Central European botanic gardens as centres of dispersal of alien plants

• Autorzy: Galera H , Sudnik-Wojcikowska B.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the work was to estimate the specific role that Central European botanic gardens play in the dispersal of alien plants, which results from the wide variety of plants cultivated in the gardens and regular international exchange of plant material between these institutions. We compared the results of recent field studies (in eight Polish botanic gardens) and a review of older literature data and herbarium collections (from Central European botanic gardens). We found that in Poland the proportion of botanic garden escapes was lower (3%) than would be expected from the "tens rule". Botanic gardens have played a considerable role in the development of the synanthropic flora of Central Europe in the last 200 years. We determined a group of species introduced through a network of botanic gardens and propose 5 theoretical patterns to describe the mode and pathways of the early stages of introduction of these species.

Słowa kluczowe

EN

Central Europe; botanical garden; alien plant; garden escape; migration pattern; plant invasion; synanthropic flora

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Societatis Botanicorum Poloniae
• Rocznik: 2010
• Tom: 79
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.147-156,fig.,ref.

Twórcy

autor

Galera H

• University of Warsaw, Al.Ujazdowskie 4, 00-478 Warsaw, Poland

autor

Sudnik-Wojcikowska B.

Bibliografia

• ABROMEIT J., JENTSCH A., VOGEL G. 1903. Flora Ost und Westpreussen, Vol. 2.1. Preussischer Bot. Ver. Königsberg, Verl. R. Friedlander et Sohn, Berlin.
• ADAMCZEWSKA A., BOMAROWSKA A., JANOWSKA J. 2000. Flora synantropijna Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Acta Univ. Lodz., Folia Bot. 15: 115-130. (in Polish with English summary)
• ASCHERSON P. 1894. Die verwilderten Pflanzen in der Mark Brandenburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Pflanzen. Z. Ge- sammten Naturwiss. 8: 435-463.
• ASCHERSON P., GRAEBNER P. 1896-1898. Synopsis der Mitteleuropäischen Flora, Vol. 1. Verl. W. Engelmann, Leipzig.
• ASCHERSON P., GRAEBNER P. 1898-1899. Flora des Nordostdeutschen Flachlandes. Verl. Gebrźder Borntraeger, Berlin.
• ASCHERSON P., GRAEBNER P. 1917. Synopsis der Mitteleuropäischen Flora, Vol. 7. Verl. W. Engelmann, Leipzig.
• Bailey I.P., conolly A.p. 2000. Prize-winners to pariahs. A history of Japanese Knowtweed s.l. (Polygonaceae) in the British Isles. Watsonia 23: 93-110.
• BGCI [year unknown] [on line]. Acc.: 2009-06-25 from: .
• BORYSIAK J., JAŃCZYK-WĘGLARSKA J., KOŃCZAL J. 2004. Spontaniczna flora naczyniowa i roślinność Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza oraz możliwości ich wykorzystania w dydaktyce. In: Przyroda Polski w europejskim dziedzictwie dóbr natury. Streszczenia referatów i plakatów. 53 Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Toruń, Bydgoszcz, 6-11 września 2004. Polskie Towarzystwo Botaniczne, Oddział Bydgoski, Oddział Toruński, Wydaw. Uczelniane ATR, Toruń-Bydgoszcz, p. 144. (in Polish)
• BRANDES D. 2008. Invasive Pflanzen: Naturkatastrophe oder Spiegel unserer Kulturgeschichte? Abh. Braunschw. Wissen- sch. Ges. 59: 9-36.
• BRAUN A. 1852. Chamomilla discoidea Gay, eine neue Wanderpflanze in Deutschland. Bot. Zeitung 10.38: 649-653.
• CLEVELAND W.A. (ed.) 1989. Britannica Atlas. Encyclopedia Britannica, Chicago, Auckland, Geneva, London, Madrid, Manila, Paris, Rome, Seoul, Sydney, Tokyo, Toronto.
