EN
A method for assessing crop production systems in crop rotation, regarding profitability, yield stability and environmental sustainability relating to agrochemical pollution is presented. Four crop rotations were compared: A - sugar beet, oat, winter wheat, winter barley; B - sugar beet, potato, winter wheat, winter barley; C - sugar beet, winter wheat, corn, corn; D - sugar beet, spring wheat, sugar beet, winter wheat. In the five crop production systems the following indicators were used: 1-small risk, ca. 20% more than in 2; 2-integrated production, target fertilisation and plant protection; 3-slight1y reduced, ca, 20% less than in 2 (as in drinking water-protected zones); 4-heavily reduced, ca. 50% less than in 2; 5-without synthetic substances. It was found that, in out of twenty production methods, in 7, no desired profitability was achieved, in 9, no desired yield stability was reached, and in 8, no desired environmental sustainability was achieved. The presented method is easy to use in practice, takes into account advances in production systems and is adaptable to changing threshold values.
PL
Przedstawiono metodę oceny systemów uprawy roślin w píodozmianach z różnym poziomem stosowania nawozów sztucznych i pestycydów z punktu widzenia rentowności produkcji, pewności plonowania i ryzyka skażenia siedliska. Posłużono się wynikami wieloletnich własnych badań, w których porównywano cztery płodozmiany: A - burak cukrowy, owies, pszenica ozima, jęczmień ozimy; B — burak cukrowy, ziemniak, pszenica ozima, jęczmień ozimy; C - burak cukrowy, pszenica ozima, kukurydza, kukurydza; D - burak cukrowy, pszenica jara, burak cukrowy, pszenica ozima; oraz pięć systemów uprawy roślin z różnym stopniem zagrożenia agrochemikaliami: 1-małe ryzyko, ok. 20% więcej niż w systemie 2; 2-integrowany, nawożenie zrównoważone, pestycydy wg progów szkodliwości; 3-lekka redukcja ok. 20% mniej jak w systemie 2 (jak w strefie ochrony wody pitnej); 4-silna redukcja, ok. 50% mniej niż w systemie 2; S-bez nawozów sztucznych i bez pestycydów. W opracowaniu wykazano, że na dwadzieścia porównywanych systemów uprawy roślin w - siedmiu wypadkach nie uzyskano pożądanego wskaźnika rentowności, w dziewięciu pewności plonowania i w ośmiu wystarczającej tolerancji środowiska, W przedstawionej metodzie użyto i wskaźników, które stosuje się w praktyce, uwzględniony jest też postęp w doskonaleniu systemów produkcji.