Prozdrowotna edukacja zywieniowa jako czynnik wplywajacy na zmiany nawykow zywieniowych. Cz.I. Ocena sposobu zywienia zawodowo pracujacych mieszkanek Szczecina, w wieku 45-52 lat, z BMI 30,0 i 40,0

• Autorzy: Friedrich M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była analiza sposobu żywienia zawodowo pracujących kobiet w wieku 45- 52 lat, u których BMI ≥ 30,0 i ≥ 40,0 wskazuje na otyłość II i III stopnia. Oceniono sposób żywienia się 187 kobiet. Informacje o żywieniu zebrano od badanych kobiet, które po odpowiednim poinstruowaniu na bieżąco notowały czas, rodzaj i ilość spożywanej żywności w trzech losowo wybranych dniach tygodnia, przed rozpoczęciem prozdrowotnej edukacji żywieniowej. Dane te uzupełniano podczas indywidualnej rozmowy z każdą ze słuchaczek. Wielkość porcji oceniano przy użyciu "Albumu porcji produktów i potraw". Zebrane dane opracowano przy użyciu komputerowego programu "Dietetyk" ver. 2.5. Oceniane jadłospisy pochodziły z pierwszych dni października. Stwierdzono szereg nieprawidłowości w żywieniu tej grupy kobiet, przy czym występująca otyłość nie wydaje się być tylko prostym efektem nadmiernej wartości energetycznej diety. Stwierdzono, że stan ten jest wypadkową wielu błędów dietetycznych, do których przede wszystkim zaliczyć należy: niedostateczną ilość płynów, zbyt wysoki udział sacharozy i węglowodanów złożonych pochodzących z wysokooczyszczonych produktów zbożowych, przy ogólnym ich niedoborze, zbyt wysoki udział białka i tłuszczów przy niedoborach witamin B1, PP, C oraz składników mineralnych - wapnia, magnezu i cynku, odgrywających istotną rolę w procesach metabolicznych ustroju. Istotny wydaje się również wpływ nieprawidłowego rozkładu posiłków, z przesunięciem czasu ich spożywania na godziny popołudniowe i wieczorne oraz zbyt długie przerwy między posiłkami.

EN

The study was aimed at analysing eating habits of women job holders aged 45-52, whose BMI ≥ 30.0 and ≥ 40.0 indicated obesity and severe obesity. Eating habits of a total 187 women were analysed. Information was collected by distributing questionnaires with entries pertaining to meals taken on 3 randomly chosen days of the week, the questionnaire data were supplemented with interview. The magnitude of food rations was assessed with .Album of rations of products and dishes". The data were processed with DIETETYK v.2.5 computer software. The menus evaluated were those consumed in early October. Eating habits of the women under study showed a number of incorrect characteristics. The prevalent obesity seems to be not only a straightforward effect of excessive energy content of the diet, but is a sum total of a number of improper dietary habits, such as: insufficient amount of liquids, too high contribution of sucrose and purified complex carbohydrates at a simultaneous carbohydrate deficiency, too high contributions of proteins and fats at simultaneous deficiencies of vitamins B6 and C and minerals (calcium, magnesium, zinc) which play a significant part in metabolic processes. Incorrect timing of meals seems to be playing a role as well; too many meals are consumed in the afternoon and evening hours, while between-meals breaks are too long.

Słowa kluczowe

PL

Szczecin; otylosc; bledy zywieniowe; nawyki zywieniowe; kobiety pracujace; dieta; wartosc odzywcza; sposob zywienia; edukacja zywieniowa; wartosc energetyczna; zywienie czlowieka; mieszkancy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1997
• Tom: 24
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.279-292,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Friedrich M