• COOK C.D.K., URMI-KÖNIG K. 1985. A revision of the genus Elodea (Hydrophyllaceae). Aquatic Bot. 21: 111-156.
• DAWSON W., MNDOLWA A.S., BURSLEM D.F.R.P., HULME P.E. 2008. Assessing the risks of plant invasions arising from collections in tropical botanic gardens. Biodivers. Conse- rv. 17: 1979-1995.
• DEHNEN-SCHMUTZ K., TOUZA J., PERRINGS C., WILLIAMSON M. 2007. A century of the ornamental plant trade and its impact on invasion success. Diversity Distrib. 13: 527-534.
• EVTJUCHOVA M.A. 1949. Flora i rastiteinost’ territorii Glavnogo botaniceskogo sada. Trudy Glavn. Bot. Sada 1: 63-86.
• GALERA H. 2003. Rośliny występujące spontanicznie w polskich ogrodach botanicznych - przegląd listy florystycznej. Biul. Ogr. Bot. Muz. Zbiorów 12: 31-82.
• GALERA H., RATYŃSKA H. 1999. Greenhouse weeds in the Botanical Garden of PAS in Warsaw-Powsin. Acta Soc. Bot. Pol. 68.3: 227-236.
• GALERA H., SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. 2004a. Historyczne notowania chwastów związanych z działalnością ogrodów botanicznych Europy Centralnej. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 11.2: 293-317. (in Polish with English summary)
• GALERA H., SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. 2004b. The structure and differentiation of the synanthropic flora of the botanical gardens in Poland. Acta Soc. Bot. Pol. 73.2: 121-128.
• GRAEBNER P. 1910. Lehrbuch der allgemeinen Pflanzengeographie. Verl. Uelle und Meyer, Leipzig.
• GRAF A., ROHNER M.-S. 1984. Wiesen im Botanischen Garten Berlin-Dahlem. Verh. Berl. Bot. Ver. 3: 3-23.
• GUINET C. 1936. Contribution a’ l’Ztude de la flore adventice de la region parisienne. Bull. Soc. Bot. France 83: 225-234.
• GUSEV YU.D. 1964. Naturalizatsiya amerikanskikh rastenii v basseine Finskogo zaliva. Bot. Zh. 49.9: 12-62.
• GUSEV YU.D. 1966. Rasselenie vidov Galinsoga v Leningradskoi oblasti. Bot. Zh. 51.4: 577-579.
• GUZIK J., PAUL W. 2000. Veronica peregrina (Scrophulariaceae) in Kraków - rediscovered after a century. Fragm. Flor. Geobot. 45.1-2: 513-539.
• GUZIK J., SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. 1994. Nowe lub rzadkie w Polsce rośliny synantropijne. 1. Eragrostis multicaulis (Poaceae). Fragm. Flor. Geobot., Ser. Pol. 1: 209-221. (in Polish with English summary)
• HANTZ J. 1979. Rodzaj Oxalis L. w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. 25.1: 65-112. (in Polish)
• HARTL D. 1975. Familie Scrophulariaceae. In: Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Hartl D., Wagenitz G. (eds). P. Parey Verl., Berlin-Hamburg, Vol. 6.1, pp. 1-469.
• HEGER T. 2004. Zur Vorhersagbarkeit biologischer Invasionen. Entwicklung und Anwendung eines Modells zur Analyse der Invasion gebietsfremder Pflanzen. Neobiota 4: 1-197.
• HEGI G., GAMS H. 1964. Illustrierte Flora von Mitteleuropa, Vol. 4.3. C. Hanser Verl., München.
• HEYWOOD V.H. (ed.) 1989. The Botanic Gardens Conservation Strategy. IUCN Bot. Gard. Conservation Secretariat, Kew- Richmond.
• HEYWOOD V.H. 1987. The changing role of the botanic garden. In: Botanic gardens in the World Conservation Strategy. Bramwell D., Hamann O., Heywood V.H., Synge H. Acad. Press, London, pp. 117-130.
• HOHLA M. 1998. Euphorbia maculata L., die Flecken-Wolfsmilch, jetzt auch im Innviertel (Oberösterreich). Beitr. Naturk. Oberösterreichs 6: 303-307.
• JACKOWIAK B. 1999. Modele ekspansji roślin synantropijnych i transgenicznych. Phytocoenosis 11, Semin. Geobot. 6: 3-14. (in Polish)
• JÄGER E. 1988. Möglichkeiten der Prognose synanthroper Pflanzenausbreitungen. Flora 180: 101-131.
• KELLER B.A., LYUBIMENKO V.N., MAL’TSEVA A.I., FEDRENKO B.A., SHISHKINA B.K., KAMENSKII K.B., IL’IN M.M. 1935. Sornye rasteniya SSSR , Vol. 4. Izd. Akademi Nauk SSSR, Moskva-Leningrad.
