Functional morphology and taphonomy of nautiloid beaks from the Middle Triassic of Southern Germany

• Autorzy: Klug C
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

New records of nautiloid beak elements conventionally classified as 'Rhyncholithes hirundo (Biguet, 1819)' and 'Conchorhynchus avirostris (von Schlotheim, 1820)' with carbonised (originally chitinous) three-dimensionally preserved appendages from the Upper Muschelkalk (Middle Triassic) of northern Württemberg (Southwest Germany) enable restoration of the complete beak of Germanonautilus. In three specimens, the lower mandible is embedded within the living chamber of Germanonautilus conchs, Beak elements of Germanonautilus differ from those of Recent Nautilus in the more elongate appendages of the fossil lower mandibles and the weaker sculpture on the originally chitinous parts. Furthermore, the dorsal sculpture of the fossil conchorhynchs consists of ridges rather than denticles and the ventral sculpture of the fossil rhyncholiths displays ridges in places where the Recent rhyncholiths have a smooth surface. Additionally, the fossil beak elements attained a larger size than their Recent counterparts, During transport of 'Rhyncholithes hirundo', the light chitinous parts served as a sail and the heavier conchorhynch anchored in the sediment causing alignment. In contrast to the irregularly embedded isolated rhyncholiths, the conchorhynchs usually settled with their ventral side up. From the study of 407 fossil nautiloid beak-elements, a significant variability of the hard parts is evident. Consequently, the assignment of specific morphologies to the species of Germanonautilus is impossible.

PL

Zrekonstruowano aparat szczękowy łodzika z rodzaju Germanonautilus wykorzystując nowe materiały z górnego wapienia muszlowego (środkowy trias) północnej Wirtembergii (południowo-zachodnie Niemcy). Opisane elementy aparatu szczękowego Germanonautilus, tradycyjnie klasyfikowane jako „Rhyncholites hirundo (Biguet, 1819)” oraz „Conchorhynchus avirostris (von Schlotheim, 1820)”, są dobrze zachowane, niekiedy ze zwęglonymi, pierwotnie chitynowymi wyrostkami. Trzy okazy dolnej szczęki znaleziono w komorze mieszkalnej Germanonautilus, co potwierdza powiązanie opisanych elementów aparatu szczękowego z tym rodzajem łodzika. W porównaniu ze współcześnie żyjącym łodzikiem z rodzaju Nautilus, elementy dolnej szczęki Germanonautilus mają bardziej wydłużone wyrostki i mniej wydatne urzeźbienie części pierwotnie organicznych, oraz urzeźbienie grzbietowej części elementów zmieneralizowanych (konchorynchów) w postaci grzbiecików, a nie ząbków jak u Nautilus. Pierwotnie organiczne elementy górnej szczęki u Germanonautilus oraz współczesnego łodzika są bardzo podobne, natomiast części zmineralizowane górnych szczęk (ryncholity) Germanonautilus różnią się bardziej rozciągniętą pokrywą oraz wydatną rzeźbą części brzusznej w postaci grzbiecików (u Nautilus element ten jest gładki). W czasie pośmiertnego transportu pierwotnie organiczne i lżejsze elementy górnej szczęki Germanonautilus działały zapewne jak żagiel, natomiast cięższe elementy szczęki dolnej kotwiczyły się w osadzie, powodując doprądową orientacje skamieniałości. Po rozkładzie części organicznych, elementy aparatu ulegały rozproszeniu, jednak o ile ryncholity znajdowane są w osadzie w rozmaitym położeniu, to konchorynchy położone są najczęściej stroną brzuszną do góry.

Słowa kluczowe

EN

Muschelkalk; taphonomy; beak; Germany; Upper Muschelkalk; Middle Triassic; Germanonautilus; Conchorhynchus avirostris; Triassic; Rhyncholithes hirundo; fossil; rhyncholith; living chamber; nautiloid beak; deposit; paleontology; Nautilus; functional morphology; paleozoology

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 2001
• Tom: 46
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.43-68,fig.

Twórcy

autor

Klug C

• Institut und Museum fur Geologie and Palaontologie, Sigwartstrasse 10, D-72076 Tubingen, Germany

