Bioenergetyka, czyli to, co robie ja, a nie ty

• Autorzy: Opalinski K W

Warianty tytułu

EN

Bioenergetics is that which I do and you don't

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the present paper is description of the beginning of bioenergetics studies and its development in Poland, in Warsaw center of biological sciences. Generally bioenergetics is the study of energy transformations in living organisms, and that such a study may be according to any one of three approaches: the molecular-biochemical, the physiological and the ecological. It should be noted therefore that ecological bioenergetics, being concerned solely with energy transformations by ecological units, is but one aspect of ecology; although one which can make significant contribution to our understanding of how a nature functions. The main fields of bioenergetics studies in Institute of Ecology and than in the Centre for Ecological Research of the Polish Academy of Sciences in Dziekanów Leśny near Warsaw are: energetic budgets of invertebrates, bioenergetics of early developmental stages of fish species, mathematical modeling of energy flow through an animal, population, community and ecosystems, such a soil, sandy beach etc. Now bioenergetics can be a useful tool in individual-based approach in ecology.

Słowa kluczowe

PL

bioenergetyka; bioenergia; bilans energetyczny; tempo metabolizmu; racje pokarmowe; ekotoksykologia; gleby; ryby; plaze; ekologia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wiadomości Ekologiczne
• Rocznik: 2008
• Tom: 54
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.181-202,bibliogr.

