Chitinozoans from the Middle Ordovician [Darriwilian] Goldwyer and Nita formations, Canning Basin [Western Australia]

• Autorzy: Winchester-Seeto T , Foster C , O'Leary T

Warianty tytułu

PL

Chitinozoa ze srodkowoordowickich formacji Golwyer i Nita w basenie Canning [Australia Zachodnia]

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Chitinozoans from seven cores in the Middle Ordovician upper Goldwyer and Nita formations are documented, and three assemblages are delineated. Six out of twelve species found in the Canning Basin, in eastern Gondwana, are also found in Laurentia, confirming the close relationship between chitinozoans in the two palaeocontinents. The assemblages correlate with Zone 05 of Combaz & Peniguel, and the undefined zone immediately overlying the Cyathochitina jenkinsi Zone in the biozonation designed for Laurentia. The relationship between contemporaneous assemblages in Baltica, Avalonia and the northern Gondwana Domain is discussed with a small number of species in common with Baltica and Avalonia, and no definite links with northern Gondwana. Two new species Calpichitina windjana, and Belonechitina vibrissa are described.

PL

Omówiono Chitinozoa ze środkowoordowickich odcinków siedmiu rdzeni wiertniczych obejmujących strop formacji Goldwyer i formacji Nita z basenu Canning w Australii Zachodniej i zaliczono je do trzech zespołów. Stwierdzono ich użyteczność do wewnątrzbasenowej korealcji warstw darriwilianu (lanwirn). Sześć z dwunastu gatunków basenu Canning należącego do wschodniej Gondwany znanych jest także z Laurencji/Spitsbergenu (z wyłączeniem kosmopolitycznego gatunku B. micracantha), co potwierdza bliskie pokrewieństwa fauny chitinozoowej obu prakontynentów i wskazuje na możliwość zastosowania regionalnego podziału na biopoziomy z Laurencji również w odniesieniu do środkowego ordowiku Australii. Badania Chitinozoa z ordowiku Australii są wciąż nieliczne i ograniczone do basenów Canning i Georgina. Obok przedstawienia dokumentacji taksonomicznej odniesiono również obecne badania i nowoopisane zespoły do najobszerniejszego opracowania ordowickich Chitinozoa z basenu Canning z czterech wierceń obejmujących formacje Nambeet, Willara i Goldwyer (Combaz & Peniguel 1972). Opisane w niniejszej pracy zespoły można skorelować z tymi z poziomu 05 w basenie Canning (Combaz & Peninguel 1972). Największe podobieństwo wykazują opisane zespoły z górnej części formacji Goldwyer i formacji Nita do zespołów Chitinozoa z darriwilianu Kanady i mogą być korelowane z poziomem "niezdefiniowanym" bezpośrednio nadległym nad poziomem Cyathochitina jenkinsi w podziale stosowanym dla Laurencji, zaś w podziale przyjętym dla Gondwany, można je korelować z poziomem Laufeldochitina clavata lub Linochitina pissotensis. Spośród dwunastu gatunków opisanych z basenu Canning, dwa (Calpichitina windjana sp. n. =?Desmochijina complanata i Cyathochitina hunderumensis), a być może i trzeci (Belonechitina chydaea) znane są także z równowiekowych skał Baltiki i Avalonii, zaś jeden gatunek (Conochitina kryos) prawdopodobnie występuje również w Chinach. Nie stwierdzono wyraźnych powiązań z równowiekowymi zespołami północnej Gondwany. Wyniki paleobiogeograficznych badań autorów są zgodne z wynikami badań Achab et al. (1992) i wskazując, że zespoły środkowoordowickich Chitinozoa z Australii są najblizsze laurentyjskim, dobrze potwierdzają zależność rozmieszczenia gatunków Chitinozoa od szerokości geograficznej. Również związki pomiędzy równowiekowymi zespołami Baltiki, Avalonii i północnej Gondwany są zgodne z paleogeograficznymi rekonstrukcjami rozmieszczenia kontynentów w środkowym ordowiku (darriwilian), które umiejscawiają Laurencję i Australię w niskich szerokościach, Baltikę i Avalonię w średnich, a północną Gondwanę w pobliżu bieguna południowego. Opisano dwa nowe gatunki Calpichitina windjana i Belonechitina vibrissa.