• Akademia Rolnicza, 71-424 Szczecin, ul.Janosika 8

Bibliografia

• 1. Ahdon M. B., Smith K. T., Bracker H.: Spinal bone density et calcium intake in healthy postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 54, 9, 927.
• 2. Charzewska J., Kulesza W, Brzezińska J., i in.: Związek występowania otyłości lub nadwagi z częstotliwości spożywania posiłków, ich rozkładem w ciągu dnia oraz spożywaniem produktów miażdżycorodnych. Żyw. Człow. Metab., 1981, 8, 217.
• 3. Chwojnowska Z., Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., i in.: Ocena sposobu żywienia 70-letnich mieszkańców wybranej dzielnicy warszawskiej. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 3, 189.
• 4. Cybulska B.: Wpływ żywienia na metabolizm lipidów. Żyw. Człow. Metab., 1981, 8, 13.
• 5. Dinneenen S., Alzaid A., Miles J., et al.: Metabolic effects of noctural rise in Cortisol on carbohydrate metabolism in normal humans. J. Clin. Invest., 1993, 92, 2283.
• 6. Dziennik Urzędowy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. 1974, Nr 16, poz. 69.
• 7. Franz M.: Avoiding sugar: does research-support traditional beliefs? Diabet. Educ., 1993, 19, 144.
• 8. Glueck Ch. J., Connor W. E.: Diet coronary heart disease relationship reconoitered. Am. J. Clin. Nutr., 1978, 31, 727.
• 9. Heyden S., Hames C. D.: Dietary effect? on blood pressure. Nutr. Metab., 1980, Suppl. 1, 50.
• 10. Kannel W. B., Gordon T., Castelli W. P.: Obesity, lipids and glucose intolerance. Am. J. Clin. Nutr., 1979, 32, 1238.
• 11. Keen H., Thomas B. J., Jarrett R. J., et al.: Nutrient intake, adiposity and diabets. Brit. Med. J., 1979, 1, 655.
• 12. Kretsch J. M., Alan L. I., Sauberlich M. E., et al.: Electroencephalografic changes and peridontal status during short-term vitamin B6 depletion of young nonpregnant women. Clin. Nutr., 1991, 53, 1275.
• 13. Kushi L. H., Lew R. A., Stare F. J., et al.: Diet and 20-year mortality from coronary heart disease. N. Engl. Med., 1985, 312, 811.
• 14. Liu K, Stamler J., Trevisan M., et al.: Dietary lipids, sugar, fiber and mortality from coronary heart disease. Arteriosclerosis 1982, 2, 221.
• 15. Małecka Z., Kulesza W, Rywik S., i in.: Charakterystyka sposobu żywienia mężczyzn w wieku 40-59 lat, zatrudnionych w warszawskich zakładach pracy. Cz. III. Charakterystyka spożywanych posiłków wg stopnia wykształcenia i charakteru wykonywanej pracy. Rocz. PZH 1980, 31, 10.
• 16. Moore E. W.: Physiology of intestinal water and electrolyte absorption. Am. Gastroenter Soc., 1976, 4, 521.
• 17. Nuttal F.: The high carbohydrate diet in diabets management. Adv. Inter. Med., 1988, 33, 165. 18. Pedersen S. B., Borglum J. D., Schmitz O., et al.: Abdominal obesity in associated with insulin resistance and reduced glucogen synthetase activity in skeletal muscle. Metabolism 1993, 4, 998. 19. Pelikanowa T, Kochut M.: Insulin secrection and insulin action related to the serum phospholipid fatty acid pattern in healthy men. Metabolism 1989, 2, 32.
• 20. Pertkiewicz K., Kulesza W., Chwojnowska Z., i in.: Wpływ częstotliwości spożywania posiłków na ryzyko choroby wieńcowej u mężczyzn w wieku 40-59 lat z wybranych warszawskich zakładów pracy. Prz. Lek, 1981, 38, 11, 825.
• 21. Radzanowska J., Kulesza W., Rywik S., i in.: Wpływ kryzysu żywnościowego na sposób żywienia się mężczyzn pracujących w warszawskich zakładach pracy. Cz. II. Zmiany w spożyciu produktów. Żyw. Człow., 1983, 10, 3, 119.
• 22. Report of the WHO Study Group.: Technical Report Series 797. Diet, nutrition and prevention of the chronic disease. Genewa, 1990.
• 23. Rose D. P.: Effect of dietary fat on human breast cancer growth and lung metastasis in nude mice. J. Nat. Can. Inst., 1991, 54, 3, 1491.
• 24. Roszkowski W, Brzozowska A.: Ocena sposobu żywienia i stanu odżywiania ludzi starszych w Europie - projekt badawczy Seneca. Cz. I. Założenia ogólne i ocena stanu odżywiania. Żyw. Człow. Metab, 1993, 20, 3, 189.
• 25. Silberstein C, Brandariz S, Arteman P, et al.: Glomerula pressin production by isolated rat liver after amino acid infusion. Proc. Soc. Exp. Biol. Med, 1991, 198, 625.
• 26. Solomas N. W.: Nutrition and aging: potentials and problems for research in developing countries. Nutr. Rev, 1992, 50, 8, 1992.
• 27. Szczygieł A, Nowicka L, Bułhak-Jachymczyk B, i in.: Normy żywienia i wyżywienia. Cz. I i II. Warsza
• wa, IŻŻ, 1987.
• 28. Szczygieł A.: Podstawy fizjologii żywienia. Warszawa, PZWL, 1975.
• 29. Szczygłowa H., Szczepańska A., Ners A., i in.: Album porcji produktów i potraw. Warszawa, IŻZ, 1991.
• 30. Szostak W. B.: Metaboliczne choroby cywilizacyjne. Znaczenie społeczne i związki ze sposobem żywienia. Pol. Tyg. Lek., 1976, 31, 245.
• 31. Wartanowicz M.: Rola witaminy B6 w fizjologicznych i patologicznych procesach ustroju człowieka. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 3, 255.
• 32. Watts N., Spanheimmer R: Production of glucose response to weight less in patients with non insulin dependent diabetes mellitis. Arch. Inter. Med., 1990, 4, 50.
• 33. Weatherholte W. M., Campbell T. C., Webb R. E.: Effect of dietary protein levels on the toxicity and metabolism of heptachlor. J. Nutr., 1989, 98, 90.
• 34. Willett W. C.: Relation of meat, fat and fiber intake to the risk of colon cancer in a prospective study among women. New. Engl. J. Med., 1990, 323, 1664.
• 35. Ziemlański S., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., i in.: Normy żywienia dla ludności w Polsce. Warszawa, IŻŻ, 1994.