Zarobkowanie jako kryterium klasyfikacji obszarow wiejskich [proba typologii wsi objetych badaniem IERiGZ]

• Autorzy: Sikorska A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W strategiach rozwoju obszarów wiejskich dużą wagę przywiązuje się do powiększenia grona mieszkańców wsi utrzymujących się z pracy poza rolnictwem. W związku z tym szczególnie istotna wydaje się znajomość zasięgu dysproporcji w rozpowszechnieniu zarobkowania wśród wiejskiej ludności oraz charakterystyka wsi sklasyfikowanych według tego kryterium. W opracowaniu zaprezentowano odmienności w strukturach społecznych i ekonomicznych we wsiach o różnym poziomie zarobkowania. Materiał źródłowy stanowiły dane zebrane podczas badań ankietowych przeprowadzonych w 1996 roku przez IERiGŻ w 73 miejscowościach. Dla celów porównawczych wyróżniono trzy typy wsi określające poziom urbanizacji obszarów wiejskich: 1 - niski, gdy odsetek rodzin z zarobkowaniem wynosił co najwyżej 40%, 2 - średni, gdy odsetek rodzin z zarobkowaniem obejmował od 41% do 60%, 3 - wysoki, gdy udział rodzin z zarobkowaniem przekraczał 60%. Według przyjętego kryterium podziału, w grupie o najniższym poziomie zurbanizowania znalazło się 26% wsi objętych ankietą, 41% uplasowało się na szczeblu średnim, a 33% znalazło się w grupie o najsilniej zaawansowanych procesach urbanizacyjnych. Przedstawione rozróżnienie kształtowało się odmiennie w poszczególnych częściach Polski, przy czym zaznaczyła się prawidłowość, że nasilenie procesów urbanizacyjnych na obszarach wiejskich nie tylko utrwalało istniejącą sieć osadniczą, ale stymulowało jej dalszy rozwój. W pracy udokumentowano, że kreatywną rolę w zaawansowaniu procesów urbanizacyjnych na wsi odgrywało nie tylko wyodrębnianie się kategorii bezrolnych rodzin pracowniczych, ale istotne znaczenie miało także rozpowszechnienie zarobkowania w rodzinach rolniczych. Podkreślono przy tym wzajemną zależność pomiędzy cechami struktury obszarowej gospodarstw rolnych a narastaniem procesów urbanizacyjnych. Charakterystyka wybranych cech społeczno-demograficznych ludności żyjącej we wsiach o odmiennym poziomie zurbanizowana ilustrowała przede wszystkim ich powiązanie z uwarunkowaniami gospodarczymi. Podkreślenia wymaga fakt, że podobnie jak w odniesieniu do struktur ekonomicznych, także w układach społecznych zaznaczył się korzystny wpływ procesów urbanizacyjnych na przekształcenia w rolnictwie.

RU

В стратегиях развития сельских районов большое внимание обращается к увеличении круга жители деревни роботающих вне сельском хозяйстве. В связии с этим особенно важно является знание предела диспропорции в роспростронении зароботывания среди сельского населения а также характеристики деревень склассифицированных по этому критерию. В роботе представлено отличия в общественных и экономических структурах в деревнях с разным уровнем зароботывания. Исходный матерал составляют данные собранные в течении анкетных исследований проведенных в 1996 г. Институтом Экономики Сельского Хозяйства и Продовольственного Хозяйства (IERiGŻ) в 73 местностях. С целью сровнения выделено 3 типа деревень определяющих уровень урбанизации сельских районов: 1- низкий, когда процент семей зароботывающих составлял максимум 40%, 2- средний, когда процент семей зароботывающих составлял между 41% а 60%, 3- высокий, когда доля семей зароботывающих не превышала 60%. По принятому критерию раздела, в группе с самым низким доходом находилось 26% деревень, в которых проведено анкетный опрос, 41% находилось на среднем уровене, а 33% находилось в группе самой высокой урбанизации. Представленные различия разные в отдельных районах Польши, при чем наметилась закономерность, что увеличение процессов урбанизации на сельских территориях не только укрепляет существующую уже населенную сеть, но стимулирует ее дальнейше развитие. В роботе подтверждено документами, что исполнительную роль в продвижении процессов урбанизации в деревне сыграло не только выделение категории безземельных робочих семей, но сущное значение имело тоже роспространение зароботывания среди крестянских семей. Подчеркнуто при этом взаимную зависимость между чертами территоряльной структуры сельских хозяйств и наращиванием процессов урбанизации. Характеристика избранных общественно-демографических черт населения живущего в деревнях с розличным уровнем урбанизации отрожает прежде всего их взаимосвязи с экономическими условиями. Стоит подчеркнуть факт, что похоже как в экономических структурах так и в общественных связях отмечается положителное влияние процессов урбанизации на трансформацию в сельском хозяйстве.

EN

Special attention in the strategies for the rural areas development is being attached to the enlarging of that part of rural inhabitants who make their living out of non-agricultural activities. In this situation, knowledge about disproportion in the scope of the employment of rural population as well as classification of villages according to that characteristic seems to be the most important. Diversification of the social and economic structure of the villages with different level of employment has been presented in the paper. The analysis is based on the data collected during the questionnaire study conducted by the Institute of Agricultural and Food Economics in 73 Polish villages in 1996. Three types of such villages, reflecting different urbanization level of the rural areas, have been determined: 1 - low, when the share of the earning families does not exceed 40 percent 2 - middle, when the share of the earning families is higher than 41 percent but lower than 60 percent 3 - high, when the share of the earning families exceeds 60 percent. According to the above criterion of diversification 26 percent of the villages have been located in the group with the lowest level of urbanization process, 41 percent - in the group with the middle level and 33 percent - in the group representing the most advanced level of urbanization of rural areas. The diversification presented is different in the particular parts of Poland. A rule has resulted from the study that intensification of the urbanization process in the rural areas brings about better development of the existing settlement system. It has been proved in the paper that not only separation of the category of earning families without land in rural areas, but making earning more common also among agricultural families, have played a creative role in the process of urbanization of the countryside. Mutual interrelation between agrarian structure of the farms and intensification of the urbanization process has been pointed out. Economic conditions of the rural population living in the villages representing different level of urbanization have been reflected in their social as well as demographic features. It is also worth strengthening that, similarly to economic structures, also in the social arrangements the influence of the urbanization process on transformation in agriculture proved to be beneficial.

Słowa kluczowe

PL

praca; obszary wiejskie; klasyfikacja; rolnictwo; zatrudnienie; ludnosc wiejska; zatrudnienie poza rolnictwem; ekonomika i organizacja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1999
• Tom: 454
• Opis fizyczny: s.1-31,tab.

Twórcy

autor

Sikorska A.