Słowa kluczowe

PL

Cyathochitina jenkinsi; Australia Zachodnia; taksonomia; Cyathochitina hunderumensis; Linochitina pissotensis; Chitinozoa; Conochitina kryos; formacja Golwyer; paleobiogeografia; Laufeldochitina clavata; Belonechitina chydaea; Calpichitina windjana; ordowik; Belonechitina vibrissa; paleontologia; formacja Nita

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 2000
• Tom: 45
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.271-300,fot.,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Winchester-Seeto T

• Centre for Ecostratigraphy and Palaeobiology, Department of Earth and Planetary Sciences, Macquarie University, 2109, Australia

autor

Foster C

• Australian Geological Survey Organisation, GPO Box 378 Canberra, 2601. Australia

autor

O'Leary T

• IASOS, University of Tasmania, PO Box 252c, Hobart, 7001. Australia

Bibliografia

• Achab, A. 1982. Chitinozoaires de 1'Arenig supérieur (Zone D) de la Formation de Lévis, Québec, Canada. - Canadian Journal of Earth Sciences 19, 1295-1307.
• Achab, A. 1983. Chitinozoaires du Llanvirn (formation de Table head) de la partie occidentale de Terre-Neuve, Canada. - Canadian Journal of Earth Sciences 20, 918-931.
• Achab, A. 1984. Chitinozoaires de 1'Ordovician Moyen de subsurface de L'IIe Anticosti. -Review of Palaeobotany and Palynology 43, 123-143.
• Achab, A. 1986a. Succession des assemblages de Chitinozoaires dans l'ordovicien Moyen du Québec et de l'est du Canada. -Review of Palaeobotany and Palynology 48, 269-294.
• Achab, A. 1986b. Assemblages de chitinozoaires dans l'Ordovicien inférieur de l'est du Canada. - Canadian Journal of Earth Sciences 23, 682-695.
• Achab, A. 1989. Ordovician chitinozoan zonation of Quebec and western Newfoundland. -Journal of Paleontology 63, 14-24.
• Achab, A. & Asselin, E. 1995. Ordovician chitinozoans from the Arctic Platform and the Franklinian miogeosyncline in northern Canada. -Review of Palaeobotany and Palynology 86, 69-90.
• Achab, A., Bertrand, R., &Van Grootel, G. 1992. Chitinozoan contribution to the Ordovician and Lower Silurian paleobiogeography. - The Journal of Geology 100, 621-629.
• Achab, A. & Millepied, P. 1980. Conochitina symmetrica Taugourdeau & De Jekhowsky, a guide fossil of the Lower Ordovician. Abstracts, 5 International Palynological Congress, Cambridge, 3.
• Albani, R., Bagnoli, G., & Stouge, S. 1998. Chitinozoan assemblages dynamics during tectonic instability - Cape Cormorant Formation (Llanvirn), western Newfoundland. CZMP Symposium and Workshops, 35. Pisa.
• Al-Hajri, S. 1995. Biostratigraphy of the Ordovician Chitinozoa of northwestern Saudi Arabia. -Review of Palaeobotany and Palynology 89, 27-43.
• Benoit, A. & Taugourdeau, P. 1961. Sur quelques Chitinozoaires de l'ordovicien du Sahara. -Revue de L'Institut Français du Pétrole 16, 1403-1421.
• Bockelie, T.G. 1980. Early Ordovician Chitinozoa from Spitsbergen. - Palynology 4, 1-14.
• Chen, X. & Wang, X. 1996. Llanvirn and Llandeilo Chitinozoan biostratigraphy in the central Yangtze Platform. - Acta Micropalaeontologica Sinica 13,75-83.
• Combaz, A. 1965. Un microbios a Chitinozoaires dans le PalézoVque du Queensland (Australie). - Compres Randus de 1'Academie des Sciences, Paris 260, 3449-3451.
• Combaz, A. & Peniguel, G. 1972. Étude Palynostratigraphique de l'Ordovicien dans quelques sondages du Basin de Canning (Australie Occidentale). - Bulletin du Centre de Recherches de Pau - SNPA 6, 121-167.
• Combaz, A. & Poumot, C. 1962. Observations sur la structure des Chitinozoaires. -Revue de Micropaléontologie 5, 147-160.