• KLINGE J. 1882. Flora von Est-, Liv- und Curland. Verl. F. Kluge, Reval.
• KOWARIK I. 1992a. Berücksichtigung von nichtheimischen Pflanzenarten, von “Kulturflüchtlingen“ sowie Pfanzenvorkommen auf Sekundärstandorten bei der Aufstellung Roter Listen. Schriftenreihe Vegetationsk. 23: 175-190.
• KOWARIK I. 1992b. Einführung und Ausbreitung nichtheimischer Gehölzarten in Berlin und Brandenburg und ihre Folgen für Flora und Vegetation. Verh. Bot. Ver. Berlin, Brandenburg 3: 3-188.
• KOWARIK I. 1999. Neophyten in Deutschland: quantitativer Überblick, Eiführungs- und Verbeitungswege, ökologische Folgen und offene Fragen. Umweltbundesamt Texte 55/99: 17-43.
• KOWARIK I. 2003. Biologische Invasionen: Neophyten und Neozonen in Mitteleuropa. Verl. E. Ulmer, Stuttgart. KOZHEVNIKOV A.V. 1935. Sornaya i adventivnaya flora Moskovskogo bot. sada. Byull. Moskovsk. Obshch. Isp. Prir., Otd. Biol. 44.4: 193-203.
• MAITULINA YU.K. 1984. Novye i redkie adventivnye rasteniya Vologodskoi oblasti. Byul. Glavn. Bot. Sada 132: 45-46. MARCINKOWSKI J. 2003. Zmiany w asortymencie krajowych szkółek bylinowych. Szkółkarstwo 6: 22-26. (in Polish)
• MAROSZ A. 2002. Asortyment drzew i krzewów w polskich szkółkach. Szkółkarstwo 6: 26-29. (in Polish)
• MAROSZ A. 2005. Stan i perspektywy produkcji róż w Polsce. In: Problemy w produkcji krzewów róż w nowych warunkach ekonomicznych po akcesji z Unią Europejską. Czernyczewicz E., Konopiński M. (eds). Konferencja Naukowa Akademii Rolniczej, Lublin, 2005.02.16. Katedra Ekonomiki Ogrodnictwa Akademii Rolniczej, Lublin, pp. 4-12. (in Polish)
• MAUNDER M. 1994. Botanic gardens: future challenges and responsibilities. Biodivers. Conserv. 3: 97-103.
• MAUNDER M., HIGGENS S., CULHAM A. 2001. The effectiveness of botanic garden collections in supporting plant conservation: a European case study. Biodivers. Conserv. 10: 383-401.
• MAUNDER M., HUGHES C., HAWKINS J.A., CULHAN A. 2004. Hybridization in ex situ plant collections: conservation concerns, liabilities, and opportunities. In: Hybridization in ex situ plant collections: conservation concerns, liabilities, and opportunities. Guerrant E. O., Havens K., Maunder M. (eds). Island Press, Washington, Corelo, London, p. 325-364.
• MEUSEL H., JÄGER E., WEINERT E. 1965. Vergleichende Cho- rologie der zentraleuropäischen Flora. G. Fischer Verl, Jena.
• NAEGELLI D., THELLUNG A. 1905. Die Flora des Kantons Zürich. Die Ruderal- und Adventivflora des Kantons Zürich. Viertelj. Schr. naturf. Ges., Zürich 50: 225-305.
• NOWAK T.J. (ed.) 1999. Index Plantarum polskich kolekcji dendrologicznych. Pr. Ogr. Bot. Uniw. Wrocł. 5.1: 17-306. (in Polish with English summary)
• NOWAK T.J. (ed.) 2000. Index Plantarum of outdoors cultivated herbaceous plants in Poland. Pr. Ogr. Bot. Uniw. Wrocł. 6.1: 5-399.
• PAX F. 1915. Schlesiens Pflanzenwelt. Verl. G. Fischer, Jena.
• PETERS W.L., MEYER M.H., ANDERSON N.O. 2006. Minnesota horticultural industry survey on invasive plants. Euphyti- ca 148: 75-86.
• PLANTICO ZIELONKI 2007 [on line]. Acc.: 2008-01-25 from: <http://www.plantico.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=16&Itemid=77>. (in Polish)
• POLSKIE STOWARZYSZENIE CENTRÓW OGRODNICZYCH 2009 [on line]. Acc.: 2009-06-08 from: <http://www. psco.org.pl/index.php?body=firmy&woj=all>. (in Polish)
• PUCHALSKI J., GALERA H. 2001. Zadania dla polskich ogrodów botanicznych w zakresie ochrony roślin w skali europejskiej zgodnie z Konwencją Berneńską. Biul. Ogr. Bot., Muzeów i Zbiorów 10: 85-94. (in Polish with English summary)