Twórcy

autor

Opalinski K W

• Centrum Badan Ekologicznych PAN, Dziekanow Lesny, 05-092 Lomianki

Bibliografia

• Atwater W.O., Benedict F.G. 1903 - Experiments on the metabolism of matter and energy in the human body 1900-1902 - Office of Experiment Stations. Bulletin no 136, Government Printing Office, Washington.
• Atwater W.A., Rosa E.B. 1899 - Description ofnew respiration calorimeter and experiments on the conservation of energy in human body - Office of Experiment Stations. Bulletin no 63, Government Printing Office, Washington.
• Bieńkowski P. 1990 - The rate of cellulose decomposition in soils of Spitsbergen tundra - Pol. Polar Res. 11: 39-45.
• Byzova J.B., Klekowski R.Z. 1990 - Respiration and energetic balance in the adults of the mite Oribotritia berlesei (Michael 1892) (Acari, Oribatei) - Pol. Ecol. Stud. 16:199-210.
• Clarke A. 1983 - Life in cold water; the physiological ecology of polar marine ectotherms - Oceanogr. Mar. Biol. Annu. Rev. 21: 341-353.
• Duncan A., Klekowski R.Z. 1975 - Parameters of an energy budget (W: Methods for ecological bioenergetics. Red. W. Grodziński, R.Z. Klekowski, A. Duncan) - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford, 97-147.
• Fischer Z. 1968 - Food selection in grass carp (Ctenopharyngodon idella Val.) under experimental conditions - Pol. Arch. Hydrobiol. 15: 1-8.
• Fischer Z. 1990 - The influence of humidity and temperature upon the rate of soil metabolism in the area of Hornsund (Spitsbergen) - Pol. Polar Res. 11: 17-24.
• Fischer Z. 1993 - Bilanse substancji organicznych (W: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. Red. R.Z. Klekowski, Z. Fischer) - PAN, Wydział II Nauk Biologicznych, Warszawa, 155-184.
• Fischer Z. 1996 - The effect of temperature and moisture on the rate of soil metabolism - Ekol. Pol. 43: 193-203.
• Fischer Z., Bieńkowski P. 1987 - The effect of temperature on oxygen consumption by Arctic soil of the Hornsund (Spitsbergen) region - Ekol. Pol. 35:159-171.
• Fischer Z., Klekowski R.Z. 2007 - Czy bioenergetyka może służyć prognozowaniu ekologiczno-ekonomicznemu? (W: Bioenergetyka ekologiczna. Koncepcje i zastosowania praktyczne. Red. K. Perzanowski, D. Klich, R. Łapucki, I. Mróz, M. Niewinna) - Wyd. Werset, Lublin, 25-34.
• Fischer Z., Skiba S. 1993 - Some remarks about bioenergetic aspects of tundra soil - Pol. Polar Res. 14: 345-354.
• Fischer Z., Angiel M., Bieńkowski P., Dowgiallo A., Focht U. 1996 - Studies of the effect of the simulated acid rain on the ecological equilibrium of the soil system - Environ. Manage. Assses. 41:1-65.
• Focht U. 1990 - The effect of acidification on oxygen metabolism of soil subject to artificial acidification - Pol. Ecol. Stud. 16: 229-234.
• Forbes S. A. 1887 - The lake as a microcosm - Bull. Sci. A. Peoria; reprint in: 111. Nat. Hist. Surv. Bull. 15: 537-550. (1925)
• Forman R.T.T., Gordon M. 1986 - Landscape ecology - John Wiley and Son, New York.
• Gnaiger E., Forstner H. (red.) 1983 - Polarograpfic oxygen sensors - Springer Verlag, Berlin.
• Grimm V., Railsback S.F. 2005 - Individual-based modeling and ecology - Princeton University Press, Princeton, Oxford.
• Grimm V., Uchmański J. 2002 - Individual variability and population regulation: a model of the significance of within-generation density dependence - Oecologia, 131:196-202.
• Grodziński W., Klekowski R.Z. (red.) 1968 - Methods of ecological bioenergetics. Handbook of IBP training course in bioenergetics, Warsaw and Cracow, April 6-21, 1968 -PAN, Warszawa, Kraków.
• Grodziński W., Klekowski R.Z., Duncan A. (red.) 1975 - Methods for ecological bioenergetics - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford.
• Ivlev V.S. 1939a - Transformation of energy by aquatic animals - Int. Rev. Ges. Hydrobiol. Hydrogr. 38: 449-458.
• Ivlev V.S. 1939b - Energetičeskij balans karpov - Zool. Ž. 18: 303-318.
• Ivlev V.S. 1945 - Biologičeskaja produktivnost vodoemov - Usp. Sovran. Biol. 19: 98-120.
