Wplyw uzytkowania na zanikanie gleb torfowo-murszowych w dolinie rzeki Mrowli

• Autorzy: Lipka K , Zajac E. , Wdowik W.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania wpływu użytkowania na gleby torfowo-murszowe przeprowadzono w dolinie rzeki Mrowli koło Rzeszowa w latach 1976, 1993 i 2001 wzdłuż trzech transektów. Wyniki badań dotyczą zanikania gleb, intensywności procesu murszenia oraz zmian występowania kompleksów wilgotnościowo-glebowych. Uzyskane dane wskazują, że największe średnie roczne obniżanie się powierzchni gleby torfowo-murszowej występuje na terenie użytkowanym jako płodozmian polowy (rośliny okopowe, przemysłowe i zboża), gdzie stosowano orkę i wynosi ono 1,58 cm·rok⁻¹.

EN

The effect of usage on waning of the peat-moorsh soils in Mrowia river valley, near Rzeszów, was studied in years 1976, 1993 and 2001 along two transect lines. The results deal with the loss of soil substrate, the moorsh forming process intensity and changes in the occurrence of soil-moisture complexes. Obtained data showed that the average annual lowering of peat-moorsh soil surface was the strongest in the case of land used in crop rotation (root plants, industrial plants and cereals) where ploughing was applied and it reached 1.58 cm per year.

Słowa kluczowe

PL

dolina Mrowli; uzytkowanie gleb; uprawa roli; torfowiska odwodnione; gleby torfowo-murszowe; woj.podkarpackie; procesy murszenia; doliny rzeczne; degradacja gleb

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 507
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.349-355,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lipka K

• Akademia Rolnicza, Al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow

autor

Zajac E.

autor

Wdowik W.

Bibliografia

• Gotkiewicz J. 1983. Zróżnicowanie intensywności mineralizacji azotu w glebach organicznych związane z odrębnością warunków siedliskowych. Rozpr. hab. Falenty IMUZ: 111 ss.
• Gotkiewicz J. 1987. Mineralizacja organicznych związków azotowych w glebach torfowo-murszowych w świetle wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ 68: 85 - 98.
• Ilnicki P. 1973. Rozmiar osiadania zmeliorowanych torfowisk nadnoteckich. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 146: 33 - 61.
• Lipka K. 1978. Zanikanie torfowisk dawno zmeliorowanych w okolicach Rudnika nad Sanem, Leżajska i Przeworska. Rocz. Nauk Roi. Ser. F 79(4): 95 - 125.
• Lipka K. 1980. Inwentaryzacja i ocena gospodarcza złóż torfu i torfowisk w Polsce. Operat zbiorczy. Instytut Melioracji Rolnych i Leśnych, Zespół Torfoznawstwa AR w Krakowie, maszynopis: 114 ss.
• Lipka K. 1995. Propozycja zagospodarowania dawnych terenów poeksploatacyjnych na torfach w dolinie rzeki Mrowli koło Rzeszowa, w: Przedsiębiorczość a ekologia. Mat. Międz. Konf. Nauk. Świnoujście-Göteborg-Oslo, Szczecin: 171 - 180.
• Lipka K. 2000. Torfowiska w dorzeczu Wisły jako element środowiska przyrodniczego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Ser. Rozprawy 255: 148 ss.
• Lipka K., Kosiński K., Dobrowolska B. 1990. Zanikanie odwadnianego od XIX wieku torfowiska „Wielkie Błoto” w Puszczy Niepołomickiej. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Ser. Melioracje 240(14): 123 - 136.
• Okruszko H. 1967. Kształtowanie się warunków glebowych na zmeliorowanych torfowiskach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 72: 13 - 27.
• Okruszko H. 1969. Kierunki i zasady gospodarki na torfowiskach. PWRiL Warszawa: 166 ss.
• Okruszko H. 1991. Wyniki wieloletniego doświadczenia dotyczącego wpływu sposobu użytkowania na glebę torfową. Wiadom. IMUZ 26(3): 87 - 104.
• Piaścik H., Gotkiewicz T. 2004. Przeobrażenia odwodnionych gleb torfowych jako przyczyna ich degradacji. Rocz. Glebozn. 40(2): 331 - 338.
• Roguski W., Bieńkiewicz P. 1967. Zanikanie gleb organogenicznych w wyniku melioracji. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roi. 72: 36 - 48.
• Sajewicz Z. 1905. Torfowisko Trzciana obok Rzeszowa. Mat. Arch. Kat. Rekultywacji Gleb i Ochrony Torfowisk AR Kraków, maszynopis: 12 ss.
• Szuniewicz J., Jaros H., Nazaruk G. 1991. Gospodarka wodna na glebach torfowych. Bibl. Wiadom. IMUZ 77: 43 - 75.
• Szuniewicz J. 1993. Pulsacyjne ruchy powierzchni torfowiska i ich wpływ na bilansowanie zmian w zapasach wody gruntowej w profilu glebowym. Informator IMUZ, VIII-IX 1985: 234-238.
• Tyburczy J., Szmuc S. 1976. Dolina rzeki Mrowli woj. Rzeszów. Założenia techniczno ekonomiczne melioracji użytków rolnych. Biuro Projektów Wodno-Melioracyjnych w Rzeszowie, maszynopis: 26 ss.
• Żurek S. 1987. Złoża torfowe Polski na tle stref torfowych Europy. Dokumentacja Geograficzna Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Wrocław: 75 ss.