• REICHARD S.H., WHITE P. 2001. Horticulture as a pathway of invasive plant introductions in the United States. BioScience 51, 2: 103-113.
• ROSTAŃSKI K. 1992. Euphorbia L., Wilczomlecz. In: Flora Polski. Jasiewicz A. (ed.). Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków, Vol. 3, pp. 140-168. (in Polish)
• RÖTHLISBERGER J. 2007. Aktuelle Verbreitung der Gattung Chamaesyce (Euphorbiaceae) in der Schweiz. Bauhinia 20: 19-33.
• SCHULZ D.L. 1981. Untersuchungen zur Typisierung der peruanischen Galinsoga-Arten. Feddes Repert. 92.5-6: 387-395.
• SCHULZ D.L. 1984. Zur Ausbreitungsgeschichte der Galinsoga-Arten in Europa. Acta Bot. Slov., Ser. A, Suppl. 1: 285-296.
• SG-VEGETABLES.COM 2006 [on line]. Acc.: 2008-01-25 from: <http://www.sg-vegetables.com/pl/assortment.asp>. (in Polish)
• SHARING INFORMATION, AND POLICY, ON POTENTIALLY INVASIVE ALIEN PLANTS IN BOTANIC GARDENS 2009. Acc.: 2009-06-25 from: <http://www.plantnetwork.org /aliens/index.html>.
• SKVORTSOV A.K., VINOGRADOVA YU.K., KUKLINA A.G., KRAMARENKO L.A., KOSTINA M.V. 2005. Formirovanie ustoichivykh introduktsionnykh populyatsii. Abrikos, chereshnya, cheremukha, zhimolost’, smorodina, aroniya. Nauka, Moskva.
• STEYERMARK J.A. 1977. Flora of Missouri. The Iowa State Univ. Press, Iowa.
• SUKOPP H. 1990. Stadtökologie: das Beispiel Berlin. D. Reimer Verl., Berlin. (in German)
• SUKOPP H. 2006. Botanische Gärten und die Berliner Flora. Willdenowia 36: 115-125.
• SUKOPP H. 2007. Dynamik und Konstanz in der Kulturlandschaftentwicklung. Berlin-Brandenbg. Akad. Wiss. Ber. Abh. 13: 13-34.
• SUKOPP H., SUKOPP U. 1994. Das Modell der Einführung und Einbürgerung nicht einheimischer Arten. Gaia. Ecol. Perspec. in Science, Humanities and Economics: 267-288.
• SYKORA K.V. 1990. History of the impact of man on the distribution of plant species. In: Biological Invasions in Europe and the Mediterranean Basin. Di Castri F., Hansen A.J., Debussche M. (eds). Kluwer Acad. Publ., Dortrecht, pp. 37-50.
• SZOBER J. 1963. Ukazanie się kanianki amerykańskiej w Warszawskim Ogrodzie Botanicznym. Wiad. Bot. 7.1: 70-71. (in Polish)
• THELLUNG A. 1915. fber die in Mitteleuropa vorkommenden Galinsoga-Formen. Allg. Bot. Z. Syst. 1-4: 1-16.
• TREPL L. 1984. Über Impatiens parviflora DC. als Agriophyt in Mitteleuropa. Diss. Bot. 73: 1-398.
• TRZCIŃSKA-TACIK H. 1979. Flora synantropijna Krakowa. Rozpr. habil. UJ, Kraków 32: 1-278. (in Polish)
• Weber E., gut D. 2004. Assessing the risk of potentially invasive plant species in central Europe. J. Nature Conserv. 12: 171-179.
• WĘGLARSKI K. 1997. Active protection as an important element of the genus diversity of rare and endangered flora species. Idee ekologiczne 10, Ser. Szkice 6: 27-34.
• WILLIAMSON M. 1996. Biological invasions. Chapman and Hall, London-Wienheim-New York-Tokyo-Melbourne-Madras.
• WILLIAMSON M., FITTER A. 1996. The varying success of invaders. Ecology 77, 6: 1661-1666.
• WITTIG, R. 2002: Siedlungsvegetation. E. Ulmer Verl., Stuttgart.
• ZAJĄC A. 1983. Studies on the origin of archaeophytes occuring in Poland. Part 1. Methodical considerations. Zesz. Nauk. UJ, Pr. Bot. 11: 87-107.
• ZEMANEK B. 1993. The role of botanical gardens in the development of scientific study of plants. Polish Bot. Stud., Guidebook Ser. 9: 11-20.
• ZIMMERMANN W., HEGI G., BEGER H. 1965. Fam. Euphor- biaceae. In: Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Hegi G. (ed.). C. Hanser Verl., München, Vol. 5.1, pp. 113-190.
• ZWIĄZEK SZKÓŁKARZY POLSKICH 2007 [on line]. Acc.: 2008-01-25 from: <http://www.zszp.pl/index.php?sub=szukaj&adv=0&ltr=A&grp=1&prez=1>. (in Polish, English, Russian)