Magnesium, calcium, potassium and sodium content in groundwater and surface water in arable lands in the commune [gmina] of Katy Wroclawskie

• Autorzy: Orzepkowski W , Pulikowski K.

Warianty tytułu

PL

Zawartosc magnezu, wapnia, potasu i sodu w wodach gruntowych oraz powierzchniowych na uzytkach rolnych w gminie Katy Wroclawskie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper discusses some aspects of the research conducted in the hydrological years 2000/2001-2002/2003 on arable areas around several small water bodies located on the outskirts of villages in the commune of Kąty Wrocławskie. The aim of the paper was to assess the content of selected chemical elements in the groundwater and small water bodies. The water bodies included in the research appeared a few decades ago as a result of human activity; in Zybiszów and Bliż they are small post-mine water bodies, whereas in Smolec and Rybnica they are ponds filling former clay excavation sites. Their surface ranges widely between 0.05 and 2.2 ha, while the average depth reaches 1.2 to 3.5 m. Since no flows come to these water bodies, they are fed only by ground and rain water. In the research period the water level of the bodies fluctuated between 3 and 40 cm, while the maximum changes in the groundwater level were above 1 m. The examined waters contained elevated levels of elements, the fact which is directly related to the kind of soils in the region. Another factor affecting the content of elements is whether or not soils are used agriculturally. It has been observed that arable areas are distinguished by positive correlation of magnesium, potassium and sodium concentrations in ground and surface waters. Increased content of these elements in Rybnica suggests that the waters receive pollutants from nearby houses. In the groundwater examined the ratio of calcium and magnesium concentrations ranged from 2.7 to 6.9, whereas in the surface water it varied from 1.2 to 5.1. Values below 3 were obtained for both types of water only in Rybnica, which proves the influx of sewage from households.

PL

W pracy przedstawiono wybrane elementy badań prowadzonych w latach hydrologicznych 2000/2001-2002/2003 na użytkach rolnych wokół kilku niewielkich zbiorników wodnych zlokalizowanych na obrzeżach wsi w gminie Kąty Wrocławskie. Celem pracy była ocena zawartości wybranych pierwiastków w wodach gruntowych i małych zbiornikach wodnych. Zbiorniki objęte badaniami powstały przed kilkudziesięciu laty w efekcie działalności człowieka — w Zybiszowie i Bliżu są to niewielkie zbiorniki kopane, natomiast w Smolcu i Rybnicy powstały w miejscach dawnych wyrobisk gliny. Ich powierzchnia jest zróżnicowana i wynosi od 0,05 do 2,2 ha, a średnia głębokość od 1,2 do 3,5 m. Nie dopływają do nich żadne cieki, a zasilanie następuje jedynie przez dopływ wód gruntowych oraz opadowych. W okresie badawczym położenie zwierciadła wody w tych zbiornikach zmieniało się w zakresie 3-40 cm, natomiast maksymalne zmiany położenia zwierciadła wody gruntowej przekraczały 1 m. Badane wody zawierają duże ilości pierwiastków, co ma bezpośredni związek z rodza jem gleb i użytkowaniem ich jako pola orne. Na terenach użytkowanych rolniczo obserwuje się dodatnie skorelowanie stężenia magnezu, potasu i sodu w wodach gruntowych i powierzchniowych. Podwyższone zawartości tych pierwiastków na obiekcie w Rybnicy wskazują na zanieczyszczenie wód spływem z terenów zabudowanych. W analizowanych wodach gruntowych stosunek stężenia wapnia do magnezu wynosił od 2,7 do 6,9, natomiast w powierzchniowych od 1,2 do 5,1. Wartości mniejsze od 3, dla obu rodzajów wód, stwierdzono tylko na obiekcie w Rybnicy, co potwierdza hipotezę, że dopływają tam zanieczyszczenia z terenów zabudowanych.

Słowa kluczowe

EN

magnesium content; calcium content; potassium content; sodium content; ground water; surface water; arable land; Katy Wroclawskie commune; Poland; water

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2008
• Tom: 13
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.605-614,fig.,ref.

Twórcy

autor

Orzepkowski W

• Wroclaw University of Environmental and Life Sciences, pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wroclaw, Poland

autor

Pulikowski K.

Bibliografia

• Cymes I., Szymczyk S. 2005. Wpływ użytkowania i typy gleb na zawartość sodu, wapnia i magnezu w wodzie śródpolnych małych zbiorników. J. Elementol., 10(2): 249-257.
• Dobrzański B. (red), Zawadzki S. (red.). 1981. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa, 613.
• Durkowski T. 2005. Jakość wód gruntowych i powierzchniowych na obszarze szczególnie narażonym (zlewnia jeziora Miedwie). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., ss. 505: 107-113.
• Durkowski T., Woroniecki T. 2001. Jakość wód powierzchniowych obszarów wiejskich Pomorza Zachodniego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 476: 365-371.
• Fiedler M., Szafrański Cz., Bykowski J. 2005. Jakość wody gruntowej w mikrozlewni rolniczej na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 505: 123-128.
• Gomółka E., Szaynok A. 1997. Chemia wody i powietrza. Wyd. IV. Oficyna Wydaw, Polit. Wrocł., 433.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa, ss. 555.
• Kelleners T.J., Kamra S.K., Jhorar R.K. 2000. Predication of long term drainage water salinity of pipe drains. J. Hydrol., 234: 249-236.
• Kobus Sz., Glińska-Lewczuk K. 2005. Wpływ użytkowania doliny rzecznej na migrację składników mineralnych na przykładzie środkowej Łyny. Cz. II. Wapń i magnez. Inż. Ekol., 12: 39-40.
• Koc. J., Cymes I., Skwierawski A., Szyperek U. 2001. Znaczenie ochrony małych zbiorników wodnych w krajobrazie rolniczym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 476: 397-407.
• Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN, Warszawa, ss. 340.
• Miler A.T., Liberacki D., Plewiński. 2001. Jakość wód gruntowych w różnych siedliskach położonych wzdłuż transektów odpływu wody. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 477: 93-100.
• Orzepowski W., Kowalczyk T., Pęczkowski G., Szymańska-Pulikowska A. 2008. Zawartość wybranych składników w wodach małych zbiorników na terenach wiejskich. Gosp. Wod. (w druku).
• Pulikowski K. 2004. Zanieczyszczenia obszarowe w małych zlewniach rolniczych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, ser. Rozpr., 211: 479: 137.
• Pulikowski K., Kostrzewa S., Paluch J., Szewrański Sz. 2006. Stężenie i ładunek magnezu oraz wapnia w odciekach drenarskich. J. Elementol., 11(4): 483-493.
• Szymczyk S., Cymes I. 2005. Wpływ ilości opadów i sposobu użytkowania terenu na odpływ sodu, wapnia i magnezu siecią drenarską z gleb ciężkich. J. Elementol., 10(2): 395: 401.
• Tandyrak R., Grochowska J., Dunalska J. 2005. Wpływ zagospodarowania terenu na parametry hydrochemiczne wód i osadów dennych w małych zbiornikach wodnych w dzielnicy Kortowo w Olsztynie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 505: 459-465.
• Van Lonn G.W., Duffy S. J. 2007. Chemia środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, ss. 613.