EN
The objective of this study has been to trace the effect of endogenous growth regulators and different phosphorus fertilization levels on the content and accumulation of potassium, magnesium and calcium in spring wheat. The research was based on the results of a pot experiment established on soil of grain size distribution of light loamy sand. The soil was slightly acidic and moderately abundant in available phosphorus, potassium and magnesium. Against the background of stable NKMg fertilization (1.5 g N, 1.5 g K and 0.25 g Mg), increasing phosphorus rates (0.0 to 1.02 g P per pot) were tested. In order to compare the effect produced by growth regulators, applied in conjunction with rising doses of phosphorus, the pots were divided into 4 groups according to the sprays: distilled water (control), kinetin, gibberellin and auxin. Kinetin and auxin increased the content of potassium in wheat grain, whereas gibberellin stimulate the removal of this element. Increasing P rates depressed the concentration of potassium in wheat except the oldest leaves. The highest uptake of potassium was observed following an application of 0.68 g P per pot. Gibberellin increased the content of Mg in leaves, glumes, oldest leaves and grain, whereas kinetin and auxin resulted in lower Mg levels. The highest Mg uptake occurred after using 0.68 g P per pot. The plant hormones raised the content of ca in wheat grain. Gibberellin and auxin increased the uptake of calcium by P non-fertilized wheat. Phosphorus fertilization broadened slightly the Ca:P ratio in grain, glumes and stems. Kinetin and auxin narrowed the Ca:P ratio in leaves. Higher phosphoru rates, especially in vegetative organs, narrowed the Ca:P ratio. Gibberellin narrowed the K:(Mg+Ca) ratio in grain and vegetative organs, which in contrast was broadened by kinetin. Auxin broadened these proportions in wheat grain and leaves, while narrowing them in glumes and stems. The lowest and the highest phosphorus rates narrowed the K:(Mg+Ca) ratios in grain and glumes.
PL
Celem pracy było prześledzenie wpływu endogennych regulatorów wzrostu i zróżnicowanego nawożenia fosforem na zawartość i akumulację potasu, magnezu i wapnia w pszenicy jarej. Podstawą badań było doświadczenie wazonowe założone na glebie o składzie granulometrycznym piasku gliniastego lekkiego, na której uprawiano pszenicę jarą odmiany Jasna. Gleba charakteryzowała się lekko kwaśnym odczynem i średnią zasobnością w przyswajalny fosfor, potas i magnez. Na tle stałego nawożenia NKMg (1,5 g N, 1,5 g K i 0,25 g Mg) zastosowano wzrastaj¹ce dawki fosforu (0,0-1,02 g P na wazon). W celu porównania działania regulatorów wzrostu, stosowanych w warunkach wzrastających dawek fosforu, wazony podzielono na 4 grupy, w zależności od stosowanych oprysków: woda destylowana (kontrola), kinetyna, giberelina i auksyna. Kinetyna i auksyna zwiększyły zawartość potasu w ziarnie pszenicy, natomiast giberelina stymulowała wynos tego pierwiastka. Wzrastające dawki P powodowały zmniejszenie koncentracji potasu w pszenicy, z wyjątkiem najstarszych liści. Najwyższe pobranie potasu uzyskano po zastosowaniu 0,68 g P na wazon. Giberelina zwiększyła zawartość Mg źdźble, plewach i najstarszych liściach oraz ziarnie, a kinetyna i auksyna zmniejszały jego koncentrację. Regulatory wzrostu zwiększyły też pobranie magnezu przez pszenicę nienawożoną fosforem. Najwyższe pobranie Mg uzyskano po zastosowaniu 0,68 g P na wazon. Regulatory wzrostu zwiększyły zawartość Ca w ziarnie pszenicy. Giberelina i auksyna zwiększyły pobranie wapnia przez pszenicę nienawożoną P. Nawożenie fosforem tylko w niewielkim stopniu wpłynęło na akumulację Ca w roślinach. Regulatory wzrostu nieznacznie rozszerzyły proporcje molowe Ca:P w ziarnie, plewach i źdźble. Kinetyna i auksyna zacieśniły stosunek Ca:P w liściach. Wzrastające dawki fosforu, głównie w organach wegetatywnych, zawężały proporcje Ca:P. Giberelina zawęziła, a kinetyna rozszerzyła proporcje K:(Mg+Ca) w ziarnie i organach wegetatywnych. Auksyna rozszerzyła te proporcje w ziarnie i liściach, a jednocześnie zawęziła w plewach i źdźble. Najniższe i najwyższe dawki fosforu spowodowały zawężenie proporcji K:(Mg+Ca) w ziarnie i plewach.