PL
Celem pracy była analiza zachowań i zwyczajów żywieniowych będących pochodną stylu życia, antyzdrowotnych przyzwyczajeń oraz wskazań obyczajowych w grupie młodych kobiet zdobywających wykształcenie wyższe oraz średnie. Badaniami objęto 890 kobiet, w tym 450 studentek kierunków medycznych CMUJ (wiek-23,0±2,6 lat; wzrost - 166,6±6,3 cm; masa ciała - 57,9±8,5 kg) oraz 440 licealistek z klas drugich i trzecich krakowskich liceów ogólnokształcących (wiek-18,5±2,3 lat; wzrost - 167,6±5,3 cm; masa ciała- 55,8±6,4 kg). Przy użyciu wystandaryzowanego kwestionariusza oceniano zachowania w trzech kategoriach: reakcja na głód i dojadanie między posiłkami głównymi (max. do godz. 22); nocne dojadanie (po godzinie 22) oraz częstość i przyczyny stosowania preparatów wspomagających przemianę materii oraz diet zmierzających do redukcji masy ciała. Analiza odpowiedzi wykazała pewne różnice w natężeniu stopnia zaburzeń w poszczególnych typach zachowań, nie mniej jednak w obu grupach stwierdzono liczne nieprawidłowości. Licealistki częściej niż studentki sięgały po pokarm (nawet bez fizjologicznego uczucia głodu, w celu poprawienia nastroju w sytuacjach stresotwórczych), natomiast dla studentek większym problemem było dojadanie przy nauce. Kobiety z obu grup miały zwyczaj dojadania między posiłkami głównymi, zaznaczył się również problem nocnego dojadania (54,7% studentek oraz 33,9% licealistek - p<0,05%). 58% studentek oraz 62% licealistek stosowały diety, głównie dietę łatwo strawną i dietę niskotłuszczową oraz preparaty wspomagające przemianę materii, w celu redukcji masy ciała. Wśród nich 40% licealistek i 30% studentek stosowały również inne metody: środki przeczyszczające, wymioty i głodzenie się. Wnioski: Wśród uczących się kobiet, oprócz wcześniej opisywanych typowych zaburzeń odżywiania, zaznaczył się mało jeszcze zbadany problem dojadania nocnego, mogącego być prekursorem rozwoju syndromu nocnego dojadania. Konieczne są dalsze działania informacyjne i interwencyjno-promocyjne z zakresu prawidłowego odżywiania, realizowane w ramach programu nauczania.
EN
The aim of this work was the analysis of behaviours and nutritional habits that are strictly connected wilk life-style in the group of young women during their education at secondary school or University. The examination included 890 women - 450 students of Medical Faculty CMUJ (the age - 23.0±2.6; height - 166.6±6.3 cm; body mass - 57.9±8.5 kg) and 440 schoolgirls from the second and third classes of secondan school (age -18.5±2.3; height - 167.6±5.3 cm; body mass - 55.8±6.4 kg ). With the use of standarizei questionnaire nutritional behaviour was estimated in 3 categories: the reaction on hunger and additional meals between main courses (max. till 10 p.m.); night meals consumption (after 10 p.m.) and the frequency and the reasons for use of drugs accelerating basic metabolite rate and body mass reducing diets. The analysis of the answers showed some differences in the intensity of incorrect particular behaviours, nevertheless in both groups bad nutritional habits were observed. Female students more rarely than school-girls were eating something in stressful situations to improve their mood but for students eating while studying was bigger problem. Women from both groups were accustomed to eat between main courses. The problem of night eating was also noticed (54.7% students and 33.9% school-girls -p<0.05%). 58% of students and 62% school-girls were on diets-light low caloric diets and were using the drugs accelerating basic metabolic rate to reduce body mass. Among them 40% of school-girls and 30% of students were using also other methods like vomiting, not eating at all and purgatives. The conclusions: Among school-girls and female students apart from earlier described typical nutritional disturbances not-well known problem of night consumption was noticed. It may be the precursor of night consumption syndrome development. Farer information and promotion activities of proper nutritional habits realized during education process of these groups of young women are necessary.