Oceny strategiczne w zakresie planowania przestrzennego - problemy prawne.

• Autorzy: Zakrzewski R
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dostosowanie polskiego prawa w zakresie ochrony środowiska do przepisów Unii Europejskiej wymagało między innymi wdrożenia kilku dyrektyw i konwencji międzynarodowych, które ściśle związane są z ocenami oddziaływania na środowisko, w szczególności Dyrektywy 85/337 w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć na środowisko oraz Dyrektywy 2001/42/EC w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko. Wdrożone akty prawa międzynarodowego dały podstawę do ujęcia, dotychczas jednostkowych i rozproszonych przepisów zawartych w różnych ustawach, w jednolity system ocen oddziaływania na środowisko. To zintegrowane podejście ma na celu rozwiązywanie problemów środowiskowych na jak najwcześniejszym etapie postępowania. Podstawowymi cechami i nowością tego systemu jest traktowanie oceny oddziaływania na środowisko jako procedury (postępowania), z obowiązującym udziałem społeczeństwa oraz włączenie w tę procedurę, obok dotychczas nią objętych planowanych działań inwestycyjnych (w nowej nomenklaturze - przedsięwzięć), również projektów polityk, strategii, planów i programów (ocen strategicznych). Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko dotycząca realizacji polityk, strategii, planów i programów jest narzędziem optymalizacji w procesie podejmowania decyzji dotyczących planowanego rozwoju. Uwzględniając w polskich przepisach dotyczących środowiska generalne zalecenia wspomnianej wyżej Dyrektywy w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko, w art. 40 ust. 1 pkt 1i 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska, koniecznością przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko objęto następujące dokumenty: - projekt koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, projekty planów zagospodarowania przestrzennego (województw i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin) oraz projekty strategii rozwoju regionalnego, - projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, których opracowywanie przez centralne lub wojewódzkie organy administracji przewidziane jest w ustawach. Obowiązek przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko dotyczy również zmian wprowadzanych do tych dokumentów. Zasadniczym elementem oceny strategicznej jest sporządzenie prognozy do projektu przygotowywanego dokumentu, zgodnie z wymaganiami określonymi we wspomnianej ustawie. Mając na względzie specjalne znaczenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które po uchwaleniu przez radę gminy stają się prawem lokalnym, dla prognoz sporządzanych do projektów tych dokumentów stworzono odrębne przepisy. W odniesieniu do nich, ustawa - Prawo ochrony środowiska zobowiązała Ministra Środowiska, aby określił - w drodze rozporządzenia - szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziały wania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W rozporządzeniu tym mają być uwzględnione: 1) forma sporządzenia prognozy, 2) zakres zagadnień, które powinny zostać określone i ocenione w prognozie, 3) zakres terytorialny prognozy, 4) rodzaje dokumentów, z których informacje powinny być uwzględnione w prognozie. Projekt tego aktu wykonawczego znajduje się na końcowym etapie "ścieżki legislacyjnej"- po uzgodnieniach międzyresortowych. Ustawa - Prawo ochrony środowiska wprowadziła również obowiązek wykonywania opracowań ekofizjograficznych, przez które rozumie się dokumentację sporządzaną na potrzeby planów zagospodarowania przestrzennego województwa oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (przed przystąpieniem do ich opracowywania), charakteryzującą poszczególne elementy przyrodnicze na obszarze objętym tym planem i ich wzajemne powiązania. Projekt omówionego rozporządzenia "o prognozach" bardzo ściśle powiązany jest z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych, które określa rodzaje i zakres tych opracowań. Te wzajemne powiązania są naturalne i uzasadnione rolą obu dokumentów w procedurze planowania przestrzennego na poziomie gminy. Ustawa - Prawo ochrony środowiska, poprzez zobowiązanie zarządów województw i gmin do sporządzania opracowań ekofizjograficznych, stworzyła warunki do systemowej podbudowy przyrodniczej w procedurze sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego, a w szczególności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, poprzez współzależności występujące w obu wspomnianych aktach wykonawczych. Opracowanie ekofizjograficzne daje podstawę do świadomego zapewnienia w planach zagospodarowania przestrzennego warunków utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska. Jest jednocześnie podstawą odniesienia dla prognozy sporządzanej do projektu planu zagospodarowania przestrzennego i ułatwia weryfikację przyjętych rozwiązań planistycznych przed ich skierowaniem do uzgodnień przewidzianych trybem administracyjnym, pod kątem zgodności z przedstawionymi w opracowaniu ekofizjograficznym uwarunkowaniami przyrodniczymi.

