Ekologiczne i produkcyjne skutki narastającego udziału ziemniaka w płodozmianie. III. Trzecia rotacja płodozmianów

• Autorzy: Rzeszutek I , Zawislak K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W trzeciej rotacji płodozmianów 5-polowych z narastającym udziałem odmian ziemniaka od 20% (kontrolny) do 40 i 60% odmiany Sowa nieodporna na mątwika i Tarpan odporna reagowały w różnym stopniu wzrostem części nadziemnych oraz plonem i dorodnością bulw. U odmiany Sowa nastąpiły dalsze zniżki plonu, szczególnie duże w płodozmianie z najwyższym udziałem ziemniaka. Główną ich przyczyną była nadal rosnąca populacja mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis Woll., RO1). Odmiana Tarpan nadal nie porażała się mątwikiem, a zniżki plonu wystąpiły dopiero w warunkach wysokiej koncentracji uprawy ziemniaka i były niewielkie. Występowanie chorób - rizoktoniozy (Thanathophorus cucumeris) i parcha zwykłego (Streptomyces scabies) - wykazywało związek z narastającym udziałem ziemniaka w płodozmianie. Mimo dużej częstotliwości uprawy ziemniaka, nie nastąpiło odpróchnicowanie gleby ani jej zubożenie w składniki mineralne, co zawdzięcza się wysokiemu nawożeniu organicznemu. Glebę pola doświadczalnego przed inwazją G. rostochiensis w pełni chroniły: płodozmian z 20% udziałem ziemniaka odmiany wrażliwej Sowa oraz mątwikoodporna odmiana Tarpan, niezależnie od jej udziału w płodozmianie (20, 40 i 60%).

EN

In the third cycle of crop rotation with a growing percentage proportion of potato: from 20% (cereal crop rotation) to 40% and 60 % (potato specialized crop rotation), two cultivars: Sowa - not resistant to potato-root eelworm and Tarpan - resistant, were examined. They showed various degrees of responses, i.e. the growth of their overgound parts and the size and yield level of tubers varied significantly. In the case of Sowa, the yield level decreased, especially in the case of potato specialized crop rotation. It was caused by a still growing potato-root eelworm (Globodera rostochiensis Woll., RO1) population. The Tarpan cultivar remained resistant to the disease and an insignificant decrease in the yield level appeared only in the case of a high potato concentration in crop rotation. The occurence of potato diseases: Thanathophorus cucumeris and Streptomyces scabies, was connected with a growing percentage proportion of potato in crop rotation. In spite of a high popularity of potato growing, thanks to organic manure, humus mould was not found and the soil remained rich in minerals. Both crop rotation with 20% proportion of potato, in the case of the Sowa cultivar ( not resistant to potato-root eelworm ) and that with 20 %, 40 % or 60 % proportion of potato, in the case of the Tarpan cultivar (resistant to the disease), proved to be efficient in protecting the soil against potato-root eelworm.

Słowa kluczowe

PL

uprawa roslin; ziemniaki; ziemniaki Sowa; ziemniaki Tarpan; odmiany roslin; plodozmian; plonowanie; udzial narastajacy; udzial procentowy; szkodniki roslin; matwik ziemniaczany; zdrowotnosc roslin; choroby roslin; rizoktonioza; gleby; wlasciwosci chemiczne

EN

plant cultivation; potato; Sowa cultivar; Tarpan cultivar; plant cultivar; crop rotation; yielding; percentage share; plant pest; potato cyst nematode; Globodera rostochiensis; plant health; plant disease; rhizoctoniosis; soil; chemical property

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura
• Rocznik: 1995
• Tom: 60
• Opis fizyczny: s.85-98,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rzeszutek I

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

autor

Zawislak K.

Bibliografia

• Bajus A., Mikos M., Reszel R. 1986. Wpływ ośmioletniej uprawy ziemniaka w zmianowaniach o różnym udziale tej rośliny na koncentracje związków fenolowych i liczbę mikroorganizmów w glebie. Fragm. agron., 4: 29 - 34.
• Gonet Z., Płoszyńska W. 1990. Plonowanie ziemniaka uprawianego w zmianowaniu i monokulturze na glebie lekkiej i efektywność stosowania odmian mątwikoodpornych i nematocydów. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 376: 133-141.
• Kuś J., Gonet Z. 1989. Wpływ udziału roślin okopowych na produkcyjność zmianowań i żyzność gleby. Pam. Puł., 95: 125-143.
• Lamers J.G., Hoekstra O. and Scholte K. 1989. Relative performance of potato cultivars in short rotations. In: Developments in Plant and Soil Sciences. Kluwer Academie Publishers. Dordrecht - Boston - London, 40: 57-66.
• Lutomirska B., Gastoł J. 1991. Znaczenie prawidłowych zmianowań w ograniczaniu zagrożenia mątwikiem ziemniaczanym w północnej części Mazowsza. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠ Brno. Cz.II.: 119-126.
• Malec K., Stefan K., Malinowska E. 1993. Dynamika wychodzenia larw mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis, patotyp Ro 1) z cyst do gleby pod wpływem ziemniaka w warunkach szklarniowych. Biul. Inst. Ziemn., 42:107-112.
• Roszak W., Fabiański J., Chmielnicki J. W. 1991. Stan zdrowotny roślin, zamątwiczenie i plonowanie ziemniaka w specjalistycznych płodozmianach i monokulturze. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠ Brno. Cz.II.: 77 82,105-110, Cz.III,: 129 - 134.
• Roztropowicz S. 1989. Środowiskowe, odmianowe i nawozowe źródła zmienności składu chemicznego bulw ziemniaka. Fragm. Agron., 1: 33-76.
• Rzeszutek I. 1991. Ekologiczne i produkcyjne skutki narastającego udziału ziemniaka w płodozmianie. I - Pierwsza rotacja płodozmianów. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricultura, 54:183-193.
• Thornton R. E., Thornton R.K. and Martin M. 1989. Commercial production results as a basis for crop rotation decisions. In: Developments in Plant and Soil Sciences. Kluwer Academie Publishers. Dordrecht - Boston - London, 40: 25-36.
• Songin W., Piramowicz W., Szysz H. 1991. Wpływ udziału ziemniaka w strukturze zasiewów na plon, występowanie mątwika i niektórych chorób. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠ Brno. Cz. II: 111-118, Cz. III: 135-142.
• Wronkowska H. 1990. Wstępne badania mikoflory cyst mątwika ziemniaczanego w zmianowaniu o różnym udziale ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 391:133-140.
• Zawiślak K., Rzeszutek I. 1992. Możliwości kompensacyjnego oddziaływania nawożenia na plonowanie ziemniaka w płodozmianach specjalistycznych. Zesz. Nauk AR im Kołłątaja w Krakowie. z. 38. Cz. II: 37-55.