EN
In Poland nearly 40% of land under agricultural use is characterised by a progressing deficit of copper available to plants. Inventory studies revealed that 25% of rapeseed plantations are undernourished with this component. The objective of the study was to estimate the yield-forming effects of foliar and soil fertilisation of rapeseed with copper, to identify the optimum dose of Cu for the crop species, and to compare the effects of the two methods of application on the quality of the seeds. The study comprised two three-year strict field experiments, in which pre-sowing fertilisation of rapeseed with copper was applied at rates of 4, 8 and 12 kg Cu⋅ha-1, as well as foliar spraying at the optimum dose of 250 Cu g⋅ha-1 in the phase of closed bud. The experiments were set up on light soils of acid and light acid reaction and with a low or medium content of available copper. Significant increases in rapeseed yields, compared to the control treatment (without Cu), were obtained in treatments fertilised to the soil with doses of 8 and 12 kg Cu⋅ha-1 and in the treatment with foliar spraying. In plants from treatments without copper fertilisation, insufficient levels of the content of this component were found. Sufficient copper nutrition of plants caused a significant increase in yields of rape seeds. In some of the treatments, there was a tendency for the copper content in seeds to increase favourably, especially in the case of foliar application and of the higher copper doses applied to the soil. Also, some cases of increased oil content in seeds were recorded, even by several percent compared to seeds from treatments without Cu fertilisation. With the existing copper deficit in soils in Poland, fertilisation of rapeseed with this component appears to be crucial.
PL
W kraju blisko 40% użytków rolnych cechuje pogłębiający się niedobór miedzi przyswajalnej dla roślin. Badania inwentaryzacyjne wykazały 25% plantacji rzepaku niedożywionych w ten składnik. Celem badań była ocena efektów plonotwórczych dolistnego i doglebowego nawożenia rzepaku ozimego miedzią, wskazanie optymalnej dawki Cu dla tego gatunku oraz porównanie wpływu obu sposobów aplikacji na cechy jakościowe nasion. Przeprowadzono 2 trzyletnie ścisłe doświadczenia polowe, w których zastosowano przedsiewnie nawożenie rzepaku miedzią dawką 4, 8 i 12 kg Cu·ha-1 oraz oprysk dolistny o optymalnej dawce 250 Cu g·ha-1 w fazie zwartego pąka. Doświadczenia prowadzono na glebach lekkich o odczynie kwaśnym i lekko kwaśnym oraz niskiej bądź średniej zawartości przyswajalnej miedzi. Istotne zwyżki plonów nasion rzepaku w stosunku do obiektu kontrolnego (bez Cu) uzyskano na obiektach nawożonych doglebowo dawką 8 i 12 kg Cu·ha-1 oraz pod wpływem dolistnej aplikacji. W roślinach z obiektów nie nawożonych miedzią stwierdzono niedostateczne dla rzepaku zawartości tego składnika. Optymalne odżywienie roślin miedzią spowodowało istotny wzrost plonów nasion rzepaku. W poszczególnych doświadczeniach pojawiła się tendencja do korzystnego zwiększania się zawartości miedzi w nasionach szczególnie po zastosowaniu dolistnego nawożenia oraz wyższych dawek doglebowych. Odnotowano również przypadki zwiększenia zawartości tłuszczu w nasionach nawet o kilka procent w stosunku do obiektów bez nawożenia Cu. Wobec niedoborów miedzi w glebach kraju, nawożenie rzepaku tym składnikiem staje się niezbędne.