Bird communities of intensively cultivated fields in North-eastern Slovenia

• Autorzy: Vogrin M , Vogrin N

Warianty tytułu

PL

Zgrupowania ptakow intensywnie uprawianych pol w polnocno-wschodniej Slowenii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Species richness and density of bird communities on intensively cultivated acres in relation to habitat characteristics were studied on the basis of counts in 15 fields (5-69 ha) situated on Dravsko Polje (46°25’N, 15°45'E), North-eastern Slovenia. There were three groups of fields: those covered with wheat, sugar-beet and maize. On average, ten bird species bred on intensive cultivated areas. Six of these occurred in all three field groups. The density of bird population ranged from 0 to 11.6 pairs/10 ha, averaging 2.93 pairs/10 ha. Only two species (Alauda arvensis and Saxicola torquata) were amongst the dominants in all three kinds of fields. The highest densities were on wheat fields but the differences among field categories were not significant (Kruskal-Wallis test). The number of species and bird population density did not dependent on the area of a particular field or nor relative edge length.

PL

Łącznie w Dravsko Polje (północno-wschodnia Słowenia) zbadano awifaunę lęgową 15 intensywnie użytkowanych pól uprawnych (agrocenoz) o powierzchni od 5 do 69 ha. Na terenach tych stosowano w bardzo dużych dawkach sztuczne nawożenie i pestycydy. Na siedmiu powierzchniach (łącznie 145 ha) uprawiano pszenicę, na czterech (87,4 ha) kukurydzę i na czterech (71,5 ha) buraki cukrowe. Badane tereny były reprezentatywne dla agrocenoz omawianego regionu (tab. 1). Zastosowano metodę kartograficzną liczeń według Bibby et al. (1992). Każde pole było kontrolowane czterokrotnie — od połowy kwietnia do połowy czerwca w 1997r. Na jednym polu nie stwierdzono gniazdowania ptaków. Na pozostałych 14 wykryto łącznie 10 gatunków lęgowych. Zagęszczenia par lęgowych wynosiły od 0 do 11,6 par/10 ha, średnio 2,93 pary/10 ha. Zagęszczenie to było niskie w porównaniu z analogicznymi danymi, znanymi z agrocenoz środkowej Europy (np. Jermaczek & Tryjanowski 1990, Kujawa 1994). Przy porównaniu tym należy jednak pamiętać, że wymienieni autorzy uwzględniali w swoich wynikach także ptaki, które nie gniazdowały na polach (np. gatunki gniazdujące w żywopłotach). Sześć gatunków (przepiórka, skowronek, pliszka żółta, kląskawka, łozówka i cierniówka) występowało we wszystkich trzech rodzajach upraw. Wśród nich tylko skowronek i kląskawka należały do dominantów (> 5% udziału) we wszystkich typach upraw (tab. 2). Zagęszczenie par lęgowych było najwyższe w uprawach pszenicy, jednakże różnice pomiędzy uprawami nie były istotne statystycznie (Kruskal-Wallis test = 1,37, df = 2, p > 0,05). Zagęszczenia par były także najwyższe na polach bez rowów melioracyjnych, różnice także nie były istotne statystycznie (Mann-Whitney U test = 18,0, p > 0,5). Najwyższą różnorodność gatunkową stwierdzono w uprawach kukurydzy, różnice między rodzajami upraw również nie były istotne statystycznie — Kruskal-Wallis test = 2,36, df = 2, p > 0,05. Różnorodność gatunkowa nie różniła się także statystycznie na terenach otoczonych rowami i na terenach bez tych rowów (Mann-Whitney U test = 11,5, p > 0,05). Według wskaźnika Soerensena (Tomiałojć et al. 1984), wysokie podobieństwa składów gatunkowych stwierdzono w porównaniach upraw pszenicy i buraków cukrowych oraz buraków cukrowych i kukurydzy. Pojemność niszy (Hurlbert 1978) gniazdujących gatunków na badanych powierzchniach wynosiła od 0 do 0,94. Najszerszą niszę miał skworonek (tab. 3).

Słowa kluczowe

PL

agrocenozy; ptaki; Slowenia; fauna; skowronkowate; zoocenozy; liczebnosc populacji; Alaudidae; pola uprawne; klaskawka; drozdowate; zageszczenie; gniazdowanie; ptaki legowe; uprawa intensywna; Turdidae; Alauda arvensis; skowronek; Saxicola torquata

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1998
• Tom: 33
• Numer: 3-4
• Opis fizyczny: s.173-179, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Vogrin M

