Zawartosc selenu w wybranych artykulach zynosciowych pochodzacych z Polski Centralnej

• Autorzy: Jablonska E , Gromadzinska J. , Bertrandt J. , Klos A. , Darago A. , Wasowicz W.

Warianty tytułu

EN

Selenium content in selected foods from Central Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Selen (Se) jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu człowieka, a jego niedobór może prowadzić do rozwoju różnych stanów chorobowych. Z uwagi na istotne znaczenie biologiczne Se, duże uzasadnienie mają badania dziennego pobrania tego pierwiastka z dietą oraz jego zawartości w poszczególnych artykułach żywnościowych. W Polsce przeprowadzono do tej pory niewiele badań na ten temat, a istniejące dane są kontrowersyjne i wymagają uaktualnienia. Celem pracy było oznaczenie zawartości Se w różnych artykułach żywnościowych oraz wskazanie na najczęstsze źródła pokarmowe tego pierwiastka w diecie mieszkańców Polski. Łącznie zebrano 232 artykuły żywnościowe pochodzące z Polski Centralnej, które podzielono na 10 grup: ryby, mięso, wędliny, jaja, mleko i przetwory, produkty zbożowe, warzywa, ziemniaki, owoce oraz orzechy. Zawartość pierwiastka oznaczano z wykorzystaniem metody fluorymetrycznej. Najwyższą zawartość Se wykazano w jajach: 235,8 ± 69,4 ng/g oraz rybach: 203,5 ± 131,9 ng/g. W pozostałych produktach wartości wynosiły: 95,7 ±41,0 ng/g w orzechach, 68,6 ± 46,8 ng/g w mięsie, 43,6 ± 23,9 ng/g w wędlinach, 22,5 ± 19,5 ng/g w pieczywie, 21,2 ± 18,2 ng/g w nabiale, 10,2 ± 6,8 ng/g w warzywach, 4,6 ± 2,4 ng/g w ziemniakach, 3,2 ± 2,3 ng/g w owocach. Na podstawie danych dotyczących dziennego spożycia żywności w polskich gospodarstwach domowych, oszacowano, iż spośród badanych grup produktów, najczęstszym dostarczycielem selenu w diecie mieszkańców Polski są: mięso (27%), jaja (18%) oraz produkty zbożowe (13%).

EN

Selenium (Se) is a trace element, which is very important for normal development and function of human organism and its deficiency may lead to different diseases. Taking into consideration its particular biological meaning, studies of Se content in daily food ratios and different foods are very required. There are few studies concerning this topic and present data, which are controversial, need to be updated. The aim of the study was to determine Se content in different foods in Polish market in order to idenify main sources of this element in Polish residents. 232 food items from Central Poland were collected and categorized into ten groups: fish, meat, meat products, eggs, dairy, vegetables, fruits and nuts. Se content was assessed using fluorimetric method. The highest Se content was found in eggs: 235,8 ± 69,4 ng/g and fish: 203,5 ± 131,9 ng/g. In the remaining groups the values were: 95,7 ±41,0 ng/g in nuts, 68,6 ± 46,8 ng/g in meat, 43,6 ± 23,9 ng/g in meat products, 22,5 ± 19,5 ng/g in cereals, 21,2 ± 18,2 ng/g in dairy, 10,2 ± 6,8 ng/g in vegetables, 4,6 ± 2,4 ng/g in potatoes, 3,2 ± 2,3 ng/g in fruits. Taking into acount data concerning daily food intake in Polish households, it was estimated, that within studied groups of products, the main source of Se in Polish diet are: meat (27%), eggs (18%) and cereals (13%).

Słowa kluczowe

PL

selen; spozycie zywnosci; Polska Centralna; calodzienne racje pokarmowe; zawartosc selenu; zywienie czlowieka; produkty spozywcze

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2007
• Tom: 34
• Numer: 3-4
• Opis fizyczny: s.1440-1445,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jablonska E

• Instytut Medycyny Pracy, Lodz

autor

Gromadzinska J.

autor

Bertrandt J.

autor

Klos A.

autor

Darago A.

autor

Wasowicz W.

