jonkisz P.: Wpływ alkalozy krów ciężarnych na wybrane parametry biochemiczne krwi cieląt. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Veterinaria, 23, 1996, 25-30.
• [58] Nicpoń J., Jonkisz P.: Wpływ niestrawności kwaśnej i zasadowej krów ciężarnych na zdrowie cieląt. Med. Wet. 53, 4, 1997, 208-213.
• [59] Oetzel G. R., Fettman M. J., Hamar D. W., Olson J. D.: Screening of anionie salts for palatability, effects on acid-base status, and urinary calcium excretion in dairy cows. J. Dairy Sci.,74, 3, 1991,965-971.
• [60] Olszewska H.: Profil metaboliczny jałówek żywionych paszami z łąk nadnoteckich. Cz. I. Kształtowanie się niektórych enzymów w surowicy krwi jałówek. Sem. Problemy w ekologizacji rolnictwa. Warszawa 11-12 czerwca, 1987, 214—219.
• [61] Preś J., Kinal S.: Aktualne spojrzenie na sprawę zaopatrzenia zwierząt w mikroelementy. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 434, 1996, 1043-1061.
• [62] Raś A., Glazer T.: Wpływ podklinicznej kwasicy na przebieg okresu okołoporodowego i dalszą płodność krów mlecznych. Med. Wet. 43, 7, 1987, 428-431.
• [63] Roby K.A.W., Chalupa W., Orsini J. A., Elser A. H., Kronfeld D. S.: Acid-base and electrolyte balance in dairy heifers fed forage and concentrate rations: effects of sodium bicarbonate. American J. Vet. Res., 48, 6, 1987, 1012-1016.
• [64] Rug J.: Sees fatty liver syndrome with secondary ketosis. Modern Vet. Pract., 1, 1987, 32.
• [65] Rutkowiak B.: Zaburzenia trawienne i metaboliczne w stadach krów mlecznych. PWRiL, Warszawa 1987.
• [66] Saba L., Białkowski Z. Wójcik S.: Ocena gospodarki mineralnej u krów mlecznych w okresie międzyciążowym w stadzie z obniżoną płodnością. Pol. Arch. Wet. 25, 1987, 237- 245.
• [67] Saba L., Białkowski Z., Janecki T., Junkuszew W.: Ocenia niektórych wskaźników profilu metabolicznego i płodności krów w rejonach niedoborów mineralnych. Ann. UMCS Sect. DD. 42, 11, 1987, 95-102.
• [68] Saba L., Bis-Wencel H.: Wpływ dodatków mineralnych na wybrane wskaźniki profilu metabolicznego krwi i płodność krów mlecznych. Ann. UMCS Sect. EE. 10, 41, 1992, 277-283.
• [69] Saba L., Bombik T., Bombik A., Nowakowicz-Dębek B.: Niedobory mineralne u krów mlecznych. Med. Wet. 56, 2, 2000, 125-128.
• [70] Sagan Z., Śliwińska J.: Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń równowagi kwasowo- zasadowej. PZWL, Warszawa 1988.
• [71] Skrzypek R., Dorynek Z.: Porównanie niektórych wskaźników biochemicznych we krwi krów utrzymywanych w warunkach obory tradycyjnej oraz fermy przemysłowej. Med. Wet. 41, 5, 1985, 308-310.
• [72] Skrzypek R.: Wpływ ketozy u krów na wskaźniki biochemiczne i hematologiczne oraz na równowagę kwasowo-zasadową. Rocz. AR Pozn. 42, 1991, 147-155.
• [73] Strusińska D.: Zawartość i wykorzystanie składników mineralnych z różnych dawek pokarmowych dla krów w wybranych gospodarstwach regionu olsztyńskiego. Acta. Acad. Agricult. Tech. Olst. Suppl. A, 40, 1994, 1-55.
• [74] Strzetelski J.: Wpływ zastosowania nowych zasad bilansowania dawek pokarmowych na efekty żywienia krów krajowych ras mlecznych o różnym genotypie. Rocz. Nauk. Zoot. s. Rozpr. Nauk., 1997.