• Ivlev V.S. 1966 - Elementy fiziologičeskoj gidrobiologii (W: Fizjologija morskich životnych) -Izdat. „Nauka”, Moskva, 3-45.
• Jansson A.M., Zucchetto J. 1978 - Energy, economic and ecological relationships for Gotland, Sweden - a regional system study - Ecol. Bull. 28: 1-154.
• Kajak Z., Hillbricht-Ilkowska A. (red.) 1972 - Productivity problems of freshwaters (W: Proceedings of the IBP-UNESCO symposium of freshwaters, Kazimierz Dolny, Poland, May 6-12, 1970) - PWN, Warszawa - Kraków.
• Kamler E. 1976 - Variability of respiration and body composition during early developmental stages of carp - Pol. Arch. Hydrobiol. 19: 451-474.
• Kamler E. 1992 - Early life history of fish: an energetic approach - Chapman and Hall, London.
• Kamler E., Malczewski В. 1982 - Quality of carp eggs obtained by induced breeding - Pol. Arch. Hydrobiol. 21: 481-502.
• Kaniewska-Prus M., Zimakowska-Gnoińska D. 1993 - Toksykologiczne aspekty bioenergetyki (W: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. Red. R.Z. Klekowski, Z. Fischer) - PAN, Wydział II Nauk Biologicznych, Warszawa, 295-338.
• Khvorostova N., Opaliński K.W. 2005 - An individual approach to population ecology - is it be born bigger worth? (W: Zoocenosis 2005. Biodiversity and role of zoocenosis in natural and anthropogenic ecosystems. Red. E.A. Pakhomov) - Izdatelstvo DNU, Dniepropetrovsk, 167-168.
• Kidawa A. 1984 - Growth and respiration of Spirostomum ambiguum Ehrenb. (Protozoa) during interphase - Bull. Acad. Pol. Sci. Ser. Biol. 32: 381-387.
• Kidawa A. 1994 - Wskaźnikowa ocena tempa wydzielania dwutlenku węgla przez gleby karkonoskie (W: Karkonoskie badania ekologiczne. II Konferencja. Red. Z. Fischer) - Oficyna Wydawnicza IE PAN, Dziekanów Leśny, 247-250.
• Kleiber M. 1961- The fire of life. An introduction to animal energetics - John Willey and Sons Inc., N.Y.
• Klekowski R.Z. 1960 - „Kieszonkowe” urządzenie do mikrofilmowania - Kosmos Ser. A, Biol. 9: 253-256.
• Klekowski R.Z. 1964 - Modyfikacja polarograficznego respirometru przepływowego dla zwierząt wodnych (W: Materiały VI Zjazdu Hydrobiologów Polskich w Olsztynie, 7-11 września 1964) - Warszawa, 46-47.
• Klekowski R.Z. 1971 - Cartesian diver micro-respirometry (W: A manual on methods for assessment of secondary productivity in fresh waters. Red. W.T. Edmondson, G.G. Winberg) -IBP Handbook no 17, Blackwell, Oxford, 290-295.
• Klekowski R.Z. 1975a - Cartesian diver microrespirometry for terrestrial animals (W: Methods for ecological bioenergetics. Red. W. Grodziński, R.Z. Klekowski, A. Duncan) - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford, 201-211.
• Klekowski R.Z. 1975b - Constant-pressure volumetric microrespirometer for terrestrial invertebrates (W: Methods for ecological bioenergetics. Red. W. Grodziński, R.Z. Klekowski, A. Duncan) - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford, 212-225.
• Klekowski R.Z. 1977 - Microrespirometer for shipboard measurements of oxygen uptake ranging from 0.5 to 2.5 mm³ per hour - Ekol. Pol. 32: 721-726.
• Klekowski R.Z. 1993 - Bilanse energii (W: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. Red. R.Z. Klekowski, Z. Fischer) - PAN, Wydział II Nauk Biologicznych, Warszawa, 131-154.
• Klekowski R.Z., Bęczkowski J. 1973 - A new modification of micro-bomb calorimeter -Ekol. Pol. 21: 229-238.
• Klekowski R.Z., Duncan A. 1975 - Physiological approach to ecological energetics (W: Methods for ecological bioenergetics. Red. W. Grodziński, R.Z. Klekowski, A. Duncan) - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford, 15-64.
• Klekowski R.Z., Fischer Z. (red.) 1993 - Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych - PAN, Wydział II Nauk Biologicznych, Warszawa.
• Klekowski R.Z., Kamler E. 1968 - Flowing-water polarographic respirometer for aquatic animals - Pol. Arch. Hydrobiol. 15: 121-144.