Bibliografia

• 1. Chunhieng T., Petritis K., Elfakir C., Brochier J., Goli T., Montet D.: Study of selenium distribution in the protein fractions of the Brazil nut, Bertholletia excelsa. J. Agric. Food. Chem., 2004, 52, 4318.
• 2. Clark L. C., Combs G. F. Jr., Turnbull B. W., Slate E. H., Chalker D. K., Chow J., Davis L. S., Glover R. A., Graham G. F., Gross E. G., Krongrad A., Lesher J. L. Jr., Park H. K., Sanders B. B. Jr., Smith C. L., Taylor J. R.: Effects of selenium supplementation for cancer prevention in patients with carcinoma of the skin. A randomized controlled trial. Nutritional Prevention of Cancer Study Group. JAMA, 1996, 276, 1957.
• 3. Combs G. F. Jr.: Selenium in global food systems. Br. J. Nutr., 2001, 85, 517.
• 4. Kadrabova J., Madaric A., Ginter E.: The selenium content of selected food from the Slovak Republic. Food. Chem., 1997, 58, 29.
• 5. Keshan Disease Research Group. Epidemiologic studies on the etiologie relationship of selenium and Keshan disease. Chin. Med. J., 1979, 92, 477.
• 6. Klapec T., Mandic ML., Grgic J., Primorac Lj., Perl A., Krstanovic V.: Selenium in selected foods grown or purchased in eastern Croatia. Food. Chem., 2004, 85, 445.
• 7. Klein E. A., Thompson I. M., Lippman S. M., Goodman P. J., Albanes D., Taylor PR., Coltman C.: SELECT: the selenium and vitamin E cancer prevention trial. Urol. Oncol., 2003, 21, 59.
• 8. Knekt P., Aromaa A., Maatela J., Alfthan G., Aaran R. K., Teppo L., Hakama M.: Serum vitamin E, serum selenium and the risk of gastrointestinal cancer. Int. J. Cancer, 1988, 42, 846.
• 9. Marzec Z.: Alimentary chromium, nickel, and selenium intake of adults in poland estimated by analysis and calculations using the duplicate portion technique. Nahrung 2004, 48, 47.
• 10. Navarro-Alarcón M., Lopez-Martinez M. C.: Essentiality of selenium in the human body: relationship with different diseases. Sci. Total. Environ., 2000, 249, 347.
• 11. Pappa E. C., Pappas A. C., Surai P. .: Selenium content in selected foods from the Greek market and estimation of the daily intake. Sci. Total Environ., 2006, 372, 100.
• 12. Rayman M. P.: The argument for increasing selenium intake. Proc. Nutr. Soc., 2002, 61, 203.
• 13. Rayman M. P.: The importance of selenium to human health. Lancet, 2000, 356, 233.
• 14. Rayman M. P. The use of high-selenium yeast to raise selenium status: how does it measureup? Br. J. Nutr., 2004, 92, 557.
• 15. Recommeneded Dietary Allowences. National Academy of Science, New York, 2002.
• 16. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1750/2007 z dnia 7 czerwca 2007 r. dotyczące dopuszczenia selenometioniny produkowanej przez Sacharomyces cerevisiae NCYC R397 jako dodatku paszowego (Dz. Urz. WE L 146).
• 17. Rutkowska U., Buliński R., Iwanow K., Marzec Z., Kunachowicz H., Trzebska-Jeske I.: Laboratory evaluation of the nutritive value of average daily diets of selected population groups in Poland. VII. Selenium and chromium levels. Rocz. Państw. Zakl. Hig., 1987, 38, 121.
• 18. Simonoff M., Hamon C., Moretto P., Llabador Y., Simonoff G.: Selenium in foods in France. J. Food Compos. Anal., 1988, 1, 295.
• 19. Skorkowska-Zieleniewska J., Brzozowska A., Józefowicz T.: Evaluation of selenium consumption based on the complex process of metabolism of this microelement. Rocz. Państw. Zakl. Hig., 1983, 34, 469.
• 20. Smrkolj P., Pograjc L., Hlastan-Ribic C., Stibilj V.: Selenium content in selected Slovenian foodstuffs and estimated daily intakes of selenium. Food Chem., 2005, 95, 691.
• 21. Szponar L., Sekuła W., Rychlik E., Ołtarzewski M., Figurska K.: Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych. Warszawa, Instytut Żywności i Żywienia, 2003.
• 22. Szurlej K. J., Zachara B. A.: Zawartość selenu w artykułach spożywczych i przyjmowanym pożywieniu przez dorosłych mieszkańców regionu kujawsko-pomorskiego. Badania wstępne. Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk 1994.
• 23. Thomson C. D., Robinson M. F.: Selenium in human health and disease with emphasis on those aspects peculiar to New Zealand. Am. J. Clin. Nutr., 1980, 33, 303.
• 24. Varo P., Alfthan G., Ekholm P., Aro A., Koivistoinen P.: Selenium intake and serum selenium in Finland: effects of soil fertilization with selenium. Am. J. Clin. Nutr., 1988, 48, 324.
• 25. Watkinson J. H.: Fluorometric determination of selenium in biological material with 2,3-diaminonaphthalene. Anal. Chem., 1966, 38, 92, 2.
• 26. Wąsowicz W., Gromadzińska J., Rydzyński K., Tomczak J.: Selenium status of low-selenium area residents: Polish experience. Toxicol. Lett., 2003, 137, 95.
• 27. Wąsowicz W., Pytlińska E., Gromadzińska J., Bertrandt J., Kłos A., Skibniewska K., Darago A.: Daily selenium, zinc and copper intake in two populations of healthy individuals in Poland. A preliminary study. Polish J. Environ. Stud., 2006, 15, 529.
• 28. Zagrodzki P.: Selenium and the immune system. Postępy Hig. Med. Dośw., 2004, 58, 140.