EN
Changes in some ecological parameters of the River Bonny were observed at ten channel Stations. Significant salinity variations were recorded. Ammonia nitrogen concentration was generally high (2.4 mg dm-3) while phosphate concentration was below detection limit during the late rainy season. A two-way analysis of variance of measured parameters revealed that seasonal and spatial variations in salinity, alkalinity, pH, and silica are significant.
PL
Zmiany wartości niektórych fizykochemicznych parametrów badano na dziesięciu stanowiskach w korycie rzeki Bonny (ryc. 1) w czterech porach roku. Temperatura wody zmieniała się zależnie od pory roku, a jej wartości wahały się od 31.5°C w późnej porze suchej i wczesnej porze deszczowej do 26°C w późnej porze deszczowej (ryc. 2). Zasolenie wahało się od 10 do 24‰ w późnej porze deszczowej i od 18 do 31‰ w późnej porze suchej (ryc. 3). Tabela I pokazuje klasyfikację rzeki na trzy strefy w oparciu o zasolenie. Zasadowość ogólna wahała się od 40 do 90 mg CaC03 dm-3 w późnej porze deszczowej i od 80 do 120 mg CaCO3 dm-3 w późnej porze suchej (ryc. 4). pH wahało się od 6.1 do 7.4 w późnej porze deszczowej i od 6.9 do 7.6 w późnej porze suchej (ryc. 5). Rycina 6 pokazuje zmiany w odczytach krążka Secchiego. Wartości wahały się od 0,4 do 1,8 m i 1,8 do 3,5 m odpowiednio w porach późnej deszczowej i suchej. Rycina 7 pokazuje zróżnicowanie koncentracji tlenu rozpuszczonego. Maksymalne wartości 6-7 ppm były notowane w późnej porze deszczowej. Na rycinie 8 pokazano zmiany w koncentracji azotu amonowego, fosforanów i krzemionki. Ogólnie, koncentracja azotu amonowego przekraczała 2,4 mg dm-3, podczas gdy koncentracja fosforanów była w późnej porze deszczowej poniżej granicy wykrycia. Krzemionka wahała się od 0 do 3,5 mg m-3 w późnej porze deszczowej i od 0 do 6 mg dm-3 w późnej porze suchej. Temperatura i zasolenie wykazały zróżnicowanie pionowe. Ryciny 9 i 10 pokazują wartości tych parametrów w przekroju pionowym rzeki na stanowiskach 1 i 10. Dwukierunkowa analiza zmienności wykazała, że sezonowe i przestrzenne zmiany zasolenia, zasadowości, pH i krzemionki były istotne (tabela II). Porównanie obecnych wyników z poprzednimi ekologicznymi badaniami wykazało, że parametry rzeki nie zmieniły się pomimo eksploracji oleju i innych przemysłowych działań podejmowanych w systemie rzecznym. Może być to przypisane wysokiej pojemności buforowej i efektywnemu spłukiwaniu, wynikającemu z wysokich poziomów przypływów morza.