• [75] Studer V. A., Grummer R. R., Bertics S. J., Reynolds C. K.: Effect of prepartum propylene glycol administration on periparturient fatty liver in dairy cows. J. Dairy Sci. 76, 10, 1993, 2931-2939.
• [76] Szulc T., Janeczek W., Chudoba-Drozdowska B., Małyszko W.: Wpływ dodatków paszowych dla krów w okresie okołoporodowym na ich użytkowość mleczną i wyniki wychowu cieląt. Zesz. Nauk. AR Wroc. s. Zoot. 35, 205, 1992, 33-41.
• [77] Szulc T., Preś.: Analiza przydatności w żywieniu niektórych dodatków paszowych i ergotropików oraz ich wpływ na użytkowość mleczną krów. Zesz. Nauk. AR Wroc. s. Zoot. 37, 226, 1994, 104-115.
• [78] Tauriainen S., Sankari S., Pyorala S., Syrjala-Qvist L.: Effect of anionie salts in concentrate mixture and calcium intake on some blood and urine minerals, acid-base balance and feed intake of dry pregnant cows on grass silage based feeding. Agric. and Food Sci. in Finland. 7, 5-6, 1998, 523-533.
• [79] Tucker W. B., Cummings K. R., Van Koevering M. T.: Natural sodium sesquicarbonate fed for an entire lactation: influence on performance and acid-base status of dairy cows. J. of Dairy Sci., 77, 10, 1994,3111-3117.
• [80] Tucker W. B., Harrison G. A., Hemken R. W.: Influence of dietary cation-anion balance on milk, blood, urine, and rumen fluid in lactating dairy cattle. J. Dairy Sci., 71, 2, 1988, 346-354.
• [81] Tucker W.B., Harrison G.A., Hemken R.W., Harmon R.J.: Efficacy of simulated, slow release sodium bicarbonate in stabilising ruminal milieu and acid-base status in lactating dairy cattle. J. Dairy Sci., 71; 7, 1988, 1823-1829.
• [82] Tyler J. W., Dowling P. M., Spano J. S., McKnight A. L., Wolfe D. F.: Severe prepartum ketosis in an obese beef cow. J. Am. Vet. Med. Assoc. 15, 204, 1994, 1665-1667.
• [83] Vermunt J. A brief review and observations on clinical ketosis in non-lactating pregnant dairy cattle. N. Z. Vet. J., 35, 1987, 121-123.
• [84] Wolańczyk-Rutkowiak K.: Wartości prawidłowe niektórych wskaźników biochemicznych u krów mlecznych rasy ncb sektora państwowego na terenie Wybrzeża Gdańskiego. Cz. I. Wartości prawidłowe dla populacji krów. Pol. Arch. Wet. 26, 3-4, 1986, 99-111.
• [85] Wolf P.L.: Clinical significance of increased or decreased serum alkaline pfosphatase iso-enzymes. Clin. Lab Med., 6, 1986, 525-532.
• [86] Wu Z., Huber J. T.: Relationship between dietary fat supplementation and milk protein concentration in lactating cows. A review. Livest. Prod. Sci., 39, 1994, 141-155.
• [87] Zalewska E., Krasucki J., Cąkała S.: Mikroelementy - Cu, Zn, Fe, witamina B₁₂ i karetenoidy, wskaźniki hematologiczne - Hb i Ht oraz mleczności krów żywionych paszą z dodatkiem bentonitu. Med. Wet. 41, 2, 1985, 122-125.
• [88] Zieliński J.: Badania nad wpływem Dolopaszu na równowagę kwasowo-zasadową u krów mlecznych. Med. Wet. 47, (1), 1991, 30-31.
• [89] Zieliński J.: Badania nad występowaniem odchyleń wybranych wskaźników biochemicznych u krów i cieląt w gospodarstwach wielkostadnych w Leszczyńskiem. Med. Wet., 44, 4, 1988, 229-232.