• Hotinjska cesta 108, SI-2312 Orehova vas, Slovenia

autor

Vogrin N

• Vransko 121, SI-3305 Vransko, Slovenia

Bibliografia

• Bellamy P. E., Shelley A., Newton I. 1996. Local extinctions and recolonisations of passerine bird populations in small wood. Oecologia 108:64-71.
• Berg A., Pärt T. 1994. Abundance of breeding farmland birds on arable and set-aside fields at forest edges. Ecography 17:147-152.
• Bezzel E. 1982. Vögel in der Kulturlandschaft. Ulmer, Sttutgart.
• Biaduń W. 1994. The breeding avifauna of the parks and cemeteries of Lublin (SE Poland). Acta. orn. 29:1-13.
• Bibby C. J., Burges N. D., Hill D. A. 1992. Bird Census Techniques. BTO & RSPB. Academic Press, London.
• Biber О. 1993. Raumnutzung der Goldammer Emberiza citrinella für die Nahrungssuche zur Brutzeit in einer intensiv genutzen Agrarlandschaft (Schweizer Mittelland). Der Ornithologische Beobechter, 90: 283-296.
• Blank T. H., Southwood T. R. E., Cross D. J. 1967. The ecology of the Partridge I. Outline of population processes with particular reference to chick mortality and nest density. J. Anim. Ecol. 36: 549-556.
• Cieślak M., Dombrowski A. 1993. The effect of forest size on breeding bird communities. Acta orn. 27:97-111.
• Chmielewski S., Kusiak P., Sosnowski J. 1993. [Breeding birds of the Pilica river floodland.] Not. orn. 34:247-276.
• Furlan D. 1990. [Das klima der gegend zwischen dem Pohorje und dem Boč.] Zbornik občine Slovenska Bistrica. Slovenska Bistrica, pp. 332-347.
• Gantlett S, Harrap S., Milington R. 1996. Taxonomie progress. Birding World 9:251-252.
• Gates S., Gibbons D. W., Lack С. P., Fuller J. R. 1994. Declining farmland bird species: modelling geographical patterns of abundance in Britain. In: Edwards P. J., May R., Webb N. R. (eds.). Large-scale ecology and conservation biology. The 35th Symposium of The British Ecological Society with the Society for Conservation Biology, University of Southampton 1993. Blackwell Scientific Publication, Oxford, pp. 153-177.
• Głowaciński Z. 1981. Wtórna sukcesja ptaków w dojrzewającym ekosystemie leśnim — synteza. Studia Naturae (ser. A) 26.
• Haila Y., Järvinen O., Kuusela S. 1983. Colonization of island by land birds: Prevalance function in a Finnish archipelago. J. Biogeogr. 10:499-532.
• Haila Y., Järvinen О., Väisänen R.A. 1980. Habitat distribution and species associations of land bird populations on the Aland Islands, SW Finland. Ann. Zool. Fennici 17: 87-106.
• Heyek C. L. A. 1994. Analysis of Amphibian Biodiversity. In: Heyer W. R., Donnelly M. A., McDiarmid R. W., Heyek C. L. A., Foster M. S. (eds.). Measuring and Monitoring Biological Diversity. Standard Methods for Amphibians. Smithsonian Institution Press, Washington & London, pp. 207-269.
• Hinsley S. A., Bellamy P. E., Newton I.1996. Influences of population size and woodland area on bird species distributions in small woods. Oecologia 105:100-106.
• Hurlbert S. H. 1987. The measurement of niche overlap and some relatives. Ecology 59: 67-77.
• Jenny M. 1990. Territorialität und Brutbiologie der Feldlerche Alauda arvensis in einer intensiv genutzten Agrarlandschsaft. J. Ornithol. 131: 241-265.
• Jermaczek D., Tryjanowski P. 1990. [Breeding bird communities in the farmland of Ziemia Lubuska and Western Wielkopolska (western Poland) with the consideration of arable fields.] Lubuski Przegląd Przyrodniczy 1:3-26.
• Kujawa K. 1994. Influence of land-use change within agricultural landscapes on the abundance and diversity of breeding bird communities. In: Ryszkowski L., Bałazy S. (eds.). Functional Appraisal of Agricultural Landscape in Europe. EUROMAB and INTECOL Seminar 1992. Research Center for Agricultural and Forest Environment. Pol. Acad. Sci. Poznań, pp. 183-196.
• Marinček L. 1987. [Beech forests in Slovenia.] Delavska enotnost Ljubljana.
• Martin J. L. 1983. Impoverishment of island bird communities in a Finnish archipelago. Ornis Scand. 14:66-77.
• Pain D., Pienkowski M. (eds.) 1997. Farming and Birds in Europe. The Common Agricultural Policy and its implications for Bird Conservation. Academic Press.
• Pielou E. C. 1966. The measurement of diversity in different types of biological collections. J. Theor. Biology 13:131-144.
• Robertson J., Berg A. 1992. Status and population changes of farmland birds in southern Sweden. Ornis Svecica, 2:119-130.
• Schläpfer A. 1988. Populationsökologie der Feldlerche Alauda arvensis in der intensiv genutzten Agrarlandschaft. Orn. Beob. 85:309-371.
• Sokal R. R., Rohlf F. J. 1995. Biometry. The principles and practice of statistics in biological research. W. H. Freeman and Company, New York.
• Solonen T. 1985. Agriculture and birdlife in Finland. A review. Ornis Fennica 62: 47-55.
• Solonen T. 1996. Patterns and variations in the structura of forest birs communities in southern Finland. Ornis Fennica, 73:12-26.
• Suhonen J., Jokimäki J. 1988. A biogeographical comparison of the breeding bird species assemblages in twenty Finish urban parks. Ornis Fennica 65: 76-83.
• Tomiałojć L., Wesołowski T., Walankiewicz W. 1984. Breeding bird community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta orn. 20: 241-310.
• Trontelj P. 1994. [The importance of Birds as Ecological Indicators on the Ljubljanjsko barje (Slovenia).] Scopolia 32:1-61.
• Trontelj P., Vogrin M. 1993. [Birds of Jovsi and proposals as to its protection.] Acrocephalus 17:61-71.
• Tryjanowski P. 1996. [Breeding bird community of set-aside fields near Poznań.] Badania Fizjograficzne nad Polską zachodnią, Seria C, Zoologia 43: 37-45.
• Vogrin M. 1996. [Breeders of wet meadows at Medvedce impounding reservoir on Dravsko Polje.] Acrocephalus 17:61-71.
• Vogrin M. 1997. Little Owl (Athene noctua): a highly endangered species in NE Slovenia. Buteo 9:99-102.
• Vogrin M. 1998. [Breeding of the Northern Lapwing Vanellus vanellus at Dravsko polje.] Acrocephalus 19:14-20.
• Watson A., Rae R. 1997. Some effects of set-aside breeding birds in northeast Scotland. Bird Study 44:245-251.