• Eisenack, A. 193 1. Neue mikrofossilien des baltischen Silurs I. - Palaontologische Zeistchnift 13, 74-118.
• Eisenack, A. 1937. Neue Mikrofossilien des baltischen Silurs. IV. - Palaeontologische Zeitschrift 19, 217-243.
• Eisenack, A. 1955. Neue Chitinozoen aus dem Silur des Baltikums und dem Devon der Eifel. - Senckenbergiana lethaea 36, 157-188.
• Eisenack, A. 1959. Neotypen baltischer Silur-Chitinozoen und neue Arten. -Neues Jahrbuch der Geology und Paläontologie, Abhandlung 108, 1-20.
• Eisenack, A. 1962. Neotypen baltischen Silur-Chitinozoen und neue Arten. - Neues Jahrbuch der Geology und Paläontology, Abhandlung 114 ,291-316.
• Eisenack, A. 1968. Über chitinozoen des baltischen Gebietes. - Palaeontographica, Abteilung A 131, 137-198.
• Eisenack, A. 1972. Beiträge zur Chitinozoen-Forschung. Palaeontographica, Abteilung A 140, 117-130.
• Eisenack, A. 1976. Mikrofossilien aus dem Vaginatenkalk von Halludden, Öland. Palaeontographica A 154, 181-203.
• Elaouad-Debbaj, Z. 1984a. Acritarches et chitinozoaires de 1' Arenig-Llanvirn de 1'Anti-Atlas (Maroc). - Review of Palaeobotany and Palynology 43, 67-88.
• Elaouad-Debbaj, Z. 1984b. Chitinozoaires Ashgilliens de 1'Anti-Atlas (Maroc). - Geobios 17, 45-68.
• Evans, P.R. 1961. Chitinozoa from Thangoo Nos. 1 and 1A. -Publications of Petroleum Search Acts 14, 23.
• Foster, C.B., O'Brien, G.W., &Watson, S.T. 1986. Hydrocarbon source potential of the Goldwyer formation, Barbwire Terrace, Canning Basin, Western Australia. - The Australian Petroleum Exploration Association Journal 26, 142-155.
• Foster, C.B., Winchester-Seeto, T., & O'Leary, T. 1999. Preliminary study of the environmental significance of Middle Ordovician (Darriwilian) acid resistant microfossils from the Canning Basin, Australia. - Acta Universitatis Carolinae - Geologica 43, 311-314.
• Grahn, Y. 1980. Early Ordovician Chitinozoa from Öland. - Sveriges Geologiska Undersköning. Series C 775, 1-41.
• Grahn, Y. 1981a. Middle Ordovician Chitinozoa from Oland. - Sveriges Geologiska Undersökning Series C 784, 1-51.
• Grahn, Y. 1981b. Ordovician Chitinozoa from the Stora Asbotorp Boring in Vastergotland South-Central Sweden. - Sveriges Geologiska Undersökning, Series C 787, 1-40.
• Grahn, Y. 1982. Caradocian and Ashgillian Chitinozoa from the subsurface of Gotland. - Sveriges Geologiska Undersokning, Series C, 788, 1-66.
• Grahn, Y. 1984. Ordovician Chitinozoa from Tallinn, northern Estonia. -Review of Palaeobotany and Palynology 43, 5-31.
• Grahn, Y. & Bergström, S.M. 1984. Lower Middle Ordovician Chitinozoa from the southern Appalachians, United States. -Review of Palaeobotany and Palynology 43, 89-122.
• Grahn, Y., Idil, S., & Ostvedt, A.M. 1994. Caradocian and Ashgillian chitinozoan biostratigraphy of the Oslo-Asker and Ringerike districts, Oslo Region, Norway. - Geologiska Foreningens Förhandlingar 116, 147-160.
• Grahn, Y. & Miller, M.A. 1986. Chitinozoa from the Middle Ordovician Bromide Formation, Arbuckle Mountains, Oklahoma, U.S.A. - Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen 172, 381-403.
• Grahn, Y., Nõlvak, J., & Paris, F. 1996. Precise dating of Ordovician impact events in Baltoscandia. - Journal of Micropalaeontology 15, 21-35.
• Hillock, P. 1988. The Petrophysics of the Nita Formation cental Canning Basin, Western Australia. Honours Thesis, University of Adelaide, 45 pp.
• Jaglin, J.-C. 1986. Nouvelles espéces de chitinozoaires du Pridoli de Libye. -Revue de Micropaléontologie 29, 44-54.