Bibliografia

• Aigner, T. 1978. Kolk-Töpfe und -Rinnen (pot and gutter casts) im Muschelkalk — Anzeiger für Wattenmeer? — Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte 156, 258—304.
• Aigner, T. 1985. Storm depositional systems. — Lecture Notes in Earth Sciences 3, 1—174.
• Biguet, F. 1819. Considérations sur les Belemnites, suivies d'un essai de Belemnitologie Synoptique. 63 pp. Kindelem, Lyon.
• Gaillardot, CA. 1824. Sur les becs de Sèche fossiles. —Annales des sciences naturelles 2, 485-489.
• International Commission on Zoological Nomenclature. 1999. International Code of Zoological Nomenclature. 306 pp. International Trust for Zoological Nomenclature, London.
• Knorr, G. W. 1768. Vergnügen der Augen und des Gemüths in Vorstellung einer allgemeinen Sammlung von Schnecken und Muscheln, welche im Meer gefunden werden. — Band 3, 1—52, XXX. Felßecker, Nürnberg.
• Mayer, G. 1974. Sind Conchorhynchus und Rhyncholithes im germanischen Muschelkalk doch Ceratitenkiefer? — Der Aufschluss 25, 330.
• Müller, A.H. 1963a. Über Conchorhynchen (Nautil.) aus dem Oberen Muschelkalk des germanischen Triasbeckens. — Freiberger Forschungshefte C 164, 5—32.
• Müller, A.H. 1963b. Über Rhyncholithen aus dem Oberen Muschelkalk des germanischen Triasbeckens. — Geologie 12, 842-857.
• Müller, A.H. 1969. Nautiliden-Kiefer (Cephalopoda) mit Resten des Cephalopodiums aus dem Muschelkalk der Germanischen Triasbeckens. — Monatsberichte der deutschen Åkadademie der Wissenschaften, mathematisch-naturwissenschaftliche Klasse 11, 308—315.
• Müller, A.H. 1974. Über den Kieferapparat fossiler und rezenter Nautiliden (Cephalopoda) mit Bemerkungen zur Ökologie, Funktionsweise und Phylogenie. — Freiberger Forschungshefie C 298, 7—17.
• Mundlos, R. 1971. Gehäuse-Rekonstruktion von Germanonautilus aus dem Oberen Muschelkalk. —Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte 1971 (8) 468—473.
• Mundlos, R. 1973. Ist Conchorhynchus ein Ceratiten-Kiefer? — Paläontologische Zeitschrift 47 (3/4), 156-162.
• Orbigny, A. de 1825. Notice sur les becs des Céphalopodes fossiles. — Annales des sciences naturelles 5, 211-221.
• Owen, R. 1832. Memoir on the Pearly Nautilus (Nautilus pompilius, Linn.) With Illustrations ofits External Form and Internal Structure. 68 pp. Wood, London.
• Quenstedt, F. A. 1849. Petrefaktenkunde Deutschlands. l. Abt. l. Bd. [Die] Cephalopoden. 580 pp. Fues, Tübingen.
• Rein, S. 1998. Biologie und Lebensweise von Germanonautilus Mojsisovics 1902 Teil II: Ontogenie, Ernährung und Ökologie von Germanonautilus. — Veröffentlichungen des Naturhistorischen Museums Schleusingen 13, 3—14.
• Riegraf, W. & Schmitt-Riegraf, C. 1995. Mandibula fossiles ammonitorum et nautilorum (Rhyncholithi et rhynchoteuthes, excl. aptychi et anaptychi). In: F. Westphal (ed.), Fossilium Catalogus, I: Animalia, 134, 36—42. Kugler Publications, Amsterdam.
• Riegraf, W. & Schmitt-Riegraf, C. 1998. Supplementum ad mandibula fossiles ammonitorum et nautilorum (Rhyncholithi et rhynchoteuthes, excl. aptychi et anaptychi). In: F. Westphal (ed.), Fossilium Catalogus, I: Animalia, 135, 513—519. Kugler Publications, Amsterdam.
• Rutte, E. 1962. Der Kieferapparat triassischer Nautiliden. — Paläontologische Zeitschrift 36, 79—92.
• Saunders, B., Spinosa, C., Teichert, C., & Banks, R.C. 1978. The jaw apparatus of Recent Nautilus and its palaeontological implications. — Palaeontology 21, 129—141.
• Schlotheim, F. von 1820. Die Petrefactenkunde auf ihrem jetzigen Standpunkte durch die Beschreibung seiner Sammlung versteinerter und fossiler Überreste des Thier- und Pflanzenreichs der Vorwelt erlüutert. DCII + 437 pp. (separater Atlas: 1832). Gotha.
• Schmidt-Effing, R. 1972. Ein Ceratit mit Kiefer-Apparat aus dem Muschelkalk des Saarlandes. Palüontologische Zeitschrift 46, 49—59.
• Till, A. 1906. Die Cephalopodengebisse aus dem schlesischen Neocom. — Jahrbuch der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt 56, 89—154.
• Urlichs, M. 1998. Der Muschelkalk-Golf — ein mitteleuropžiisches Binnenmeer. In: E.P.J. Heizmann (ed.), Erdgeschichte mitteleuropüischer Regionen, 2: Vom Schwarzwald zum Ries, 45—56. Verlag Dr, F. Pfeil, Miinchen.