PL
Ze względu na zwiększone ubytki rodzin pszczelich podczas ich zimowania w pasiekach opanowanych przez warrozę aktualne stało się zagadnienie racjonalnego rozmnażania rodzin. Badania prowadzone w Zakładzie Pszczelnictwa ART w Olsztynie w latach 1988-1990 miały na celu porównanie 4 metod tworzenia nowych rodzin: 1. odkłady wczesne, 2. odkłady późne, 3. odkłady zsypańce, 4. sztuczna rójka. Badania prowadzono na 40 rodzinach, po 10 w każdej grupie. Wpływ metod tworzenia rodzin na rozwój i produkcyjność macierzaków oceniano na podstawie rozwoju, określanego ilością czerwiu podczas dwóch wiosennych pomiarów, oraz produkcyjności. Nowo utworzone rodziny pielęgnowano, odbając o ich intensywny rozwój. Do dalszych badań pozostawiono tylko po 5 nowych rodzin z każdej grupy, które podczas ostatniego pomiaru miały najwięcej czerwiu. Pod koniec każdego sezonu oceniano przygotowanie rodzin do zimowli na podstawie siły rodzin (w punktach) i liczby obsiadanych plastrów. Najwięcej nowych rodzin utworzono przez odkłady wczesne (od 16 w 1988 r. do 20 w 1990 г.), najmniej zaś - wykonując sztuczną rójkę (od 2 w 1990 r. do 7 w 1989 г.). Badane sposoby rozmnażania nie wpłynęły istotnie na ilość czerwiu i łączną produkcyjność macierzaków z pożytków wczesnych i późnych, wpłynęły jednak na uzyskaną przez rodziny wartość miodu przeliczeniowego. Najwyższą wartość miodu przeliczeniowego i miodu przeliczeniowego ogółem uzyskały rodziny rozmnażane metodą odkładów późnych. Obliczając łącznie uzyskaną produkcję miodu i wosku z macierzaków oraz przeliczeniową wartość nowych rodzin największą produkcję uzyskano dzieląc rodziny metodą wczesnych odkładów.
RU
Вопрос рационального размножения пчелиных семей является актуальным, поскольку во время зимовки на пасеках, где распространился варроз, пчелы несут большие потери. Целью исследований, проведенных в отделе пчеловодства Сельскохозяйственно-Технической Академии в Ольштыне в 1988-1990 гг. было сравнение 4 методов формирования новых семей: ранние отводки, поздние отводки, стряхивание и искусственное роение. Исследования провели на 40 семьях, по 10 в каждой группе. Влияние методов формирования новых семей на развитие и продуктивность материнских семей оценивали по количеству расплода во время двух весенних измерений, а также по продуктивности. За вновь сформированными семьями тщательно ухаживали, создавая им условия интенсивного развития. Для дальнейших исследований оставляли только по 5 семей из каждой группы, у которых во время последнего измерения было всего расплода. В конце каждого сезона оценивали подготовку семей к зимовке на основании их силы в баллах и количества обсиживаемых сотов. Больше всего новых семей сформировали путем ранних отводков (от 16 в 1988 г. до 20 в 1990 г.), а меньше всего - применяя искусственное роение (от 2 в 1990 г. до 7 в 1989 г.). Исследованные способы размножения не повлияли значимо на количество расплода и общую продуктивность материнских семей с ранних и поздних взятков. Повлияли они, однако, на полученную семьями продукцию пересчетного меда (воск, расплод и пчелы, выраженные стоимостью меда). Наивысшую продукцию пересчетного меда и пересчетного вместе с откачанным дали семьи, размноженные методом поздных отводков. Однако, если суммировать откачанный мед и воск материнских семей и пересчетную стоимость новых семей, то окажется, что наивысшую продукцию получили при размножении методом ранних отводков.
EN
The rational multiplication of honeybee colonies is a subject of current, interest because of the problems caused by Varroa. Increased losses of honeybee colonies are observed in winter in apiaries infested with Varroa jacobsoni. Over a period of three years (1988-1990) four methods for the creation of new colonies were compared at the Apiculture Division in Olsztyn: artificial swarms, early nuclei, late nuclei, and new colonies produced only by bees. Every year 40 colonies (10 in each group) were used for the studies. The development of old colonies was estimated on the grounds of 2 measurements of brood made during spring. The productivity of old colonies was estimated from the amount of honey. Newly formed colonies (nuclei) were intensively developed. After each year 5 new colonies from every group, with the majority of brood as estimated by the last brood measurement, were left for the forthcoming studies. The strength (in points) and number of combs with bees for all colonies (old + new) was estimated before the onset of winter. Early nuclei were found to be the most successful and between 16 (1988) and 20 (1990) were created. Artificial swarm method was the least successful, with only 2 (1990) to 7 (1989) being created. None of the 4 methods for the creation of new colonies influenced the number of brood ox the productivity of old colonies, in terms of late or early flow. However, these methods did influence the counted honey productivity. The highest productivity of counted honey and total honey (with collected) was observed in old colonies which had been reproduced by late nuclei. The value of honey and beeswax from old colonies, and the value of new colonies, were the highest in the group with early nuclei.