• Jansonius, J. 1964. Morphology and classification of some Chitinozoa. -Bulletin of Canadian Petroleum Geology 12, 901-918.
• Jenkins, W.A.M. 1967. Ordovician Chitinozoa from Shropshire. - Palaeontology 10, 436-488.
• Jenkins, W.A.M. 1970. Chitinozoa from the Ordovician Sylvan shale of the Arbuckle Mountains, Oklahoma. - Palaeontology 13, 261-288.
• Laufeld, S. 1967. Caradocian Chitinozoa from Dalarna, Sweden. - Geologiska Föreningens i Stockholm Förhandlingar 89, 275-349.
• Martin, F. 1983. Chltinozoaires et Acritarches Ordoviciens de la Plate-forme du Saint-Laurent (Québec et sud-est de l'Ontario). -Bulletin of the Geological Survey of Canada 310, 1-58.
• McClure, H.A. 1988. Chitinozoan and Acritarch assemblages, stratigraphy and biogeography of the early Palaeozoic of northwest Arabia. -Review of Palaeobotany and Palynology 56, 41-60.
• Neville, R.S. 1974. Ordovician Chitinozoa from western Newfoundland. -Review of Palaeobotany and Palynology 18, 187-221.
• Nicoll, R.S. 1984. Conodont studies in the Canning Basin - a review and update. In: P.G. Purcell (ed.). The Canning Basin, W.A., 179-186. Geological Society of Australia and Petroleum Exploration Society of Australia Ltd.
• Nicoll, R.S., Laurie, J.R., & Roche, M.T. 1993. Revised stratigraphy of the Ordovician (Late Tremadoc-Arenig) Prices Creek Group and Devonian Poulton Formation, Lennard Shelf, Canning Basin, Western Australia. -Australian Geological Survey Organisation Journal of Australian Geology and Geophysics 14. 65-76.
• Nicoll, R.S., Owen, M., Shergold, J.H., Laurie, J.R., & Gorter, J.D. 1989. Larapintine Seaway. - Bureau of Mineral Resources, Geology and Geophysics, Record 89, 52-53.
• Nõlvak, J. 1999. Ordovician chitinozoan biozonation of Baltoscandia. - Acta Universitatus Carolinae - Geologica 43, 287-290.
• Nõlvak, J. & Grahn, Y. 1993. Ordovician chitinozoan zones from Baltoscandia. -Review of Palaeobotany and Palynology 79, 245-269.
• Nõlvak, J., Grahn, Y., & Strukell, E., F.F. 1999. Chitinozoan biostratigraphy of the Middle Ordovician Dalby Limestone in the Fjäcka section, Siljan district, Sweden. -Proceedings of the Estonian Academy of Sciences 48,75-85.
• Nõlvak, J., Meidla, T., & Uutela, A. 1995. Microfossils in the Ordovician erratic boulders from southwestern Finland. - Bulletin of the Geological Society of Finland 67, 3-26.
• Oulebsir, L. & Paris, F. 1993. New chitinozoan species from the early and middle Ordovician of northeastem algerian Sahara. - Revue de Micropaliontologie 36, 257-280.
• Oulebsir, L. & Paris, F. 1995. Chitinozoaires ordoviciens du Sahara algérien: biostratigraphie et affinités paléogéographques. -Review of Palaeobotany and Palynology 86, 49-68.
• Paris, F. 1979. Les Chitinozoaires de la Formation de Louredo, Ordovicien Supéneur du Synclinal de Buçaco (Portugal). - Palaeontographica, Abteilung A 164, 24-51.
• Paris, F. 1981. Les chitinozoaires dans le Paleozoïque du sud-ouest de l'Europe. - Mémoires de la Société géologique et minéralogique de Bretagne 26, 1-412.
• Paris, F. 1990. The Ordovician biozones of the Northern Gondwana Domain. - Review of Palaeobotany and Palynology 66, 181-209.
• Paris, F., Grahn, Y., Nestor, V., & Lakova, I. 1999a. A revised chitinozoan classification. -Journal of Paleontology 73, 549-570.
• Paris, F., Verniers, J., Achab, A., Albani, R., Ancilletta, A., Asselin, E., Chen, X., Fatka, O., Grahn, Y., Molyneux, S., Nõlvak, J., Samuelsson, J., Sennikov, N., A., S., Wang, X., & Winchester-Seeto, T. 1999b. Correlation of Ordovician regional chitinozoan biozonations. -Acta Universitatis Carolinae - Geologica 43, 291-294.