• Klekowski R.Z., Menshutkin V.V. 2002 - Modelowanie komputerowe w ekologii - Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Klekowski R.Z., Mienszutkin W.W. 1996 - Modelowanie matematyczne procesów ekologicznych - PAN, Wydział II Nauk Biologicznych, Warszawa.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1986-Matter and energy flow in Spitsbergen ornithogenic tundra - Polar Res. 4: 87-197.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1989 - Oxygen consumption in Tardigrada from Spitsbergen - Polar Biol. 9: 299-303.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. (red.) 1991 - The First Polish-Soviet Antarctic Symposium - Institute of Ecology Publishing Office, Dziekanów Leśny.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1992 - Polish biological investigations in Spitsbergen (W: Landscape, life world and man in High Arctic. Red. K.W. Opaliński, R.Z. Klekowski) -Institute of Ecology Publishing Office, Warszawa, 139-158.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. (red.) 1993a - The Second Polish-Soviet Antarctic Symposium - Institute of Ecology Publishing Office, Dziekanów Leśny.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1993b - Metabolizm energetyczny (W: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. Red. R.Z. Klekowski, Z. Fischer) - PAN, Warszawa, 37-82.
• Klekowski R.Z., Sazhina L.I. 1985 - Respiratory metabolism of some pelagic copepods from .the Equatorial Coutercurrent of the Indian Ocean - Pol. Arch. Hydrobiol. 32: 507-543.
• Klekowski R.Z., Tumantseva N.I. 1981-Respiratorymetabolism in three marine Infusoria: Strombidium sp., Tiarinafusca and Diophyris sp. - Ekol. Pol. 29: 271-282.
• Klekowski R.Z., Uchmański J. 1980a - Simulation model of energy flow through a Rhizoglyphus echinopus (F. et R.) individual during its development - Pol. Ecol. Stud. 6: 61- 80.
• Klekowski R.Z., Uchmański J. 1980b - Sensitivity analysis of energy flow by MONTE- CARLO method - Pol. J. Ecol. 6: 81-90.
• Klekowski R.Z., Zajdel L.W. 1972 - Capacity electrolytic respirometer KZ-CER-OIT with review and discussion of electrolytic respirometry - Pol. Arch. Hydrobiol. 19: 475-504.
• Klekowski R.Z., Majkowski J., Ivanova M.B. 1980a - Simulation model of energy flow through the crustacean Simocephalus vetulus (O.F. Mueller) during its individual development -Pol. Ecol. Stud. 6: 41-54.
• Klekowski R.Z., Opaliński K.W., Gorbunova N.N. 1980b - Respiratory metabolism in early ontogeny of two Pacific flying fishes (Hirundichthys marginatus and Cheilopogon unicolor) and a Pacific sardine (Sardinops sagax sagax) - Pol. Arch. Hydrobiol. 27: 537-547.
• Klekowski R.Z., Prus T., Żyromska-Rudzka H. 1967 - Elements of energy budget of Tribolium castaneum (Hbst) in its developmental cycle (W: Secondary productivity of terrestrial ecosystems. Red. K. Petrusewicz) - PWN, Warszawa - Kraków, vol. 2: 859-879.
• Klekowski R.Z., Wasilewska L., Paplińska E. 1972a - Oxygen consumption by soilinhabiting nematodes - Nematologica, 18: 39-403.
• Klekowski R.Z., Fischer E., Fischer Z., Ivanova M.B., Prus T., Shushkina E.A., Stachurska T., Stępiń Z., Żyromska-Rudzka H. 1972b - Energy budgets and energy transformation efficiencies of several animal species of differing feeding types (W: Productivity problems of freshwaters. Red. Z. Kajak, A. Hilbricht-Illkowska) - Proceedings of the IBP-UNESCO symposium on productivity problems of freshwaters, Kazimierz Dolny, Poland, May 6-12, 1970, Warszawa - Kraków, 749-763.
• Kotwicki L. 2002 - Ekologia meiofauny plaż piaszczystych Europy - Pr. dokt., Instytut Ekologii PAN, Dziekanów Leśny.
• Kotwicki L., Włodarska-Kowałczuk M., Wieczorek P. 2000 - Macrozoobentos of the sandy littoral zone in military area between Hel and Jurata - Oceanol. Stud. 28: 97-107.
• Kozak I., Menshutkin V.V., Klekowski R.Z. 2003-Modelowanie elementów krajobrazu -Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Krogh A. 1916 - The respiratory exchange of animal and man - Longman, London.
