Zawartosc pierwiastkow biogennych w lisciach mniszka lekarskiego i babki zwyczajnej w zaleznosci od miejsca zbioru na terenie miasta Szczecina

• Autorzy: Stolarska A , Gregorczyk A , Gawska A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania terenowe przeprowadzono na terenie Szczecina w latach 1996-1998. Obiektami doświadczenia były dwa gatunki roślin: mniszek lekarski i babka zwyczajna. Czynnikiem doświadczenia było miejsce zbioru. Na terenie miasta Szczecina wyznaczono siedem stanowisk monitorowanych przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska. Za pomocą testu t-Studenta porównano średnią ogólną zawartość pierwiastków biogennych w liściach babki zwyczajnej i mniszka lekarskiego. Stwierdzono, iż organy asymilacyjne roślin babki zwyczajnej charakteryzują się zdecydowanie większą ilością siarki, natomiast mniszka lekarskiego zawierają większe ilości azotu i fosforu. Na podstawie analizy wariancji stwierdzono istotne różnice w zawartości wszystkich analizowanych pierwiastków tylko w 1997 roku. W tymże roku odnotowano największą koncentrację azotu w próbach pochodzących z miejsca przy placu Zgody i Dubois, a najmniejsze przy ul. Krakowskiej i św. Łukasza w przypadku mniszka lekarskiego, natomiast w przypadku babki zwyczajnej największe koncentracje tego pierwiastka stwierdzono przy placu Zgody i Heyki, a najmniejsze przy św. Łukasza i Bramie Portowej. Najmniejsze koncentracje fosforu odnotowano w próbach obu gatunków roślin pochodzących ze stanowiska ubogiego w próchnicę glebową oraz charakteryzującego się małą ilością części spławianych w glebie, czyli przy ul. św. Łukasza. Największe koncentracje fosforu stwierdzono w próbach pochodzących z ul. Wojska Polskiego, u obu gatunków roślin. Warunki siedliska miały wpływ na zwartość siarki, szczególnie w liściach babki zwyczajnej. Największą koncentracją tego pierwiastka charakteryzowały się próby zebrane przy Bramie Portowej, w miejscu o nasilonym natężeniu ruchu komunikacyjnego.

EN

Field investigations were carried out on the area of Szczecin city in the years 1996-1998. The object of research were: common plantain Plantago major L. and dandelion Taraxacum officinale L. Plant material was taken from seven stations, monitored permanently by the State Inspection of Environment Protection. The t-Student test was used to one compare average total contents of bioelements in leaves of common plantain and dandelion, it was found, that the assimilation organs of common plantain plants are characterized by much higher sulphur content, whereas the dandelion contained greater quantities of nitrogen and phosphorus. On basis of variance analysis the significant differences in contents of all analysed elements were ascertained in 1997 year only. In this year the highest concentration of nitrogen in dry matter of leaves were found for dandelion at plac Zgody and Dubois and the least at Krakowska and St. Łukasz streets, while in case of common plantain, the highest at plac Zgody and Heyki, and the least at St. Łukasza and Brama Portowa. Lowest phosphorus concentrations in both plant species were noted site poor in humus and being characterized by small quantity of floatable soil particles - by St. Łukasz street. The highest P concentrations were found in both plant species Wojska Polskiego street. Site of harvest influenced the sulphur contents, especially in leaves of common plantain assembled nearly Brama Portowa, the place of very heavy traffic.

Słowa kluczowe

PL

siarka; miasta; pierwiastki biogenne; Plantago major; azot; zawartosc pierwiastkow; fosfor; babka zwyczajna; rosliny; Szczecin; okolice Szczecina; liscie; mniszek lekarski; Taraxacum officinale

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2003
• Tom: 492
• Opis fizyczny: s.357-365,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stolarska A

• Akademia Rolnicza, ul. Slowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Gregorczyk A

• Akademia Rolnicza, ul. Slowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Gawska A

• Akademia Rolnicza, ul. Slowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• Anioł-Kwiatkowska J. 1994. Mniszek lekarski wśród najcenniejszych roślin leczniczych. Wiad. Zielar. (3): 10-11.
• Bloom A.J. 1988. Ammonium and nitrate as nitrogen sources for plant growth. ISI Atlas of Since. 1: 55-59.
• Błaszczak T. 1998. Raport o stanie środowiska w województwie szczecińskim 1995-1996. Biblioteka Monit. Środ., PIOŚ, Szczecin.
• Elandt R. 1964. Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. PWN, Warszawa.
• Faguhar G.D., Firth P.M., Weeselaar R., Weir B. 1980. On the gaseous exchange of ammonia between leaves and the environment. Determination of the ammonia compensation point. Plant Physiol. 66: 710-714.
• Hopkins A., Martyn T.M., Bowling P.J. 1994. Composition and herbage yield of grass/white clover mixtures in relation to N-fertilization under cutting. Proc. 15 th. Gen. Meet. Europ. Grassld. Fed. Wageningen, 6-9 VI 1994: 77-80.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa: 398 ss.
• Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Witek T. 1993. Ocena jakości i możliwości rolniczego użytkowania gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG, Puławy: 4-18.
• Kłobus G. 1998. Transport azotanów i jego regulacja w komórkach roślin wyższych. Wiad. Bot. 42(2): 49-55.
• Kołodziej B. 1992. Surowce zielarskie bogatym źródłem soli mineralnych. Cz. I. Wiadomości Zielarskie 7: 12-14.
• Koper J. 1996. Zmiany zawartości fosforu związków organicznych i jego frakcji w glebie wywołane wieloletnim nawożeniem organicznym. Rozprawy ATR w Bydgoszczy: 4-100.
• Kubik-Dobosz G. 1998. Pobieranie jonów amonowych przez rośliny wyższe. Wiad. Bot. 42(2): 37-48.
• Miszalski Z. 1981. Niektóre zagadnienia ingerencji SO₂ w proces fotosyntezy. Cz. I. Wiad. Bot. XXV(1): 19-28.
• Motowicka-Terelak T., Dudka S. 1991. Degradacja chemiczna gleb zanieczyszczonych siarką i jej wpływ na rośliny uprawne. IUNG, Puławy: 35-37.
• Motowicka-Terelak T., Terelak H. 1998. Siarka w glebach Polski - stan i zagrożenie. Bibliot. Monit. Środ., PIOŚ, Warszawa: 35-37.
• Nowakowski W. 1985. Wpływ emisji przemysłowych z uwzględnieniem przemysłu rafineryjno-przemysłowego na rośliny. Post. Nauk. Rol. 2/3: 69-81.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Instytut Ochrony Środowiska. Warszawa: 45 ss.
• Prewysz-Kwinto J., Staszewski T. 1980. Zmiany ultrastruktury komórki pod wpływem zanieczyszczeń powietrza. Wiad. Bot. XXIV(1): 31-40.
• Trzaskoś M. 1994. The chemical composition of forage herbs and weeds in relation to habitat, fertilizer application and time of harvesting. Proc. 15 th Gen. Meet. Grassld Fed. Wageningen, 6-9 VI 1994: 336-339.
• Trzaskoś M. 1997. Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. (453): 339-348.