• Playford, G. & Martin, F. 1984. Ordovician acritarchs from the Canning Basin, Western Australia. - Alcheringa 8, 187-223.
• Playford, G. & Miller, M.A. 1988. Chitinozoa from Lower Ordovician strata of the Georgina Basin, Queensland (Australia). - Geobios 21, 17-39.
• Rauscher, R. 1970. Les Chitinozoaires de 1'Ordovician du Synclinal de May-sur-Orne (Calvados). - Bulletin Société Linneene de Normandie 101, 117-127.
• Rauscher, R. 1973. Recherches micropaléontogiques et stratigraphiques dans l'Ordovicien et le Silurien en France. Etude des Acritarches, des Chitinozoaires et des spores. -Bulletin du Service de la Carte Géologique d'Alsace et de Lorraine 33, 1-224.
• Rauscher, R. & Doubinger, J. 1967. Associations de chitinozoaires de Normandie et comparisons avec les faunes déjá décrites. - Bulletin du Service de la Carte Géologique d'Alsace et de Lorraine 20, 307-328.
• Rauscher, R. & Doubinger, J. 1970. Les Chitinozoires des schistes B CalymPnes (Lanvirnien) de Normandie. -29ème Cogres National des Societe Savantes, Strasbourg et Comar 1967 2, 471-484.
• Romine, K.K., Southgate, P.N., Kennard, J.M., & Jackson, M.J. 1994. The Ordovician to Silurian phase of the Canning Basin WA: structure and sequence evolution. In: P.G. Purcell & R.R. Purcell (eds.), The Sedimentary Basins of Western Australia, 677-696. Proceedings of the West Australian Basins Symposium, Perth, Western Australia.
• Samuelsson, J. & Verniers, J. (in press) Middle to Late Ordovician Chitinozoan Biozonation of the Brabant Massif, Belgium. -Review of Palaeobotany and Palynology.
• Scotese, C.R. & McKerrow, W.S. 1990. Revised world maps and introduction. In: W.S. McKerrow & C.R. Scotese (eds.), Paleozoic Palaeogeography and Biogeography, 1-20. Geological Society Memoir, London.
• Taugourdeau, P. 1965. Chitinozoaires de l'Ordovicien des U.S.A, comparison avec les faunes de l'ancien monde. - Revue de L'Institut Français du Pétrole 20, 463-485.
• Verniers, J., Samuelsson, J., Van Grootel, G., De Geest, P., & Herbosch, A. 1999. The Ordovician in Belgium: new litho and biostratigraphical data with Chitinozoa from the Brabant Massif and the Condroz Inlier (Belgium). - Acta Universitatis Carolinae, Geologica 43, 93-95.
• Wang, X. & Chen, X. 1994. Lower Ordovician Chitinozoan biostratigraphy and palaeogeography of the Upper Yangtze Region. - Acta Palaeontologica Sinica 33, 720-738.
• Watson, S.T. 1988. Ordovician conodonts from the Canning Basin (W. Australia). - Palaeontographica Abteilung A 203, 91-147.
• Webby, B. 1978. History of the Ordovician continental platform and shelf margin of Australia. -Journal of the Geological Society of Australia 25, 41-68.
• Wilson, L.R. & Hedlund, R.W. 1964. Calpichitina scabiosa, a new chitinozoan from the Sylvan Shale (Ordovician) of Oklahoma. - Oklahoma Geological Notes 24, 161-164.
• Winchester-Seeto. T., Foster, C.. B., & O'Leary, T. (in press) The environmental response of Middle Ordovician large organic walled microfossils from the Goldwyer and Nita formations, Canning Basin, Western Australia. - Review of Palaeobotany and Palynology.
• Western Mining Corporation, Canning Basin Group. 1989. Nita Formation EP 143 and 225 Canning Basin WA, Acacia Block Core Study. Western Mining Corporation, 1-6, Perth.
• Zalessky, M.D. 1917. On marine sapropelite of Silurian age formed by a blue-green alga. - Bulletin of the Imperial Academy of Sciences IV, 3-18.