• Krzyszowska A. 1986 - The balance of materials, wastes and energy of the Polish Polar Station (Hornsund, Svalbard) and the stations effect of its immediate surroundings - Ekol. Pol. 34: 227-246.
• Lehninger A.L. 1965 - Bioenergetics. The molecular basis of biological energy transformations -W.A. Benjamin, N.Y., Amsterdam.
• Lindeman R.L. 1942 - The trophic-dynamic aspect of ecology - Ecology, 23: 399-418.
• Maciejewska K., Opaliński K.W. 2002 - Daily energy requirement in the mysid shrimp Neomysis integer in Vistula Lagoon - Bull. Sea Fish. Inst. 157: 19-31.
• Maciejewska K., Opaliński K.W. 2004-Bioenergetics of early life stages of fish species from Vistula Lagoon (W: Aquaterra. Materials of the conference “VII International Conference and Exhibition Aquaterra-2004”. Red. P.Z. Khamitov) - Russian Ministry of Natural Resources, St. Petersburg, 132-134.
• Maciejewska K., Opaliński K. W., Krajewska-Sołtys А. 2007 - Bioenergetyczne miary międzygatunkowej konkurencji larw ryb o pokarm (W: Bioenergetyka ekologiczna. Koncepcje i zastosowania praktyczne. Red. K. Perzanowski, D. Klich, R. Łapucki, I. Mróz, M. Niewinna) Wyd. Werset, Lublin, 35-46.
• Maciejewska K., Opaliński K.W., Margoński P. 2001-Energy budget in early stages of smelt Osmerus eperlanus (L.) - Bull. Sea Fish. Inst. 152: 53-61.
• Maciejewska K., Opaliński K.W., Wawrzyniak L. 2004 - Oxygen consumption and ammonia excretion in mysid shrimp and early developmental stages of the smelt from Vistula Lagoon - Bull. Sea Fish. Inst. 163: 31-38.
• Menshutkin V.V., Klekowski R.Z., Perzanowski К. 1998 - Early warning - the idea (W: Early warning of destabilization of ecological processes. Red. P. Bijok, M. Prus) - Proc. 3rd Meeting of ICE PAS, Szczecin 1997, 15-19.
• Morowitz H.J. 1978 - Fundations of bioenergetics - Academic Press, New York.
• Nicholls D.G. 1987 - Bioenergetyka - PWN, Warszawa.
• Odum E.P. 1968 - Energy flow in ecosystems: a historical review - Am. Zool. 8: 11-18.
• Opaliński K.W. 1991 - Respiratory metabolism and metabolic adaptations of Antarctic krill Euphausia superba - Pol. Arch. Hydrobiol. 38: 183-263.
• Opaliński K.W. 1994 - Morze Karskie a sprawa polska, czyli relacja z wyprawy polskich ekologów do Arktyki - Wiad. Ekol. 40: 171—173.
• Opaliński K.W. 2000 - Morskie dokonania Instytutu Ekologii Polskiej Akademii Nauk w Dziekanowie Leśnym - Rocz. Helski, 1: 149-152.
• Opaliński K.W., Keck A.H. 2002 - Energy balance in Anonyx sarsi, an Arctic amphipod -Referat na konferencji Kongsfjorden II, Sopot, 7-11 listopada 2002.
• Opaliński K.W., Klekowski R.Z. 1989 - Oxygen consumption in Macrotrachela musculosa and Trichotria truncata (Rotatoria) from High Arctic - Polar Res. 7: 133-137.
• Opaliński K.W., Klekowski R.Z. (red.) 1992 - Landscape, life world and man in High Arctic - Institute of Ecology Publishing Office, Warszawa.
• Opaliński, K.W., Maciejewska К. 2005 - Daily food ration and competition for food in plankton community of the Vistula Lagoon, Baltic Sea (W: Zoocenosis 2005. Biodiversity and role of zoocenosis in natural and anthropogenic ecosystems. Red. E.A. Pakhomov) - Izdat. DNU, Dniepropetrovsk, 17-19.
• Opaliński K.W., Maciejewska К. 2007 - Dlaczego kryl nie tonie? Euphausia superba widziana oczami bioenergetyka (W: Bioenergetyka ekologiczna. Koncepcje i zastosowania praktyczne. Red. K. Perzanowski, D. Klich, R. Łapucki, I. Mróz, M. Niewinna) - Wyd. Werset, Lublin, 98-107.
• Opaliński K.W., Maciejewska K., Krajewska-Sołtys A., Fey D.P. 2004 - Production and oxygen consumption in the early life stages of herring and smelt in the Vistula Lagoon (Baltic Sea) - Bull. Sea Fish. Inst. 162: 13-21.
• Opaliński K.W., Maciejewska K., Urban-Malinga В., Węsławski J.M. (wdruku) -Oxygen flow in Baltic Sea sandy littoral - J. Mar. Poll.
• Petrusewicz K. (red.) 1967 - Secondary productivity of terrestrial ecosystems - PWN, Warszawa - Kraków.
• Petrusewicz K., Ryszkowski L. (red.) 1969/1970-IBP meeting on secondary productivity in small mammals populations - PWN, Warszawa.