EN

The adjustment of the Polish law in the range of the environmental protection to the regulations of the European Union required inter alia the implementation of several directives and the international conventions, which are strictly connected with the evaluations of the impact on the environment. Particularly the Direction 85/337 in a case of the environmental results evaluation of some public and private ventures and the Direction 2001/42/EC in a case of the impact of some plans and programmes on the environment. The implemented acts of the international law gave a base to catch of, up to the present singular and dispersed regulations included in different laws, in the unified evaluation system of the impact on the environment. This integrated attitude is aimed at the solution of the environmental issues on the earliest stage of proceedings. The foundamental features and the novelty of this system is the treatment of the environmental impact evaluation as the procedure (proceeding) with an obligatory participation of the society and the inclusion into this procedure, nearby up to the present not included, planned investment activities (in a new nomenclature - ventures), also projects of politics, strategies, plans and programmes (strategic evaluations). The strategic evaluation of the impact on the environment concerning the realization of politics, strategies, plans and programmes is a tool of optimalization in the process of decision making concerning the planned development. Regarding in the Polish regulations concerning the environment the general requirements of the above mentioned Direction as far as the impact evaluation of some plans and programmes on the environment is concerned, in the art.40 par. 1 p. 1 and 2 of the act - The Law of Environmental Protection, necessity to evaluate the impact on the environment was included in the following documents: - project of the policy concept on the spatial management of the country, projects of spatial management plans (voivodeships and local plans of spatial management in communities) and projects of strategy of regional development; - projects of politics, strategies, plans and programmes in the field of: industry, energetics, transport, telecommunication, waste materials economy, forestry, agriculture, fishery, tourism and land-use, which working out by the central or voivodeship organs of administration is forecasted in acts. The duty to make the evaluation procedure of the impact on the environment concerns also the changes introduced to these documents. The essential element of the strategic evaluation is to prepare the prognosis to the project of the prepared document, according to the requirements precised in the mentioned act. Having in consideration a special importance of the local plans of spatial management, which after the resolution by the community council become the local law, for the prognoses which are prepared to these projects the separate regulations were set up. In reference to them, the act - The Law of Environmental Protection obliged the Minister of Environment to define - as a decree - the detailed conditions, to which should respond the prognoses of the impact on the environment concerning the local plans projects of the spatial management. In this decree are included: 1) form of prognosis preparation; 2) range of issues which should be defined and evaluated in the prognosis; 3) territorial range of prognosis; 4) kinds of documents from which the informations should be considered in the prognosis. The project of this executive act is in the final stage of "legislation path" - after the interministerial agreements. The act - The Law of Environmental Protection also introduced a duty to perform the ecophysiographic works, through them we can understand the documentation prepared on the needs of the spatial management plans in the voivodeship and the local plan of spatial management (before the accession to work them out), characterizing the particular natural elements on the area included by this plan and their mutual relations. The project of the discussed decree "on prognoses" is very strictly related with the Minister of Environment order from 9 September 2002 in a matter of ecophysiographic elaborations, which defines kinds and scope of these works. These mutual relations are natural and justified by the importance of both documents in the procedure of spatial planning on the community level. The act - The Law of Environmental Protection, through the obligation of boards of voivodeships and communities to prepare the ecophysiographic elaborations, created the conditions to the system natural foundation in the procedure of spatial management plans preparation and in particular the local plans of the spatial management, by the interrelations occuring in the both mentioned executory acts. The ecophysiographic elaboration gives a foundation to the conscious assuring in the plans of spatial management the conditions to keep on the natural balance and the rational management with the natural resources. At the same time it is a reference base for the prognosis prepared to the project of the spatial management plan. It facilitates the verification of the accepted planning solutions before their direction to the agreements administratively predicted from the point of view of conformability with the presented in the ecophysiographic elaboration of natural preconditions.

Słowa kluczowe

PL

opracowania ekofizjograficzne; ochrona srodowiska; planowanie przestrzenne; prawo

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2002
• Tom: 26
• Numer: 3-4
• Opis fizyczny: s.41-53

Twórcy

autor

Zakrzewski R

• Ministerstwo Srodowiska, 00-922 Warszawa, ul.Wawelska 52/54

Bibliografia

• Dyrektywa 2001/42/EC/ Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko.
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, DzU z 1999 r. nr 15, poz. 139, z 2001 r. nr 5, poz. 42.
• Ustawa z dnia 27 października 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, DzU z 2001 r. nr 62, poz. 627.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 wrzes'nia 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych, DzU z 2002 r. nr 155, poz. 1298.
• Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
• Zieńko J., Tokarski P., Sieńko E. 2002 Wybrane zagadnienia ocen środowiskowych w planach zagospodarowania przestrzennego obszarów i regionów. Problemy Ocen Środowiskowych, kwartalnik nr 3(18), Gdańsk.