PL
W celu określenia ewentualnego wpływu różnych źródeł sterylizującej pręcikowie cytoplazmy na wartość gospodarczą mieszańców żyta porównano w doświadczeniu polowym 3 mieszańce trójliniowe (genotypy), z których każdy występował w 4 wersjach cytoplazmatycznych. W badaniach wykorzystano 4 źródła cytoplazmy: cms-P, cms-R, cms-S i cms-C. Doświadczenie, zakładane w układzie podbloków losowanych, wykonano w 6 środowiskach (3 lata, 2 miejscowości). Badane źródła cytoplazmy wywołującej męską sterylność nie powodowały zmian w wartości gospodarczej mieszańców. Wszystkie cytoplazmatyczne wersje mieszańców, niezależnie od genotypu charakteryzowały się podobnym poziomem plonowania, podobnymi wskaźnikami wartości technologicznej oraz podobnym wykształceniem zdecydowanej większości innych badanych właściwości rolniczych. Mieszańce z cytoplazmą cms-P, w porównaniu z mieszańcami posiadającymi cytoplazmę cms-R, cms-S i cms-C, były wprawdzie niższe, zawiązywały mniej ziarniaków w kłosie i wytwarzały ziarno o większej gęstości, ale nie miało to żadnego praktycznego znaczenia, ponieważ różnice były bardzo małe. Wyniki badań świadczą, że wykorzystanie w hodowli odmian mieszańcowych żyta dziedzicznie odrębnych od Pampa (cms-P) źródeł sterylizującej cytoplazmy: cms-R, cms-S, cms-C lub podobnych nie powinno spowodować obniżenia wartości gospodarczej mieszańców.
EN
In order to determine a supposed effect of different sources of cytoplasm inducing male sterility on the agronomic performance of rye hybrids, 3 three-way hybrids (genotypes), each in 4 cytoplasmic versions, were compared in field trials. Four sources of male sterility-inducing cytoplasm: cms-P, cms-R, cms-S and cms-C were used in the study. A two-factor split-plot field experiment was conducted in 6 environments (3 years, 2 locations). The sources of male sterility-inducing cytoplasm used in this study did not cause changes in the agronomic performance of hybrids. All of the cytoplasmic versions of hybrids, independently on genotype, resembled closely each other in respect of grain yield level, grain quality parameters and majority of the other evaluated agronomic traits. Although the hybrids with cms-P cytoplasm were shorter in height, had lower seed set per spike and produced grain having higher test weight in comparison to hybrids with cms-R, cms-S, and cms-C cytoplasm, the differences were small enough to consider them practically unimportant. The results showed that the use of cms-R, cms-S, cms-C or other similar source of male sterility-inducing cytoplasm, genetically different from Pampa (cms-P), for hybrid rye breeding purposes should not decrease an economic value of hybrids produced.