PL
Celem zrealizowanego w latach 2003 i 2004 doświadczenia polowego było określenie plonotwórczej reakcji pszenicy jarej, odmiany jakościowej na różne dawki nawożenia azotem w warunkach przyorywania międzyplonów ścierniskowych. Założono je metodą losowanych podbloków w 4 powtórzeniach. Czynnik pierwszego rzędu stanowiły trzy warianty uprawy pszenicy z przedsiewnym przyorywaniem międzyplonów: 1) bez międzyplonów ścierniskowych; 2) międzyplon z gorczycy białej; 3) międzyplon z mieszanki roślin strączkowych z niemotylkowymi. Czynnikiem drugiego rzędu były cztery dawki nawożenia azotowego: 0; 40 kg (40I); 80 kg (40I + 40II); 120 kg (40I + 40II + 40III). Termin stosowania azotu: I — przed siewem pszenicy, II — w fazie strzelania w źdźbło (2 kolanko), III — kłoszenie się roślin. Pszenicę jarą odmiany Torka wysiewano w ilości zapewniającej obsadę 500 roślin na 1 m2. Wykazano, że każda wyższa dawka nawożenia azotem powodowała sukcesywny i istotny wzrost plonów ziarna pszenicy. Plony ziarna uzyskane w uprawie pszenicy bez nawożenia azotem były o 7,6% mniejsze niż po zastosowaniu dawki 40 kg N, o 15,1% od stwierdzonych po dawce 80 kg N oraz o 17,8% kiedy pszenicę zasilano 120 kg azotu na ha. Przyorywanie biomasy międzyplonu miało różny wpływ na kształtowanie się plonów pszenicy jarej. Po przyoraniu mieszanki plon ziarna był istotnie większy, niż w uprawie bez międzyplonu, a po gorczycy mniejszy. Przyorując pod pszenicę jarą mieszankę strączkowo-niemotylkową lub uprawiając roślinę testową bez międzyplonu wystarczającą dawką nawożenia mineralnego było 80 kg N·ha-1, natomiast przyorując gorczycę białą jeszcze dawka 120 kg N·ha-1 powodowała znaczny wzrost plonu ziarna pszenicy.
EN
The objective of a field experiment, conducted in 2003 and 2004 was to determine response of spring wheat, quality cultivar, on varying rates of nitrogen fertilization on sites with ploughed down stubble crops. The experiment was carried out with the split-plot method in 4 replications. Three variants of cultivation of wheat with pre-sowing ploughing down of various stubble crops constituted the main plots of the experiment: 1) without stubble crops; 2) stubble crop — white mustard; 3) stubble crop as a mixture of leguminous plants with non-papilionaceous ones. Four rates of nitrogen fertiliztion: 0; 40 kg (40I); 80 kg (40I + 40II); 120 kg (40I + 40II + 40II) were used as subplots. Dates of nitrogen application: I — before sowing of wheat, II — at shooting (2 node), III — earing. Spring wheat (cultivar Torka) was sown at density of 500 plants per 1 m2. It was found that every higher nitrogen rate significantly increased yields of wheat grain. Grain yields from wheat growing without nitrogen fertilization were lower by 7.6% than after using rate of 40 kg N, by 15.1% after rate of 80 kg N and by 17.8% after application of 120 kg N per ha. Ploughing down stubble crop affected formation of spring wheat yielding to a different extent. After ploughing down the mixture, yield of grain was significantly higher than without stubble crop but after white mustard it was lower. After ploughing down the mixture of leguminous with non-papilionaceous plants before spring wheat or at cultivation of wheat without stubble crop, the sufficient rate of nitrogen was 80 kg N·ha-1, however after ploughing down white mustard the rate of 120 kg N·ha-1 significantly increased yield of wheat.