• Phillipson J. 1975 - Introduction to ecological energetics (W: Methods for ecological bioenergetics. Red. W. Grodziński, R.Z. Klekowski, A. Duncan) - IBP Handbook no 24, Blackwell, Oxford, 3-13.
• Pilarska J. 1977 - Eco-physiological studies on Brachionus rubens (Ehrbg) (Rotatoria). 3. Energy balances - Pol. Arch. Hydrobiol. 24: 343-354.
• Prus T. 1977 - Experimental and field studies on ecological bioenergetics of Asellus aqaticus L. (Isopoda). 4. Energy budget of a population in the littoral zone of Powsińskie Lake - Ekol. Pol. 25: 593-623.
• Rachor E. 1992 - Scientific cruise report of the 1991 Arctic Expedition ARK VIII/2 of RV “Polarstern” - Rep. Polar Res. 115: 97-100.
• Rubner M. 1894 - Die Quelle der tierischen Waerme - Biologie, 30: 74-142.
• Stachurska T. 1970 - Food ration and the time of reduplication of Dileptus cygnus Calp. et Lach, population in different food conditions - Pol. Arch. Hydrobiol. 17: 303-308.
• Stępień Z. 1970 - Bilans energetyczny rozkruszka korzeniowego Rhizoglyphus echinopus (F. et R.) (Acarina, Acaridae) w czasie rozwoju - Pr. dokt, SGGW-AR, Warszawa.
• Szlamińska M., Przybył A. 1986 - Feeding of carp (Cyprinus carpio L.) larvae with an artificial dry food, living zooplankton and mixed food - Aquaculture, 54: 77-82.
• Terroine E.F., Wurmser R. 1922 - Lenergie de croissance. I - Le developpement de VAspergillus niger - Bull. Soc. Chim. Biol. 4: 519-567.
• Uchmański J. 1992 - Klasyczna ekologia matematyczna - PWN, Warszawa.
• Uchmański J. 1999 - What promotes persistence of a single population: an individual-based model - Ecol. Model. 115: 227-242.
• Urban-Malinga B. 2002 - Przepływ energii przez ekosystem plaży bałtyckiej - Pr. dokt., Instytut Ekologii PAN, Dziekanów Leśny.
• Urban-Malinga B., Opaliński K.W. 1999-Vertical zonationofthe total, biotic and abiotic oxygen consumption on a Baltic sandy beach - Oceanol. Stud. 38: 85-96.
• Urban-Malinga B., Opaliński K.W. 2001-Interstitial community oxygen consumption in Baltic sandy beach: horizontal zonation - Oceanologia, 43:455-468.
• Urban-Malinga B., Opaliński K.W. 2002 - Seasonal changes of interstitial community respiration in a Baltic sandy beach - Oceanol. Stud. 31: 57-70.
• Urban-Malinga B., Opaliński K.W. 2007-Czy plaża żyje?Przepływ energii przez piaszczystą plażę bałtycką (W: Bioenergetyka ekologiczna. Koncepcje i zastosowania praktyczne. Red. K. Perzanowski, D. Klich, R. Łapucki, I. Mróz, M. Niewinna) - Wyd. Werset, Lublin, 141-157.
• Urban-Malinga B., Kotwicki L., Opaliński K.W. 1999 - Ekologiczna waloryzacja plaży bałtyckiej. Studium bioenergetyczne - Działalność Naukowa PAN. Wybrane zagadnienia, 7: 79-81.
• Węsławski J.M., Opaliński K.W. 1997 - Winter and summer metabolic rates of Arctic amphipods. Preliminary studies (W: Polish Polar Studies. 24th Polar Symposium, Warszawa 1997. Red. P. Głowacki) - Institute of Geophysics PAS, Warszawa, 307-317.
• Węsławski J.M., Opaliński K.W., Legeżyńska J. 2000 - Life cycle and production of Onissimus litoralis (Crustacea, Amphipoda): the key species in the Arctic soft sediment littoral - Pol. Arch. Hydrobiol. 47: 585-596.
• Węsławski J.M., Urban-Malinga В., Kotwicki L., Opaliński K.W., Szymelfenig M., Dutkowski M. 2000 - Sandy coastline. Are there conflicts between recreation and natural values? - Oceanol. Stud. 29: 5-18.
• Winberg G.G. 1962 - Energetičeskij princip izučenija trofičeskich svjazej i produktivnosti ekologičeskich sistem - Zool. Ž.41:1618-1630.
• Winberg G.G. 1968 - Zavisimost skorosti razvitja ot temperatury (W: Metody opredelenija produkcii vodnych životnych. Red. G.G. Winberg) - Izdat. Vyšsaja Škola, Minsk, 59-77.
• Wójcik W. 1981 - Kalorymetryczno-respirometryczne badania aktywności gleb leśnych - Pr. dokt., Instytut Ekologii PAN, Dziekanów Leśny.
• Zimakowska-Gnoińska D. 1977 - Toxicological and physiological aspects of the action of herbicide, sodium salt of 2,4 D on Asellus aquaticus L. (Isopoda) - Pol. Arch. Hydrobiol. 24: 389-411.